Bin Ali'yi 'deviren' rapçi! Başına gelmeyen kalmadı, 13 yıl sonra her şeyi anlattı
21.07.2023 - 11:15 | Son Güncellenme:
Tunus’ta başlayan, sonrasında Orta Doğu ve Kuzey Afrika'daki birçok ülkeye yayılan Arap Baharı gösterilerinde sembol haline gelen olaylar, kişiler oldu. Bunlardan biri de Tunus'ta adını duyuran ve sonrasında birçok protestoda şarkıları kullanılan 'El General' lakaplı rap şarkıcısı Hamada Ben Amor. Kendisini TIME dergisine kapak yapacak kadar artan ünü yüzünden başına gelmedik kalmayan şarkıcı, 13 yıl sonra tekrar ortaya çıktı.
Derleyen: Oğuzcan Atış / Milliyet.com.tr - Bir sokak satıcısı olan Muhammed Buazizi 2010 yılının son günlerinde polisin mallarına el koyması ve hakaret etmesinin ardından kendini ateşe vererek intihar etmiş, yaşanan bu gelişmenin ardından Tunus’ta 23 yıl boyunca hüküm süren Zeynel Abidin Ben Ali’ye karşı biriken toplumsal öfke zirveye ulaşarak patlamıştı. Sidi Bouzid'de başlayan protestolar kısa sürede ülke geneline de yayıldı. Olaylar sonucunda Zeynel Abidin Ben Ali iktidardan ayrılarak Tunus’u terk etmek zorunda kaldı. Ancak Tunus’ta yaşananlar Tunus’ta kalmayacaktı. Dünya, yakın tarihin en önemli kırılma noktalarından birine şahitlik ediyordu. Tunus’ta başlayan isyan dalgası, Kuzey Afrika ve Orta Doğu’daki otoriter rejimleri birer birer sarsmaya başladı. Pandora’nın kutusu açılmış, Arap Baharı olarak adlandırılan süreç başlamıştı.
Tunus’ta yaşanan ‘Yasemin Devrimi’ kısa süre içinde tüm Orta Doğu ve Kuzey Afrika’nın neredeyse tamamına yayıldı ve bir domino etkisi yarattı. Bu gelişmeler Mısır’da Hüsnü Mübarek’i iktidardan ayrılmak zorunda bırakırken, iç savaşa sürüklenen Libya’da ise Kaddafi’nin ölümüne sebep oldu. Suriye’de başlayan protestolar ise kısa sürede iç savaşa dönüştü ve hala sonuçlanamamış olan birçok sorunun başlangıcı oldu. Arap Baharı, sadece siyasi alanda değil hemen her alanda etkisini hissettirdi. Bu alanlardan birisi de şüphesiz müzik oldu. Yaptığı şarkılarla önce Tunus’ta sonra protestoların yaşandığı ülkelerdeki protestolarda adından söz ettiren ‘El General’ lakaplı Hamada Ben Amor’un hikayesi de böyle başladı.
ŞARKILARI KİTLELERİN SESİ OLDU
2007 yılında Rap müzik yapmaya başlayan Amor, Tunus’ta devam eden baskı ve sansür sebebiyle uzun süre boyunca büyük kitlelere hitap eden bir şarkıcı olamamıştı. Ancak Arap Baharı, Orta Doğu’nun olduğu gibi onun da kaderinde önemli bir kırılma noktası oldu. Amor, Zeynel Abidin Ben Ali’yi çok sert şekilde eleştirerek suçluyor ve binlerce kişinin dile getirmek istediği duyguları şarkılarıyla ifade ediyordu. Her geçen gün daha da ünlü hale gelen 'El General' in gerçek kimliğini sadece bir avuç kişi biliyordu. Ancak kimliğinin açığa çıkması ve gözaltına alınması çok uzun sürmeyecekti.
“Yaşım gençti ve tutuklanmam halinde başıma gelecek olan şeyleri tahmin ettiğim için yaptığım işin tehlikesinin farkındaydım” şeklinde konuşan Hamada Ben Amor’un Akdeniz kıyısında bulunan Sfax şehrindeki evi 2011 yılının ilk günlerinde yaklaşık 30 polis tarafından basıldı. Gözaltına alınan genç müzisyenin ailesine Amor’un nereye götürüldüğü bile söylenmedi. Amor, yaşadıklarını şu sözlerle anlattı:
“Sonumun geldiğini düşünüyordum. İçişleri Bakanlığı’na ait bir binaya götürülüyordum ve bu binadan sağ çıkacağımı düşünmüyordum. Bana sürekli hakaret ettiler. Bu ahlaki bir işkenceydi ve 'Sürekli arkanda kim var?, Hangi partidensin?' diye sorup durdular."
Ancak Tunus bir değişim sürecindeydi ve protestocular tarafından tanınır hale gelen ve şarkıları adeta “devrim marşı” haline gelen Amor’un tutuklanması olayları daha da körüklemekten başka bir işe yaramadı. Ben Amor, gözaltına alındıktan üç gün sonra herhangi bir siyasi şarkı yapmamaya yönelik bir belge imzalamaya zorlandıktan sonra serbest bırakıldı.
TUNUS’TAN SONRA MISIR
Takvimler 2011 yılının Ocak ayını gösterdiğinde yaklaşık 4 hafta süren protestolar Zeynel Abidin Ben Ali’nin iktidarı bırakarak ülkeden ayrılmasıyla sonuçlandı. Ancak hiçbir şey henüz sona ermemişti. Tunus’ta başlayan protestolar etkisini Mısır ve Libya gibi benzer yönetim şekillerine sahip olan ülkelere de taşıdı. Tunus’tan Orta Doğu’ya yayılan sadece protesto dalgası değildi. Mısır’ın başkentindeki ünlü Tahrir Meydanı başta olmak üzere Orta Doğu’da Ben Amor’un şarkıları eşliğinde büyük protestolar düzenleniyordu. Amor’un şarkılarının yarattığı etki, onu dünyaca ünlü TIME dergisine kapak yapacak kadar büyüktü. Amor, özellikle de 'devrimin marşı' olarak bilinen ve ona uluslararası tanınırlık kazandıran 'Rais Lebled' isimli şarkıyla protestoların simgelerinden birine dönüşmüştü.
'KORKU VE BASKI GÜNLERİNE GERİ DÖNÜYOR GİBİYİZ'
Günümüzde Arap Baharının ne kadar “başarılı” olduğu tartışılıyor ve hatta Suriye gibi ülkelerde kışa dönüştüğü konuşuluyor olsa da devrim Tunus’ta ayakta kalmayı başardı. Ancak demokrasi Tunusluların çoğunun kaderini iyileştirmek konusunda çok başarılı olamadı. Ülkede demokrasinin tam anlamıyla oturmadığını düşünen Ben Amor, düşüncelerini şöyle ifade etti:
“Korku ve baskı günlerine geri dönüyor gibiyiz. Her zamankinden daha fazla kontrol altındayız. 2010 yılında yaşıyor gibiyiz. Ben de ülkemizin tehlikede olduğunu hisseden birçok kişiden biriyim. İşlerin böyle ilerleyeceğini düşünmediğimiz için şok içindeyiz denebilir."
Protestolar sırasında ünlü olan şarkıları yazdıktan sonra evlenen ve yeni bir hayata başlayan Ben Amor, Sfax şehrinde yaşamaya devam ederken, kendini Tunus hükümetini eleştiren şarkılar yazmak zorunda hissettiğini söylüyor. Ancak ülkesinde yeni nesil rap müzisyenlerinin şarkılar yapmasından da memnun olduğunu belirterek düşüncelerini, “El General her zaman El General olacak ama belki artık benden daha devrimci olacak birileri vardır. Örneğin futbolda olduğu gibi; Lionel Messi'nin en iyinin de iyisi olduğunu söyleriz ama belki birkaç yıl içinde ondan daha iyi futbol oynayan biri çıkar" sözleriyle açıkladı.
