Ekonomi Dört bir yanda yaprak dökümü

Dört bir yanda yaprak dökümü

10.01.1999 - 00:00 | Son Güncellenme:

Dört bir yanda yaprak dökümü

Dört bir yanda yaprak dökümü

       ŞANLIURFA'nın Bozova ilçesinin Tatarhöyük köyünde yaşayan bir çiftçi, yüksek faizle aldığı borcunu ödeyemeyince eşini ve 2 kız çocuğunu rehin almak isteyen 3 kişiyi otomobilleri içinde öldürdü.
       40 yaşındaki Halil Ekinci olaydan sonra eşi ve 3 çocuğuyla kaçarken, köylüler durumu jandarmaya bildirdi.
       Jandarma timlerinin yaptığı soruşturmada otomobildeki cesetlerin Bozovalı Mehmet Yıldız, Mustafa Deveci ve Şahin İnci'ye ait olduğu belirlendi.
       Tatarhöyük köylüleri, Halil Ekinci'nin öldürdüğü 3 kişinin Bozova'da tefecilik yaptığını iddia ederken, "Halil 2 milyar lira kadar borç almıştı. Bir gün önce de köye gelip Halil ile görüştüler. Halil parayı bulamadığını söyleyince, `Yarın geleceğiz. Para yoksa karını veya 2 kızını bize vereceksin' diyerek gittiler" dedi.
       Görgü tanığı köylüler, tefecilerin saat 22.00'de tekrar köye geldiklerini, Halil Ekinci'nin borcunu ödeyemeyeceğini söylemesi üzerine, 3 kişinin eşi veya iki kızını istediklerini belirterek, "Halil eve girdi. 3 kişi de otomobillerine binip beklemeye başladı. Bir süre sonra Halil elinde Kalaşnikof ile evden çıkıp otomobile ateş açtı. Sonra da ailesi ile birlikte kaçtı" diye konuştu.

       Pamuğunu ve mısırını ekebilmek için milyarlarca lira borca giren, ancak geçen yıl verim ve fiyat düşüklüğü nedeniyle zor duruma giren üreticiler traktörlerini, hayvanlarını 'haraç mezat' satıyor. Kimileri, icraya ve cezaevine düşüyor. Üreticiler, alacaklıların, kent merkezlerinde olduğu gibi, 'tahsilat çeteleri'ne başvurduğunu söyleyerek, köyden kaçanlar olduğunu belirtiyorlar.
       Çukurova'da üreticilerin "Borç" çığlığı en fazla Ceyhan İlçesi'nin 93 haneli 622 nüfuslu Körkuyu Köyü'nde yükseliyor. Her yıl en az 30 - 40 yeni traktörün satın alındığı Körkuyu Köyü'nde bu yıl gözyaşı var. Körkuyu'da pamuk ekimi için aldıkları milyarlarca lira tutan gübre, zirai ilaç, mazot borçlarını ödeyemeyen üreticiler ellerindeki 78 traktörü yok pahasına sattı. Üretici,Tarım Kredi Kooperatifleri ile Ziraat Bankası'na olan borçlarının ertelenmesini istiyor.
       Çukurova'daki en tehlikeli gelişme ise, alacak tahsili için bazı küçük suç örgütlerinin devreye girmesi. 5 milyar borcu bulunan üretici Salih Yençelik (39) de, bu tehlikeye işaret ediyor:` Alacaklı ile borçlu arasında kan dökülecek. Mafya köye gelip borç tahsili yapıyor. Mafya köyde alamazsa şehirde sıkıştırıp dövüyor, ayağına sıkıyor.
       Üretici borçtan yakınırken alacaklılar da alacağını tahsil edememekten dertli. Onlarca motorin, zirai ilaç alacaklısı icra takibinde. Üreticilerden yaklaşık 30 milyar lira alacağı bulunan motorinci Selçuk Özbay, gün boyu 10 köyü gezdiğini ancak 50 milyon lira toplayabildiğini belirtti.

       Asya'da başlayan oradan Rusya'ya sıçrayan kriz Türkiye'yi özellikle tekstil ve deride zorluyor. Geçtiğimiz hafta başı Derimod'un bankalara olan borçlarından dolayı bir tabakhanesini ve bazı gayrimenkullerini devretmesiyle su yüzüne çıkan deri sektöründeki kriz pek çok fabrikanın kapanmasıyla sürüyor.
       Son rakamlara göre Tuzla'daki 136 fabrikanın 102'si, Gerede'deki 130 fabrikanın 128'i, Çorlu'daki 100 fabrikanın 88'i, İzmir'deki 104 fabrikanın 90'ı kapalı. Yıllardır deri işiyle uğraşan Turgut Koşar'ın verdiği bilgiye göre, dericilerin elinde 1 milyar dolarlık stok var. Koşar, yanlış ve pahalı yatırımlar yüzünden zarara giren sektörün özellikle kendini Rusya'ya endekslemesi yüzünden bugünkü zor duruma düştüğünü söylüyor.
       Deri işçilerinin durumu ise oldukça güç. Günlerdir grevde bulunan işçilerin durumu ise hayli zor. Deri İş Sendikası Başkan Vekili Musa Servi'nin verdiği bilgiye göre binlerce işçi grevde ya da işten atıldı. Son bir haftanın verileri ise ürkütücü: İşten çıkarılan işçi 508, greve yeni çıkan işçi sayısı 505.

       Son bir haftada tanınan işadamlarının da başı oldukça ağrıdı. Hafta başında derinin ünlü markası Derimod bir tabakhanesi ile bazı gayrimenkullerini borçlarına karşı elden çıkardı. Derimod'un sahibi Ümit Zaim küçülerek güçleneceklerini söyledi.
       Ardından ünlü işadamı Türk Petrol'un eski sahibi Aydın Bolak'a Egebank ile Alternatif Bank'tan 2 trilyon haciz geldi. 20 bankaya 140 milyon dolar borçlu olan Türk Petrol Holding'in bankalarla ilişkileri askıya aldığı açıklandı.
       Son olarakta Cavit Çağlar'ın bankası İnterbank'a devlet el koydu. Çağlar'ın zaten tekstildeki sıkıntı yüzünden uzun süredir zor günler geçirdiği konuşuluyordu. Çağlar'ın televizyon kanalı NTV'yi de Doğuş Grubu'na sattığı belirtildi.