‘TATLI’ SOHBETLERE KANMAYIN!

Metabolizma hızımız; mevsim sıcaklıklarına, neme ve diğer faktörlere göre değişen vücut ihtiyaçlarına uygun şekilde cevap vermek için kendini yeniliyor. Bunu yaparken de desteğe ihtiyacı oluyor. Kalorisi az ama su içeriği zengin gıdalarla beslenerek, bol sıvı tüketerek ve proteinleri ihmal etmeyerek bu sürece destekte bulunabilirsiniz.

Herbalife Beslenme Danışma Kurulu Üyesi Doç. Dr. İsmet Tamer, yaz aylarında sık yapılan beslenme hatalarını sıraladı ve nasıl beslenilmesi gerektiğine dair sorularımızı yanıtladı.

Beslenmeyi mevsimlere göre düzenlemek gerekir mi?

Teksas Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma, sonbaharın gelmesiyle insanların her gün 200 kalori daha fazla yemek yemeye meyilli oldukların gösterdi. Bu miktar, yılda 2-2.5 kiloya denk geliyor. Bunun tam tersini, havaların ısındığı yaz ayları için de söylemek mümkün.

Yaz aylarında nasıl beslenmeliyiz?

Taze sebze ve meyvelerin bol bulunduğu bu aylarda öğünlerde meyvelere yer vermek, meyvelerin de şeker içerdiğini unutmayarak porsiyon miktarını kontrol altında tutmak gerekiyor. Kilo verme niyetimiz varsa yeşil salata, salatalık, marul gibi vitamin ve mineral deposu olan, kalorisi az ama su içeriği zengin besinlere diyette ağırlık verin. Hem kalori kontrolü hem de tokluk hissinin uzatılması için soğuk çorbalar da sofraların vazgeçilmezi olabilir.

Bu mevsimlerde beslenme adına en sık yaptığımız hatalar neler?

İlk hatamız, yeterince su tüketmemek! İkincisi, akşam yemeklerinde ölçüyü kaçırmak. Aslında yavaş yemek, kilo kontrolü için bir avantaj olsa da uzun sürede daha fazla yemek anlamına gelmemeli. Bir de aşırı sıcaklarda canınız bir şey yemek istemez de sadece sıvı bir şeyler tüketmek istersiniz ya, işte bu bir süre sonra kan şekerinizin düşmesine neden olarak, bir sonraki öğünde daha fazla yemenize yol açabilir. Böyle durumlarda kalorisi az, besin değeri ve sıvı içeriği zengin yoğurt, ayran, ince bir dilim kavun ya da karpuz, az yağlı beyaz peynir gibi besinlerden atıştırmak en doğrusu.

Yazın dışarıda salata ve balık yenmemesi gerektiği söylenir. Bu doğru mu?

Sadece yazın değil, her mevsimde güvenilir olmayan yerlerde ya da uygun saklama koşullarına uymayan lokantalarda salata yerseniz, bağırsak enfeksiyonu ya da besin zehirlenmensine yol açabilirsiniz. Salatalar, iyi yıkanmak ve taze hazırlanmak koşuluyla her daim sofralarda yer almalı. Hem vitamin ve mineral, hem de lifli beslenme açısından mutlaka tüketilmeli.

Balık, uygun koşullarda saklanmadığı, uzun süre sıcağa maruz kaldığı takdirde bozulabilir. Bazen de ağır metalleri yoğun bulunduran sulardan elde edilen balıkların tüketilmesi söz konusu olabilir ki; bu sadece kısa dönemde değil uzun dönemde de sağlık sorunlarına yol açabilir. Kısacası bilmediğiniz tanımadığınız ya da ilk görüşte temel hijyen kurallarına uyulmadığını fark ettiğiniz yerlerden uzak kalmak kaydıyla yaz aylarında da bolca salata ve balık tüketmenizde hiçbir sakınca yok.

Protein ihmal edilmemeli

Yaş gruplarına göre bakıldığında, mutlaka beslenmede bulunması gereken gıdalar hangileri?

Her yaş grubunda en önemli besin türü, proteinlerdir. Büyüme ve gelişme çağında önemli olduğu kadar yetişkin dönemde de hasar gören dokuların onarımı, yaşlanıp yıkılan hücrelerin yenilenmeleri için mutlaka yağsız et, balık ve tavuk tüketilmeli. Eğer az tüketilmesini gerektiren tıkayıcı bir kalp veya beyin damar hastalığı söz konusu değilse, haftada 3-4 kez yumurta yemenin de hiçbir zararı olmadığı artık biliniyor. Hiç karbonhidrat tüketmemek de doğru değil. Diğer besin maddelerinin vücut tarafından gerektiği şekilde kullanılabilmesi için kompleks karbonhidratlar dediğimiz meyve ve bakliyat grubu besinlerden de yemek gerekir.

Pek çok hastalık önlenebilir

Beslenme ve kronik hastalıklar arasındaki ilişkiden biraz bahsedebilir misiniz?

Dünya nüfusunun üçte biri aşırı kiloyla ilişkili sağlık sorunlarından muzdarip. Dünya Sağlık Örgütü, eskiden yetişkinlerde gördüğümüz tip 2 diyabet (yetişkin tip şeker hastalığı), esansiyel hipertansiyon (yetişkin tip yüksek tansiyon) ve kolesterol yüksekliği gibi bazı kronik hastalıkların artık çocuk yaşlarda sık görülmeye başladığını belirtiyor. Maalesef bunların altında yatan temel faktörler, yanlış beslenme ve inaktif bir yaşam tarzı. Yani yeterli ve kaliteli gıdalarla sağlıklı ve dengeli bir beslenme düzenini, aktif bir yaşam tarzıyla destekler ve çocukluktan itibaren alışkanlık haline getirirsek, ileride ortaya çıkabilecek rahatsızlıkları öneleyebiliriz.

Önlenebilecek hastalıklar arasında hangileri var?

Dünyada olduğu kadar ülkemizde de nüfusun neredeyse üçte birini etkileyen obezite ve bunun neden olduğu tip 2 diyabet, yüksek kolesterol gibi kronik hastalıkları doğru beslenmeyle önleyebilmek mümkün. Sadece bunları değil, biraz iddialı olacak ama bunların sebep olduğu safra kesesinde kolesterol taşlarının oluşumu, diz ekleminde dejeneratif bozulmalar, koroner kalp hastalıkları gibi durumları, aşırı kilolu olup da kilo veremediği için sosyal sıkıntılar yaşayan insanların depresif ruh halleri bile doğru beslenmeyle çözülebilir.