BEYNİN OLGUNLAŞMA SÜRECİ
Beynin olgunlaşma süreci, çeşitli nedenlerle sekteye uğrayabilir. Dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu, öğrenme zorluğu, şizofreni ve otizmde akla “Süreçle ilgili bir sorun mu var?” sorusu getirilmeli
2004 yılında Paul Thompson (UCLA), Nitin Gogtay (Amerikan Ulusal Sağlık Enstitüsü) ve meslektaşlarının yaptığı ‘fMRI’ çalışmasıyla beynin gelişmesinin 5-20 yaş arasındaki olgunlaşma süreci görüntülendi. Alttaki fotoğrafta, sağ alttaki mor renk, beynin olgunlaşmasının (beynin gri maddesinin) normal olduğunu; sarı, yeşil ve turuncu renkler olgunlaşmanın gerçekleşmediğini gösteriyor.
5 yaş grubunda beynin ön kısmında çok fazla sarı, turuncu ve yeşil olması, bu bölgenin olgunlaşmadığını gösterir. Beynin ön bölgesi; dikkat, motivasyon, sabır, durup düşünüp ve eyleme geçme, planlama, organizasyon, yargılama, sözlü ifade, anlık hafızayla ilgili bölgelerden sorumlu. Bunlar, akademik bir olayı öğrenme sürecinde gerekir.
Olgunlaşma gecikebilir
Bu çalışma, 5-8 yaş grubu arasındaki beyinsel farkı, bilimsel olarak gösterir. 8-12 yaş arasında beynin ön lobunun olgunlaşması daha belirgin hale gelir. 20 yaşta olgunlaşmanın en üst düzeyde olduğu görülür. Birçok çocukta olgunlaşma, çeşitli nedenlerden (zor doğum, doğum sonrası küvözde kalma, sarılık, ilaçlar, kafaya alınan hafif darbeler, beslenmenin düzgün olmaması, genetik faktörler, yanlış ebeveynlik tarzı, eğitim müfredatının yetersizliği) geride kalır. Beynin olgunlaşamamasına bağlı gelişen durumların ileride dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, öğrenme zorluğu, şizofreni ve otizme yol açtığı bilinir.
Okulu bilgilendirin
Eğitim, beynin olgunlaşmasına katkıda bulunacak bilimsel yaklaşımlarla olmalı. Velilerin öğrenmeyle ilgili sorunları olan çocuğu hakkında öğretmeni bilgilendirmesi ve bu konuda üzerine düşen görevleri öğrenmesi gerekir. Çocuğun okula başlamasından sonra, öğrenme sorunları çıktığı takdirde günlük ders notlarının ve öğrendiklerinin mutlaka incelenmesinda fayda var. Çocuğun okulda kendine güvenen, başarılı bir öğrenci olmasını istiyorsanız ona bol bol kitap okuyun.
Destek olun
Okuma yazmayı öğrendikten sonra size kitap okumasını sağlayın. Yaşatarak ona öğretin. Çocuğun okulda öğrendiklerini günlük yaşantısındaki kesitlerden tatbik ederseniz, başarısının daha iyi pekişeceğini aklınızda tutun.
Çamaşırları katlarken 6 yaşındaki çocuğunuzun çorapları saymasını isteyebilirsiniz. Bu örnekleri çoğaltmak mümkün. Çocuğunuzun okulda öğrendiği bilgileri gerçek hayata transfer ederek beyinlerini geliştirmiş olursunuz. Okulda, sınıfta neler yaptığıyla ilgili onunla konuşun.
Dikkat eksikliği ve öğrenme zorluğu çeken çocukların önemli bir kısmı ailesi, arkadaşları ve öğretmenleri tarafından, “Falan daha iyi yapıyor, sen neden onun gibi olamıyorsun?” diyerek karşılaştırılır. Bazıları fiziksel şiddete bile maruz kalır. Çocukluk döneminde gerçekleşen aşağılayıcı davranışlar ve istismarlar, beynin yapısını bozar.
Tekrar tekrar uyarılarla, veya başka uygulamalarla (özel öğretmen tutmak gibi) başarılı olunmayınca aklımıza, “Beynin olgunlaşma evresinde bir gerileme mi var?” düşüncesi gelmesi gerekir.
