Gezi ve gazetecilik

Bu yazı, işleri nedeniyle baskıya, şiddete, sansüre uğrayan, hapse atılan, işinden olan tüm gazetecilere ithaf olunur. 24 Temmuz basın bayramınız kutlu olsun

“Bir hükümetin aldatmacalarını ancak özgür, kısıtlanmamış bir basın etkili bir şekilde ortaya çıkarabilir...”
Amerikalı siyasetçi ve hukukçu Hugo J. Black, New York Times ve Washington Post gazetelerinin Pentagon belgelerini sansürsüz yayınlanmasını onaylanan tarihi mahkeme kararında böyle konuşmuştu.
Aradan 42 yıl geçti... Basının özgürlük sorunu tüm şiddetiyle devam ediyor.
Türkiye özelinde, basının sansür ve baskıyla mücadelesi hiç bitmedi. 90’lı yıllarda Kürt ve sol basına, 28 Şubat döneminde muhafazakâr basına yönelik baskılar, son üç yılda sistematik biçimde, çok daha geniş bir tabana yayıldı.

Sansüre direnişin yıldönümü
Halen en çok gazetecinin hapiste tutulduğu ülkeyiz. Tutuklu Gazetecilerle Dayanışma Platformu’na göre 67 gazeteci hapiste.
Sınır Tanımayan Gazeteciler’in yayınladığı Basın Özgürlüğü 2013 endeksinde ise 179 ülke arasında 154’üncü sıradayız.
Gezi Parkı gösterileri sırasında ve sonrasındaysa basına yönelik baskı, sansür, şiddet, gözaltı ve işten atmalar tavan yaptı.
24 Temmuz yani dün, ‘sansüre direnişin’ yıldönümüydü. Uluslararası örgütlerin de katılımıyla basın özgürlüğüyle ilgili toplantılar düzenlendi, tanıklıklar dinlendi... Abbasağa’da gazeteciler forumu yapıldı.
Basın çalışanları, son 1.5 aydır hilafsız her gün kapatma, işten çıkarılma, susturulma, gözaltına alınma, hedef gösterilme, zorla izine çıkarılma gibi baskılarla karşılaşıyor.

Baskı ve sansür aleni
Devletin, sermayenin ve çalıştığımız kurumların baskısı yetmezmiş gibi meslektaşlarımızın çarpıtma, susma ve karalamalarına da şahit oluyoruz.
Baskı ve sansür, o kadar alenileşti, o kadar hızlandı ki... Meslektaşlarımıza “geçmiş olsun” demeye bile yetişemez olduk.
Türkiye Gazeteciler Sendikası’na göre 27 Mayıs-22 Temmuz tarihleri arasında “En az 22 gazeteci işten atıldı, 14 gazeteci zorunlu izne gönderildi, 37 gazeteci istifa etmek durumunda bırakıldı.”
Geçen her gün, bu rakamlara yenileri ekleniyor. Görünen o ki basına yönelik baskılar şiddetini artırarak sürecek.
Ancak hepimiz adımız gibi biliyoruz ki ilelebet böyle gitmeyecek. Tarih, hiçbir baskıcı sistemin, hiçbir sermaye gücünün sonsuz olmadığını defalarca gösterdi.
Sonsuz olan, toplumların özgürlüğe, doğru ve tarafsız bilgiye olan ihtiyacı. Bu da ancak özgür bir basınla mümkün.

NELER OLDU NELER?
Emel Gülcan’ın bianet’te yayınlanan haberine göre, 27 Mayıs-30 Haziran döneminde gazetecilere yönelik saldırılar şöyle:

-Polis ve polis olduğu düşünülen sivil giyimli kişiler, altısı uluslararası basından en az 105 haberciyi darp etti, biber gazı ve plastik mermilerle yaraladı, işlerini yapmasını engelledi, fotoğraflarını sildi, küfür ve hakaret etti.
- Beşi uluslararası basından en az 28 haberci gözaltına alındı, üçü tutuklandı. İki gazeteci cezaevinde.
- Gezi direnişinde bir dergi kapatıldı, iki yazar, bir pankart, bir dizi sansürlendi, bir kanal “kapanmanın eşiğinden” döndü.
- En az 15 basın meslek örgütü Gezi direnişi sırasında polislerin gazetecileri hedef almasını, medyadaki sansürü kınadı.

PENGUEN SEMBOL OLDU
- Takvim gazetesi, öldürülen Ethem Sarısülük’ün Türk bayrağı yaktığı şeklinde bir yalan haber ve DHKP-C kamplarında eğitim gördüğü iddiasıyla asılsız fotoğraf yayımladı.
-Aynı gazete, CNN International’ın ünlü sunucusu Christiane Amanpour’la hayali bir röportaj yaptı: “Her şeyi para için yaptık!”
- BBC, NTV ile anlaşmasını Gezi direnişinde yayıncılığa müdahale gerekçesiyle tek taraflı feshetti.
- Gezi direnişinde suskun kalan NTV, CNN Türk, A Haber, Kanal 24, SKYTÜRK360 kanalları bir grubun polise molotoflarla saldırısını canlı verdi (11 Haziran).
- Bugün, Sabah, Star, Habertürk, Türkiye, Yeni Şafak ve Zaman gazeteleri Başbakan’ın “Demokratik taleplere can feda” manşetini attı (7 Haziran).
- CNN Türk, Gezi direnişinde polis müdahalesinin en yoğun olduğu saatlerde “Penguen - Sürüde Casus Var” belgeselini yayınladı (2 Haziran).
- RTÜK Gezi direnişini aktif şekilde yansıtan Halk TV, Ulusal Kanal, Cem TV ve EM TV’ye ‘şiddeti özendirmek’ iddiasıyla 11.886’şar TL para cezası verdi. (Bianet, http://www.bianet.org/bianet/medya/148647-diren-basin-ozgurlugu)