Avrupa Birliği de gözden geçirecek

Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener, daha önce taahhüt edildiği üzere, 1 Aralıkta AB makamlarına iletilmesi gereken KÖEPin içeriğini bugün, Devlet Bakanı Ali Babacan ve Maliye Bakanı Kemal Unakıtanın da katılımı ile düzenlenecek bir basın toplantısında açıklayacak.Yüksek Planlama Kurulunda imzalanması işlemleri tamamlanan programın temel perspektifini, Türkiyenin ekonomik verilerinin Maastricht Kriterlerine yakınlaşması oluşturuyor. Şimdiye kadar stand - by anlaşmaları çerçevesinde, Uluslararası Para Fonunun (IMF) periyodik gözden geçirmeleri kapsamında izlenen Türkiye ekonomisi, bundan böyle Avrupa Birliğinin (AB) de daha yakın izlemesine tabi olacak. Daha önce Türkiyeyi daha çok siyasi kriterler açısından yeterlilik incelemesine tabi tutan AB ile ilişkilerde bir de ekonomi penceresi açılmış olacak. AB, siyasi gelişmelerin yanı sıra Türkiye ekonomisini artık daha yakından izleyecek. Bu izlemeye temel oluşturacak Katılım Öncesi Ekonomik Program (KÖEP) bugün açıklanıyor. Bu gelişme ile birlikte, ABde parasal birlik için yeterli ekonomik kriterleri içeren Maastricht Kriterleri de Türkiyenin gündemine fiilen girmiş olacak. ABnin, aday ülkelerde ekonomik gelişmelerin izlenmesi amacıyla 2001 yılında başlattığı uygulama çerçevesinde verilecek bu yılki KÖEP, Türkiye açısından, öncekilere kıyasla daha büyük önem taşıyor. Türkiye daha önce 2001, 2002 ve 2003 yıllarında programlarını iletmişti. Ancak bu program, hem Türkiye ile üyelik müzakerelerine başlanması konusunun görüşüleceği AB Zirvesi tarihinin (17 Aralık) yaklaşması ve Türkiyenin genişleme açısından ABnin birinci gündemi olmasından, hem de Uluslararası Para Fonu (IMF) ile yeni stand - by görüşmelerine rastlamasından dolayı büyük önem taşıyor. Stand - bya baz oluşturacak Katılım Öncesi Ekonomik Program, ABye katılım için gerekli ekonomik şartların sağlanmasına, yani Kopenhag Kriterlerine yoğunlaşıyor. Ancak üyelik sonrasında Ekonomik ve Parasal Birliğe katılmaya yönelik kurumsal yapının oluşturulması gündeme geliyor. Nihai amacı, üye ülkede parasal birlik kriterlerini oluşturan Maastricht Kriterlerine giden süreci başlatıyor. Türkiyeye Maastricht perspektifi AB Komisyonu tarafından formatı geliştirilen program, ekonomideki son gelişmeler, detaylı makroekonomik çerçeve, kamu maliyesi ve yapısal reformları içeriyor. Bu kapsamda, hükümetin IMF ile görüşmeleri sürdürülen stand - by kapsamındaki makro ekonomik hedefleri (2005 ve 2006 için yüzde 5 oranında büyüme, 2005 yılında tüketici ve toptan eşya fiyatları enflasyonu yüzde 8, kamu kesimi borçlanma gereğinin milli hasılaya oranının bu yıl yüzde 5.9a, 2005 yılı için de yüzde 3.6ya düşürülmesi gibi hedefler) programda yer alacak. Dört kriter Katılım Öncesi Ekonomik Programların nihai amacı durumundaki Maastricht Kriterleri dört temel başlıktan oluşuyor. Bunlar şöyle: Devlet borç stoku, Gayri Safi Yurtiçi Hasılanın yüzde 60ını geçmeyecek.Bütçe açığı ise Gayri Safi Yurt İçi Hasılanın yüzde 3ü ile sınırlı kalacak. Enflasyon, üye 15 ülkenin en düşük enflasyona sahip üç ülkesinin ortalamasının en fazla 2 puan üstünde olabilecek. Bu da yaklaşık yüzde 2 - 3 arasına denk geliyor.Faiz de aynı enflasyon gibi, en düşük üç ülke ortalamasından 1.5 puan fazla olabilecek. Bu oranlar Türkiye için henüz uzak. Türkiyede kamu borç stoku, Türkiyede milli hasılanın yüzde 70ine yakın. Bütçe açığı milli hasılanın yüzde 8i düzeyinde. Faizler yüzde 20nin, enflasyon ise yüzde 10un üzerinde. Kriterler henüz çok uzak