Yasemin ÇONGAR - WASHINGTON

ABD Hazine Bakanı ve yardımcısının resmi daveti üzerine Washington'a gelen RP'li Devlet Bakanı Fehim Adak, Dünya Bankası'na götürdüğü "iç borcu dış borca çevirmemize yardım edin" önerisine "ret" yanıtı aldı. Adak'ın anlattığı "üçüncü kaynak paketini" dikkatle dinleyen ABD Dışişleri yetkilileri ise, bu paketin kafalarındaki soru işaretlerini ortadan kaldırmadığını ve bu aşamada Uluslararası Para Fonu (IMF) nezdinde Türkiye'ye destek veremeyeceklerini bildirdiler. Ancak Adak'ın heyetindeki yetkililer, hem Dünya Bankası, hem ABD Dışişleri'ndeki toplantının havası ve gördükleri "hüsnü kabul"den son derece memnun olduklarını açıkladılar.
Adak, Washington temaslarının ilk gününde, Dünya Bankası Başkanı James Wolfensohn'la buluştu. Wolfensohn görüşmede, kendisinin "Türk dinamizmine ve yaratıcılığına güvendiğini, ancak bunun henüz kredi veren kurumlar nezdinde Türk ekonomisine güven doğmasını sağlamadığını" açıkladı.

Görüşmede kamu borçlanma gereğinin GSMH'ya oranının ulaştığı tehlikeli boyutu üstü kapalı biçimde gündeme getiren Adak'ın "iç borcu dış borca çevirmemiz için koordinatörük görevini üstlenin" önerisi, Wolfensohn tarafından "Zamanlama makul değil" gerekçesiyle kabul edilmedi.
Türk yetkililer ve ABD'li kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Adak Dünya Bankası Başkanı'ndan Türkiye'de, Endonezya Modeli'nin uygulanmasını istedi. RP'li bakan, Endonezya'da yapıldığı gibi, Türkiye'nin aşırı boyuttaki iç borçlanmasının da, düşük faizli uzun vadeli dış borca Dünya Bankası garantörlüğü ve koordinasyonunda çevrilmesini talep etti.
Dünya Bankası Başkanı'nın talebi geri çevirmesinde, Türkiye'nin ekonomik göstergelerinin, dış piyasalardan uygun koşulda borç bulunması ve buna kefil olunması için yeterli güveni yaratmamasının rol oynadığı öğrenildi.

Adak, IMF Başkanı Michel Camdessus'yle dün yaptığı görüşme öncesinde, önceki gün ABD Dışişleri'nin ekonomiden sorumlu bakan yardımcısı Alan Larson başkanlığında yetkililerle biraraya geldi. Toplantıda, Türkiye - İran işbirliğini yakından izlediklerini "uyarıcı" bir tonda aktaran ABD tarafı, daha çok Adak'ın kaynak paketine ilişkin açıklamalarını dinledi.
Toplantıya katılan ABD heyetinin üst düzey yetkilisi, daha sonra Milliyet'e şu açıklamayı yaptı:
"Paketleri şekillenmiş ve ona güveniyorlar. Bu paketi, Türk - Amerikan ilişkilerini zedelemeyecek şekilde uygulama sözü verdiler. Başarılı olacağını umuyoruz. Ancak, Türk ekonomisinin geleceği ve gerekli önlemlerin yeterli iradeyle uygulanması konusundaki soru işaretleri halen kafamızda. Bu soru işaretleri kaldıkça, Türk hükümetini IMF ve Dünya Bankası nezdinde destekleyemeyiz."
Aynı yetkili, "IMF'de destek yok" açıklamasının hiçbir şekilde siyasi bir gerekçe ya da mesaj içermediğini, bu karara sadece ekonomik verileri değerlendirerek vardıklarını da vurguladı.

Adak'ın beraberindeki başbakanlık, devlet ve enerji bakanlıkları bürokratları ise, Washington'dan IMF'de destek istenmediğini, kaynak paketinin benimsenmesi yönünde de bir talepleri olmadığını belirttiler. Türk heyeti, paketin başarılı olacağından kuşku duymadığını, bunun uluslararası çevrelerde de görülmeye başlandığını ifade etti.