DOLAR KURUNDAKİ YÜKSELİŞ PSİKOLOJİK

17 Aralık gelişmelerini ekonomiye etkisi ve faturası ne oldu?

Bu olaylar direkt ekonomik bir kriz, problem değil. Vücutta herhangi bir organda bir arıza, rahatsızlık yok. Gelişmeler sadece gribal bir enfeksiyon. Dışarıdan alınan bir mikrobun vücutta yaratmış olduğu bir durum, ateş gibi. İnşallah bu gerek ilaçla gerekse istirahatle bir süre içinde vücudun bunu kendiliğinden halledeceğini düşünüyorum. Bu Türk ekonomisine mutlaka bir zarar verdi. Faiz oranları yükseldi, borsa etkilendi, borçlarda genel anlamda zarar, ziyan oluştu. Türkiye’ye yabancı sermaye girişini etkiler mi? Şu anda öyle bir etkileme yok. Dış ticaret dengeleri ile ilgili herhangi bir etkileme şu anda yok. Zararın 100 milyar dolayında olduğu kabul ediliyor.

Uluslararası sermaye bu gelişmelere nasıl bakıyor, tedirginlik oluyor mu?

Bu konu Malezya gezisinde gündeme geldi. CEO’larla yaptığımız görüşmede iki arkadaş bu sorunun ekonomiyi etkileyip etkilemeyeceği, Türkiye’deki yatırım ortamında bir sıkıntı olup olmayacağı yönünde sorular sordu. Biz gereken cevabı verdik. Cari açıktaki yapısını söyledik. Kamu borçlarının gayri safi yurtiçi hasılaya oranının AB üyesi ülkelerin tamamından iyi olduğunu, diğer ülkelerle karşılaştırmalarını, Japonya ve Malezya ile karşılaştırmalarını söyledik. Endişe edilmemesi gereken bir noktada olduğumuz söyledik. Türkiye’nin yapısal bir rahatsızlığı yok. Böyle olunca da yaşanan problemler bir anlam ifade etmeyecek. Türkiye birçok alanda çok oldu. Ekonomide, kalkınmada, ihracatta. Bu coğrafyada Türkiye’nin dinamik, etkin, aktör olması tabii ki herkesi rahatsız eder. Burada hesabı olanları rahatsız eder. Bu Türkiye’ye düzenlenen siyasi ve ekonomik bir operasyondur.

Döviz kurları bir anda hareketlendi. Dolar 2.20 TL’ye, euro 3 TL’ye geldi. Bu artışları nasıl değerlendiriyorsunuz?

Türkiye’nin dış ödemeler dengesinde bir problemi yokken kamu finansmanı ihtiyacında bir problemi yokken şu an yaşanan dövizin yukarı doğru gitmesinin tek sebebi siyasidir, spekülatif ve psikolojiktir. Yani ekonomik değildir. Bu nedenle olağanüstü bir hal ve durum görmüyoruz. Kendiliğinden giden bu halde sakin olmak lazım. Türkiye ekonomisi ve hazinemizin imkan ve kaynakları bu alanda hiçbir endişeye imkan vermeyecek kadar güçlüdür. Türkiye döviz ihtiyacını karşılayabilecek kaynak ve imkanlara fazlasıyla sahiptir. Bu spekülatif amaçlı hareketlere müdahale etmek için engellemek için bir hareket yapmanın ihtiyaç olduğuna ben inanmıyorum.

Anayasa krizi gibi

2014’te ekonomik kriz tehlikesi var mı?

Ben, 2014’ün dış ticaret açısından Türkiye için son derece iyi olacağına inanıyorum. Türkiye’nin en sıkıntılı ekonomik dönemi 2008-2009 dönemiydi. Çünkü bu global bir krizdi. Teğet geçerken bile Türk ekonomisi biraz etkilendi ve sallandı. Şuanda bu yaşadığımız şeyler global şeyler değil. Bu geçici ve aynen özelliği karakteristliği itibariyle anayasa krizi var ya rahmetli Ecevit döneminde yaşanan, ona benzer yaratılmaya kalkılan bir kriz. Ama Türkiye’ye müdahale etmek isteyenlerin görmediği, bilmediği şöyle bir şey var. Türkiye’de o dönemdeki gibi siyasi istikrar yerle bir değil. Ekonomik dengeler yerle bir değil. Türkiye’de çok güçlü siyasi istikrar var. Ekonomik anlamda da Türkiye 2001 ile kıyaslanmayacak kadar güçlü ve yapıya sahip. 2014 ile ilgili bizim endişeye kapılacak hiçbir sebebimiz yok.

‘Hiç içmedim ama tarladaki tütün kokusu güzeldir...’

Geçmişe dönecek olursak, ekonomi-ticaret ile nasıl tanıştınız?

40 sene önce tütün tarlalarında başladım. Annem babam ameleydi. Tütüncüydü. Tütünü çok iyi biliriz. Tarlada çalışırdık. Tütün içmedim. Ama tütün tarlasındaki tütünün kokusu çok güzeldir. Tütün kolonyaları vardır. Tütün tarlasındaki dönemimizden sonra hayattaki kesişme noktalarında Allah’ın mucizesi var. Ortaokula son gün kaydoldum. Cuma günü akşam üzeri mesai saati bitince ilçede birinin gayreti ile kaydoldum. Liseyi okuma imkanımız yok. Yatılı okul sınavlarına gireceğiz. Sınav başvurularını ıskalamışız. Sadece bir tek sınav kalmış. İmam hatibe ortaokulu bitirenlerden parasız yatılı için sınavla öğrenci aldılar. Parasız yatılı olarak Kütahya’da okudum. Üniversiteyi Marmara İşletme bölümünde okudum. Denizli de üretim ihracat firmasında sorumluluk aldık. Sonra da kendi şirketimizi kurduk. 16 kişiyle başladık işimize. Şuanda 810 civarında arkadaşımız var.

12 çeşit Denizli horozu var

Denizli milletvekili olan Nihat Zeybekci, odasındaki Denizli taşlarından yapılma “Denizli horozu” figürlü özel tablodan konu açıldığında, 12 çeşit Denizli horozu olduğunu anlattı.

BANKACILIKTA OPERASYON VAR MI?

Ekonomiyi etkilemeye çalışanlar var mı, dış güçler...

Bedelini çok ağır ödeyecekler. Başarılı olamayacaklar. Gidip onların başına çökeceğiz, şöyle yapacağız anlamında söylemiyorum. Türkiye bu problemden çok kazançlı ve güçlenerek çıkarak, eline ayağına bağ olan bugüne kadar yapması gerekirken yapmadığı, gerek ekonomisinde gerek demokrasisinde, gerek hukuk sisteminde, gerek idari yapısında, gerek bürokratik yapısında bir çok şeyi gerçekleştirecek. Bu husumetten çok hayırlar çıkacak.

Yaşananlar AB ülkeleri ile ekonomik ilişkiler etkiler mi, ticareti yavaşlatır mı?

Kesinlikle değil. Avrupa’da kriz olmasına rağmen 2013’te Türkiye’nin ihracatı yüzde 6 arttı. AB’nin eski satın alma alışkanlıkları değişiyor ve değişmek zorunda. Artık AB Uzakdoğu’dan, Çin’den, Pakistan’dan satın aldığı ürünlerde büyük stoklar yapamaz. Eskiden 6 aylık stok yaparlardı. Bu riske girmek istemiyorlar. Artık o dönem geçti.

Bazı bankaların kriz için yüklü miktarda döviz hareketlerinde bulunduğu söyleniyor, doğru mu?

TMSF’de tüm kayıtlar var. Türkiye’de ne bankaların rutin ihtiyaçları dışında döviz dengelerine bir müdahaleleri var, ne böyle büyük bir alım pozisyonları var, ne de Türkiye’de kimsenin bankalara bir müdahalesi var. Her şey rutin ve kendi dengesi içinde devam ediyor. Olağanüstü yani manipülasyon amaçlı bir şey, Türkiye ekonomisini etkileyecek seviyede bir girişim yok. Belki bazı bankaların kendi dengeleri itibariyle yaşadıkları bazı ihtiyaçlardan kaynaklanan operasyonlar olabilir.

‘Türkiye adına cari açıkta tehlike yok’

Türkiye’nin en önemli sorunlarından biri olarak önünde duran cari açıkta tehlike var mı?

Cari açık konusunda bir tehlike yok. Türkiye’de yapısal anlamda problem yok. Çaresiz olduğunuz zaman cari açığa müdahale edemezsiniz. Ama Türkiye kamu ekonomisi olarak son derece güçlü.
Yüzde 10’lardan yüzde 6,2’lere düşürdük. Bu senede en son rakam itibariyle yüzde 7 gibi olacak. Hedef tabii yüzde 5’ler seviyesine çekmek.

Kuru fasulye fiyatıyla ilgili tartışmalar var. Fiyatlar bir anda yükseldi. Halka bu durum nasıl yansıyacak?

Kuru fasulye özelinde gümrük vergisini sıfırladık. Bu üründe yüzde 20 civarında vergi vardı. Kesinlik o civarda fiyatın aşağı gitmesini bekliyoruz.
Bu çarpan etkisiyle daha fazla aşağıya gidebilir. Bu konuda sıkıntı yaşanacağını düşünmüyoruz. Ayrıca mercimek, barbunya da aynı şekilde sıfırladık, onların da fiyatı düşecek.

‘K. Irak işinde Amerikan bankası olmaz’

Kuzey Irak petrolünün Türkiye’ye gelmesi ve Halk Bankası ile ilgili tartışmalar yaşanıyor, gelecek petrolün ekonomiye katkısı ne olacak?

Irak bizim için son derece önemli, ekonomik açıdan. İhracatımızda Almanya’dan sonra iki numara. Biraz gayretle Almanya’nın bile önüne geçebilecek durumda. Biz bu alanı son derece önemsiyoruz.
Yani oradaki petrol akışının Türkiye’ye gelmesi ve Halk bankası ile olan ilişkiler tabii ki önemli. Halk Bankası’nın gerek Irak ile gerek İran olan ticareti önemli rolünü bundan sonra da çok daha güçlü bir şekilde katlayarak devam edeceğini göreceksiniz.

ABD Bankası olacak deniyor?

Bu böyle olmayacak. Öyle olamaz zaten, öyle bir şey olamaz. Yaşadığımız dönemde Türkiye’deki siyasi operasyonun ilk önce Halk Bankası’ndan başlatılmasının altında da yatan mesaj bellidir zaten. Bunları kalkıp da başka anlamlar yüklemenin anlamı yok. Milletimiz yapılan bu basit mekanizmayı gördü, deşifre oldu her şey.