Gıdalarda 'helal' damgasına az kaldı

axeko012.jpg Hükümet 500 milyar dolarlık helal gıda pazarına Türkiye'nin mutlaka girmesi görüşünde. Ancak pek çok kesim bir kamu kurumunun din eksenli sertifika vermesini laikliğe uygun bulmuyor. İşte helal gıda standardına ilişkin merak edilen soruların yanıtları şöyle: Helal gıda sertifikası nedir? Helal sertifikası ilk olarak 2004'te Malezya'da uygulanmaya başlandı. Sistemde İslami usullere uygun gıdaların hangi özelliklere sahip olması gerektiği belirleniyor. Etlerin kesim usullerinden gıdalardaki katkı maddeleri ve gıda servisinin yapıldığı yerlere kadar bir dizi standart hazırlanıyor. Özellikleri İslami kurallara uygun bulunan ürünlere helal sertifikası veriliyor. Hangi ülkelerde bu sertifika verililiyor? Uygulamanın bulunduğu ülkeler arasında ABD, Malezya, Singapur, Tayland, Endonezya, Filipinler, Avustralya, Yeni Zelenda, Kamboçya, Vietnam ve Brezilya Kanada, Arjantin, Güney Afrika, İngiltere, Almanya ve Fransa da yer alıyor. Hükümet bu uygulamayı neden başlatmak istiyor? Hükümet, uygulamanın İslam ülkeleriyle olan ihracatı kolaylaştıracağını ve Türkiye'nin helal gıda pazarından pay almasını sağlayacağını ifade ediyor. Ancak haram ve helal ürünlerin mezheplere göre farklılık göstermesi, üreticilere ilave mali yük getirecek olması, bir kamu kurumunun helal ve haram gibi değerlendirmeler yapmasının laiklik tartışmasına yol açması pekçok kesimin uygulamaya tepki göstermesine yol açıyor. Sertifika hangi ürünleri kapsayacak? Sertifikanın ilk olarak gıda ürünlerine verilmesi, daha sonra lokantaların ve kozmetik ürünlerinin sertifikalandırılması öngürülüyor.Sertifikalandırma ne zaman başlayacak? 'Dini Usullere Uygun Gıda Standardı' adını alması planlanan standarta ilişkin çalışmanın yeni yılın ilk çeyreğinde tamamlanması bekleniyor. Sertifika alamak zorunlu mu? Sertifika isteğe bağlı olacak. Ancak sertifikasız firmaların İslami kurallara aykırı üretim yaptığı düşünülebileceği için birçok üreticinin sertifika almak zorunda kalacağı belirtiliyor.Sertifikalandırmada Diyanet İşleri Başkanlığı'nın rolü ne olacak? Diyanet, TSE'ye teknik çalışmalarda destek verecek. Sertifikalandırma ve denetleme sürecinde bir danışma birimi gibi görev yapacak.Helal gıdada hangi kriterler dikkate alınacak? Gıda ürünlerinin İslami kurallara göre yasak olan unsurlardan arındırılmış yerlerde, uygun cihazlarda hazırlanması, taşınması ve depolanması zorunluluğu bulunacak. Bir etin helal olabilmesi için kesimde çalışacak elemanların inançlı olması, kesimin Allah adına yapılması gerekiyor. Ölmüş, boğulmuş, darbe sonucu ölmüş, yüksekten düşerek ölmüş, yırtıcı hayvanlarca öldürülmüş hayvanlar ve domuz İslam dinince haram. Helal gıda ile ilgili olarak TSE standart hazırlama çalışmalarında son aşamaya gelirken, siyasilerden iş dünyasına, tüketici derneklerinden meslek örgütlerine kadar konunun tarafları arasında henüz bir uzlaşma sağlanamadı. Helal gıda konusunda bir düzensizliğin olduğunu belirten Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen şöyle dedi: "Bu alandaki yasal düzenleme eksikliği, firmaları bazen Diyanet'ten bazen de il müftülüklerinden fetva niteliğinde yazı almak veya helal sertifikası düzenleyen ülkelerin ilgili kurumlarına başvurmak zorunda bırakıyor. Türkiye büyüyen helal gıda ürünleri pazarından pay almalı. Türkiye, İslam Konferansı Teşkilatı (İKT) platformunda bu konudaki inisiyatifini ortaya koydu. İKT bünyesinde oluşturulacak ve genel kabul görecek bir helal gıda standartı oluşturulmasını önerdik. Kabul gördü." Tüzmen: Türkiye pazardan pay alsın Tüketiciler Birliği Başkanı Üstün Bol, çalışmayı desteklediğini belirterek, "Ürünlerde 'helal' damgası yerine içeriği anlatan etiketler olmalı. Ticari kaygıyla bu işi yapanlar da olacaktır" dedi.Uygulamayı desteklemediklerini ifade eden Tüketiciler Derneği Başkanı Engin Başaran, "Uygulama insanlar arasında din kaynaklı yeni bir ayrımcılığa yol açacak. Türkiye'de tüm ürünler üzerinde zaten İslam dinince yasaklanmış olan domuz etinin bulunmadığı bilgisi yer alıyor" diye konuştu. Tüketici dernekleri ikiye bölündü