Askerler uğurladı

12 Eylül askeri darbesinin lideri, 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Başbakan Ahmet Davutoğlu ile siyasi parti liderlerinin katılmadığı, halkın ilgi göstermediği sade bir devlet töreni ile son yolculuğuna uğurlandı. Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) komuta kademesinin yanı sıra Evren’in siyaset dünyasından az sayıdaki dostları ile emekli bazı komutanların katıldığı törende Meclis’teki dört siyasi partiden hiçbir temsilci yer almadı. Cumhurbaşkanlığı törene çelenk bile göndermedi. Ülkücü hareketin dikkat çeken isimlerinden Yılma Durak’ın eşi ile kızı, cenaze namazının ardından imamın helallik istediği sırada “haram olsun” diyerek tepki gösterdi. Eylemci kadınlar polis tarafından uzaklaştırılarak gözaltına alındı.
GATA’da cumartesi akşamı hayatını kaybeden 98 yaşındaki Evren için Cumhurbaşkanlığı yapması nedeniyle mevzuat gereği ulusal cenaze töreni düzenlendi. İlk tören dün GATA’da yapıldı. Dua okunan bu törende sadece aile üyeleri ile din görevlileri bulundu. Evren’in naaşı törenin ardından gösterişsiz bir güvenlik eskortunun eşliğinde Genelkurmay Başkanlığı’na götürüldü. Protesto ihtimaline karşı Çevik Kuvvet hastane çevresinde güvenlik önlemi aldı. Cenaze yoldan geçerken, bazı vatandaşlar sırtlarını döndü.
Naaşın başında nöbet
Tören, Genelkurmay karargâhının Aslanlı Kapı’nın yanındaki avlu bölümünde yapıldı. Evren’in Türk Bayrağı’na sarılı naaşı, askerler tarafından katafalka alındı. Katafalkın yanında Evren’in fotoğrafı ve madalyaları yer aldı. General-amiraller naaşın başında kılıç kuşandıkları tören giysileri ile ihtiram nöbeti tuttu. Katafalkın önünden aile üyeleri ile komutanlar saygı geçişinde bulundu. Törene, raporlu olduğu için Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel katılmazken Genelkurmay Başkanı Vekili olarak Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Hulusi Akar ile kuvvet komutanları ve Ankara’daki orgeneraller hazır bulundu. Kuvvet komutanlarının eşlerinin de törene katılmaları dikkati çekti.
Halk ilgi göstermedi
Evren’in naaşı törenin ardından cenaze namazının kılınacağı Ahmet Hamdi Akseki Camii’ne getirildi. Cami çevresinde polis tarafından güvenlik önlemi alındı, halkın cenaze törenine ilgisinin olmaması dikkati çekti. Öğlen namazından önce cami avlusuna getirilen Evren’in naaşı katafalka konuldu. Burada da generaller tabutun başında saygı nöbeti tuttu. Naaşın çevresinde sivil polisler güvenlik çemberi oluşturdu. Cami avlusunda askerler ile görevli polisler dışında, halktan katılım neredeyse yoktu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başbakan Davutoğlu’nun katılmadığı törende Meclis’te gurubu bulunan dört siyasi parti ile hükümetten de hiçbir temsilci yer almadı. Evren’in yakınlarından birinin taziyeler sırasında “Vefa bilenler sağ olsun” sözleri duyuldu. Evren’in cenaze namazı öğlen namazını müteakip kılındı. Naaş, namaz sonrası iki tarafında ihtiram mangalarının eşliğinde aile üyeleri ve protokol bölümlerinin önünden geçti. Top arabasına konan naaşa, bando eşliğinde Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı’ndan tabur seviyesindeki tören birliği saygı duruşunda bulundu. Evren’in naaşı törenden sonra askeri cenaze aracına konarak Devlet Mezarlığı’na götürüldü.
Cenazede arbede yaşandı
Cenaze namazının ardından imamın helallik istediği sırada arbede yaşandı. Avlunun arka bölümünden iki kadın “Hakkımızı helal etmiyoruz, haram olsun” diye bağırdı. Polis eylemcilere müdahale ederken kadınlardan biri yere düştü. İkisi kadın üç kişi olay yerinden uzaklaştırılıp karakola götürüldü. Kadınların Yılma Durak’ın eşi Lamia Durak ile kızı Sabiha Gökçe Durak oldukları öğrenildi. Diğer kişinin Osman Cenik olduğu belirtildi. Evren’in naaşı taşınırken de “işkence mağduru” olduğunu öne süren bir kişi ile törene katılanlar arasında da tartışma çıktı. Şenay Gürvit’in kadınlar için “şov yapıyorlar” dediği duyuldu.
Son durak Devlet Mezarlığı
Daha sonra Evren’in askeri cenaze aracında kortej eşliğinde Devlet Mezarlığı’na getirilen cenazesi, hazırlanan kabre defnedildi. Buradaki törene de ailesi, yakınları, eski Genelkurmay Başkanı Orgeneral , eski TBMM Başkanı Sezgin, eski Fenerbahçe Başkanı işadamı Ali Şen, Dışişleri Müsteşarlığı temsilcisi ve askeri erkan katıldı. Törende kuvvet komutanlıklarının kurmay başkanları hazır bulundu. Tören sırasında Devlet Mezarlığı sivil girişine kapatılırken TRT ve Anadolu Ajansı dahil basın mensupları da sokulmadı.
Evren, açılışını 30 Ağustos 1988’de bizzat yaptığı Devlet Mezarlığı’na, Cemal Gürsel, Cevdet Sunay, Fahri Korutürk’ün ardından defnedilen 4. Cumhurbaşkanı oldu.

Durak: yapılan zulmü unutmayız

Camiden yaka paça dışarı çıkarılan iki kadının 1980 öncesi ülkücü hareketin liderlerinden, “Doğu’nun Başbuğu” olarak bilinen Yılma Durak’ın karısı Lamia Durak ve kızı Sabiha Gökçe Durak oldukları anlaşıldı. Lamia Durak, arbede sırasında “Cennet yüzü görmesin. Allah’ın nurundan uzak kalsın. Kocam 6-7 sene zindanlarda kaldı. Çocuklarımı babasız büyüttüm. Niye protesto etmeyeyim?” dedi. İki kadın olayın ardından gözaltına alındı. Yılma Durak ise Milliyet’e protestodan haberi olduğunu belirterek şunları söyledi:
“4.5 yıl hücrede yattım. İşkenceden yıllarca tedavi gördüm. Ama asıl sıkıntıyı ailem çekti. Çocuklarımı kucağıma alamadan, 6 yıl cezaevinde yattım.” Durak, protestonun bir hak olduğunu savunarak “Biz ölenlerin arkasından konuşmayız ama yapılan zulümü de unutmayız.O nedenle bu protesto az bile olmuştur. Bu durumu karımla kızım dillendirmiştir. Onlara teşekkür ederim” dedi. Durak, eşi ve kızının serbest bırakldığını da söyledi.

Dikkat çeken iki çelenk

Evren’in ailesi ve yakınları protokol çadırının önünde taziyeleri kabul etti. Cenaze törenine; Genelkurmay Başkanı Vekili ve Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Akar, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Bülent Bostanoğlu, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Akın Öztürk ve Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Abdullah Atay ile eski Genelkurmay başkanları Necdet Üruğ, Hilmi Özkök, Işık Koşaner, eski 1. Ordu Komutanı emekli Orgeneral Çevik Bir, eski Meclis başkanları İsmet Sezgin ve Kaya Erdem, 12 Eylül darbe döneminin Başbakanı Bülent Ulusu, eski İçişleri Bakanı Mehmet Ağar, Fenerbahçe Kulübü 2. Başkanı Nihat Özdemir, eski Fenerbahçe Kulübü Başkanı Ali Şen, eski Adana Büyükşehir Belediye Başkanı Aytaç Durak ile Afganistan Türkleri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği yöneticileri de katıldı. Törene, TSK ile Milli Savunma Bakanlığı çelenk gönderdi. Cami avlusunda Prof. Dr. Celal Şengör’ün, “Sana müteşekkiriz. Nur içinde yat komutanım” yazılı çelengi ile Portakal Çiçeği Apartmanı yönetiminin çelengi dikkati çekti. Ergenekon Partisi de törene çelenk gönderdi.

FB’nin taziye ilanına tepki

Fenerbahçe Spor Kulübü, Evren’in vefatı üzerine gazetelere başsağlığı ilanı verdi. İlana sert tepki gösteren taraftar gruplarından Sol Açık “Kenan Evren’i katil bilirdik, faşist bilirdikk. Fenerbahçe’yi yönetenleri de demokrat ve muhalif bilirdik. Fenerbahçe, faşist generallerin veya 17 yıldır kulübü her türlü yalan ve dolanla yönetenlerin değil; Lefter’lerin, Basri’lerin, Selçuk Yula’ları, 12 Mayıs direnişini gerçekleştirenlerindir” dedi.

En kalabalık Ersin’in cenazesi

Evren’in cenaze töreni Milli Güvenlik Konseyi’nde birlikte görev yaptığı üç arkadaşının cenaze törenlerine oranla sönük geçti. Bunda dönemin siyasi konjonktürü belirleyici oldu. Sedat Celasun’un törenine o dönemde Cumhurbaşkanı olan Evren ile dönemin Başbakanı Mesut Yılmaz katılmıştı. 2005’te hayatını kaybeden Nurettin Ersin’in cenaze törenine ise 10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren, dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, dönemin Genelkurmay Başkanı Hilmi Özkök, dönemin Dışişleri Bakanı Abdullah Gül ve bazı bakanlar katılmıştı. 2011’de hayatını kaybeden Oramiral Mehmet Nejat Tümer’in cenazesine dönemin Genelkurmay Başkanı Işık Koşaner katılmamıştı. İstanbul Vali Yardımcısı dışında sivil hiçbir yetkili de Tümer’in törene katılmamıştı. Mİlli Güvenlik Konseyi’nin 5 üyesinden sadece Tahsin hayatta kaldı.