Emekli maaşlarına ‘temmuz’ dengesi

Kamuoyu gündeminin en önemli maddelerinden olan, “Memur emeklileri ile SSK ve Bağ-Kur emeklileri arasında oluşan 12 puanlık artış farkı” konusuna, en son ve somut açıklama Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’dan geldi. Cevdet Yılmaz, emeklilerin maaşlarının temmuzda dengeleneceğini ifade etti. İstanbul’da ekonomi gazetecileriyle bir arayan gelen Yılmaz, gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Yılmaz, emekli aylıklarında oluşan fark konusunu değerlendirirken, emeklileri enflasyona ezdirmemenin ana prensipleri olduğunu vurgulayarak şunları söyledi:

“Bu dönem SSK, Bağ-Kur’la emekli aylıklarının biraz daha fazla farklılaşmasının sebebi şu: Geçen yıl en düşük memur maaşını belli bir seviyeye çekerken, seyyanen bir artış yapıldı. Dolayısıyla enflasyon farkı bu seneye özgü bir şekilde yüksek olmuş oldu memurlar için. Yıl ortasında daha farklı bir tablo var. Temmuz ayında SSK ve Bağ-Kur emeklileri daha yüksek alacaklar memur emeklilerine göre. İkisine birden baktığınızda önemli olan işte bu toplu dengeyi sağlamak. Yani yılbaşı ve temmuz artışlarını birlikte değerlendirip ikisini yıl bazında aşağı yukarı aynı seviyeye getirmek. Ana yaklaşımımız aslında bu şekilde. Gerek emeklilerimizi, gerek SSK, Bağ-Kur emeklilerini yılbaşı ve yıl ortası bütün bu yapılanları dikkate alarak, etkilerine bakarak bir dengeye taşımak.”

‘Kök için kanun’

Asgari emekli kavramının 2018-19’da oluştuğunu, prim miktarı ve ödeme süresine göre belirlenmesi gereken emekli aylıklarının bazılarının bu şartları karşılamasa da bugün için 7 bin 500 lirada eşitlendiğini anlatan Yılmaz, “Kök ücret düşük kaldığı için bir sonraki oransal artışlarda sorun yaşanabiliyor. İkisini birbirinden ayırmak lazım” dedi. Yılmaz, bu konuda kanun çalışması olduğunu bildirdi.

Topluma faydalı bankaya ‘karşılık’ teşviği verilecek

Yılmaz, Merkez Bankası ve Bankalar Birliği’nin yaptığı ‘toplumsal yatırım notu’ çalışmasını şöyle anlattı:

“Toplumsal yatırım notuyla amacımız daha nitelikli kredilerin verilmesini sağlamak ve bunu sistematik bir şekilde yapmak. Toplumsal yatırım notu, bankalara verilen bir not. Bankalar kredileri nereye veriyorlar, bunlara bakılacak. Örneğin yatırıma, ihracata, girişimciliğe, kadın ve genç girişimciliğine destek olan bankaların toplumsal yatırım notu daha yüksek olacak. Buna göre de Merkez Bankası birtakım teşvikler sağlayacak, karşılık oranları başta olmak üzere ona göre ayarlamış olacak.”

Kira artışlarında %25 sınırına devam

Cevdet Yılmaz, gerçekleşen enflasyonun altında kalan kira artışlarına yüzde 25 sınırı uygulamasının tartışma yarattığı yönündeki yorumlara ilişkin olarak şöyle dedi: “Bunu tartışıyoruz zaman zaman. Burada aslolan, enflasyon düşürmek. Enflasyonu düşürürseniz bu tür konulara da çok fazla ihtiyacınız kalmaz. Bu perspektifle hareket ediyoruz.”

Cevdet Yılmaz’ın açıklamalarından öne çıkan notlar

- (Kademeli emeklilik çalışması olup olmadığı sorulduğunda) Sosyal güvenlikle ilgili şu anda bir çalışmamız yok, bu gelecekte olmayacak anlamına gelmiyor.

- Kıdem tazminatı konusunda tavrımız çok net. Bu sadece kamunun işi değil, çalışanlar var, iş dünyası var, kamu var. Üç kesim uzlaşırsa belli bir çerçeve üzerinde o zaman hareket edebiliriz, aksi takdirde tek taraflı orada bir girişimimiz olmaz.

- (Yastık altı tasarrufların sisteme kazandırılması) Geçtiğimiz yıllarda adımlar atılmış. Bir kısmı çalışıyor, bir kısmı biraz daha iyileştirilmeli, bunları çalışıyoruz. Özellikle altını altın olarak geri almaya vatandaşımız önem veriyor. Bunları vatandaşımızın istediği şekilde nasıl daha fazla dönüştürürüz, diye kafa yoruyoruz.

- Tamamlayıcı emeklilik sistemini geliştirmeye çalışıyoruz. Hem tasarruf oranlarını attıracak, hem de emeklilerinin daha yüksek bir getiri elde etmelerini, daha müreffeh yaşamalarını sağlayacak.

- Bankacılık sisteminin ihracatı kayırıcı bir yaklaşım sergilemesi için yatırım notu başta olmak üzere başka birtakım mekanizmaları devreye sokuyoruz.

- Gençleri daha fazla tarıma teşvik etmemiz lazım. Şehirlerin çeperlerinde daha fazla genç çiftçiyi desteklemek istiyoruz, böylece hem gençlerin dinamizmini tarım sektörüne katmış olacağız, hem de şehirlere daha az ulaşım maliyetiyle gıda sevkiyatını sağlayacağız.

‘Not er geç artacak’

Cevdet Yılmaz, Türkiye’nin kredi notuna ilişkin şu öngörülerde bulundu:

“Esas olan bizim kendi politikalarımızı, ortamımızı geliştirmemiz ve reel yatırımları cezbetmemiz, bunu yaptığımız sürece eninde sonunda bu not artışları gelecektir. Nitekim bazı hareketlenmeler başladı, olumlu yönde birtakım adımlar atılıyor. Ama oradan ziyade somut olarak yatırımcılara Türkiye’nin iyi yatırım yapabilir olduğunu göstermemiz önemli. Bunu yaptığımız sürece bu not artışları er-geç gerçekleşecektir.”