Balık çiftliklerinin ‘denetim’ kurnazlığı

Bodrum’un bakir koylarından Mandalya Körfezi’ni balık çiftlikleri istila etti. Koyda çok sayıda balık çiftliğinin neden olduğu kirlilik tedirginlik yarattı. Bodrum Çevre Platformu Kurucusu Avukat Remzi Kazmaz, yeni çevre kanununa göre, ‘ÇED olumlu’ raporu almaları gereken balık çiftliği sahiplerinin, birden çok şirket kurup üretimlerini belli sınırın altında göstererek denetimden kurtulduklarını belirtti.

Atıklar plajlara

Mandalya Körfezi’ndeki balık çiftlikleri, 12 yıl önce kurulu bulundukları sahillerden 1 - 1.5 mil uzağa taşındı. Ancak Bodrum’un Gündoğan, Göltürkbükü, Güvencinlik, Milas’ın Boğaziçi, Kıyıkışlacık mahalleleri açıklarına taşınan balık çiftliklerinden ters akıntı ve rüzgarın da etkisiyle gelen atıklar koyları kirletiyor. Avukat Remzi Kazmaz, balık çiftliklerinin neden olduğu kirliliğe dikkat çekerken, yasadaki boşluklardan yararlanarak denetimden kurtulduklarını anlattı.

‘Rapor zorunlu’

Kazmaz, ‘ÇED olumlu’ raporu alması gereken balık çiftliklerinin bundan nasıl kurtulduklarını anlattı: “Bir çiftlikte bin tonun üzerinde üretim yapılıyorsa, ’ÇED olumlu’ raporu alınmak zorunda. Büyük firmalar daha önce kurulduklarından bakanlıklardan aldıkları ruhsatlarla devam ediyorlar ama ÇED Kanunu çıkarıldı. Bin tonun üzerindeki üretimlerde ‘ÇED olumlu’ raporu alınması gerekiyor. Ama bugün balık çiftliklerinin çoğu ‘ÇED olumlu’ raporu almadan üretimlerine devam ediyorlar. Denetim eksikliği var. Bu eksiklik, bakanlık tarafından giderilmeli. Çiftlikler denetimi şöyle aşıyorlar: Mandalya Körfezi’nde 5- 6 şirket kurarsanız, bu şirketlerde 500 - 600 ton üretim gösterirseniz, bin tonu aşmamış görünürsünüz. Böylelikle denetimden uzak üretim yaparsınız. Aslında bu firmaların üretimi 10 bin tona yaklaşıyor. 10 bin ton aynı firmaya ait ancak ÇED raporu almadan üretimine devam ediyor. Üretimlerini yasal olmayan yollardan sürdürüyorlar. Eğer ‘ÇED olumlu’ raporu alsanız orada bakanlığın denetlemesi olacak. Mandalya Körfezi’nde usulsüzlük yaşanıyor.” - TAYLAN YILDIRIM
MEHMET CANDAN DHA

‘ÇED raporu almalılar’

Balık çiftliklerinin mutlaka ÇED raporu almaları gerektiğini söyleyen Remzi Kazmaz, firmaların bundan kurtulmak için çeşitli yollar bulduklarını ileri sürdü. Kazmaz, “Balık çiftlikleri Mandalya Körfezi’nde yılda bin ton balığın üzerinde üretim yapıyorsa, ÇED raporuna tabi olması lazım. Bin ton aşağıya çekilmeli veya çiftlikler daha modern olmalı. GDO’lu ürün kullanılmamalı ve buralarda kullanılan ilaçlar denetlenmeli. Eğer bin tonun üzerine çıkılıyorsa, kesinlikle kısıtlamaya gidilmeli. Çünkü bin tonun üzerine çıktığı zaman denizin ekosistemine, hayvanlara, doğaya, denize zararları var. Balık çiftlikleri kesinlikle ÇED raporu almalı. ÇED raporu almayan birçok çiftlik var ama ruhsat almışlar. Daha önce bakanlık tarafından verilen ruhsatlarla çalışan bu çiftlikler, şu anda bin tonun üzerinde üretim yaptıklarından dolayı ÇED raporuna tabidirler. Ancak şu ana kadar açılan bir dava olmadığı için herkes halinden memnun” dedi.

‘Çoğunun ruhsatı yok’

Remzi Kazmaz şunları söyledi: “Burada büyük ve uluslararası firmalar var. Mandalya Körfezi şu anda çiftlik balıkçıları tarafından kirletiliyor. Çoğunun ruhsatı yok. Ruhsatsız kurulan çiftlikler, kullandıkları balık yemleri ve dezenfekte ilaçlarla denizin ekosistemini bozmakta. Bunlarını denetimi yapılamamakta. Denetlenmediği sürece balık sektöründeki gelişme sadece büyük tekellerin kazandığı paradan ibaret olur. Hem çevreyi kirletiriz hem de halka sağlıklı balık yediremeyiz. Bodrum’a gelenler şu anda Mandalya Körfezi’nde yüzmekten kaçınıyor. Bir zamanlar 6 mavi bayraklı sahilimizin bir kısmı oradaydı ama onlar kalmadı, bunda balıkçılarımızın kesinlikle etkisi var.”