‘Çin, İngiliz dağcının cesedini saklıyor’

DIŞ HABERLER - ABD’li dağcı ve yazar Mark Synnott, geçen ay yayımlanan yeni kitabında Çin’in 8 bin 849 metreyle dünyanın en yüksek dağı olan Everest’e ilk çıkan kişilerin Batılılar olmasını istemediğini yazdı.

Kitapta, Çin’in 1924’te Everest Dağı’na keşif gezisinde yer alan ve “zirveye çıkmış olma ihtimali bulunan” İngiliz dağcı Sandy Irvine’in cesediyle fotoğraf makinesini gizlediği iddia edildi. Çin’in kendilerinde olan Everest’in zirvesine ölümcül kuzey yamacından ilk tırmanış unvanını korumak için bunu yaptığı öne sürüldü.

Çin-Nepal sınırında yer alan Everest’e 1924’te keşif gezisi düzenleyen İngiliz ekipteki Irvine ve arkadaşı George Mallory, en son dağın kuzey kesiminde zirveden 800 metre uzaktayken görüldükten sonra kaybolmuştu. Dağda düşüp ölen Mallory’nin cesedi 1999’da bulundu. Arkadaşı Mallory’ye iple bağlı olduğu için aynı şekilde hayatını kaybettiği kesin olan Irvine ise bulunamadı.

Tibet’e götürülmüş

İkilinin zirveye çıkıp çıkmadığı bilinmezliğini korurken, Synnott’ın “Üçüncü Kutup: Everest Dağı’nda Gizem, Saplantı ve Ölüm” adlı kitabına göre, 1960’ta kuzey kesimi üzerinden Everest’e çıkan ilk takım olan Çin Everest Keşif Ekibi’nden 36 yıl önce bu başarıya Irvine ve Mallory imza atmış olabilir.

Kimliğini gizleyen bir kaynak, Çin Tibet Dağcılık Derneği’nin (CTMA) bir yetkilisinden Irvine’in cesedinin Çinli ekip tarafından bulunarak Tibet’teki Lhasa’ya götürüldüğünü bizzat duyduğunu söyledi. Synnott, “Temelde aynı şeyi söyleyen birden fazla kaynağımız var: Çinliler Irvine’i buldu, cesedi çıkardı ve kendi rekorlarını kaybetmemek için kıskançlıkla hem dağcının cansız bedenini hem de fotoğraf makinesini sakladılar. Hepsi 1960’ta Çin takımının zirveye ulaşan ilk takım olduğu iddiasını korumak içindi” dedi.

Kadın dağcı itiraf etmiş

Yazar Mark Synnott’a göre eski ABD istihbarat subayı Wayne Wilcox, Çin’de İngiliz Büyükelçiliği’ndeki üst düzey bir yetkilinin kendisine fotoğraf makinesiyle Sandy Irvine’in cesedinin Çin’in 1975 yılında Everest’in kuzey kesimine yaptığı keşif sırasında bulunduğunu söyledi.

Synnott ayrıca 1984’te Everest’in zirvesine ulaşan ikinci kadın ve bunu kuzey kesimi aracılığıyla yapan ilk Çinli kadın dağcı olan Pan Duo ile röportaj yapan bir İngiliz diplomatla da konuştu. Synnott, diplomattan Duo’nun yer aldığı Çin ekibinin 1975’teki seferinde Irvine’in cesedini ve fotoğraf makinesini bulduğunu öğrendiğini söyledi.

Öte yandan Irvine’in fotoğraf makinesinin Çin Dağcılık Derneği’nin müzesinde bulunduğu iddia edildi. Synnott, fotoğraf makinesindeki filmi kurtararak Mallory ile Irvine’in Everest’in zirvesine çıkıp çıkmadığının öğrenilebileceğini söyledi. Eğer çıkmışlarsa, Çinli dağcıların Everest’in zirvesine kuzey kesimi üzerinden çıkan ilk ekip olduğu iddiası çürüyecek.