Çifte felaket 6 Şubat

Uğur Yıldırım - Türkiye, 6 Şubat 2023’te iki büyük depremle sarsıldı. Kahramanmaraş Pazarcık merkezli 7.7 büyüklüğündeki birinci deprem saat 04.17’de meydana geldi. Sabaha karşı yaşanan bu büyük depremin şoku atlatılamadan ve depremin yol açtığı hasar tam olarak anlaşılamadan 9 saat sonra, 13.24’te bu kez Kahramanmaraş Elbistan merkezli 7.6 büyüklüğünde bir deprem daha yaşandı. Bu iki büyük depremin arasında da Gaziantep’te 6.5 ve 6.4’lük depremler dâhil olmak üzere birçok sarsıntı yaşandı. Sadece ilk deprem bile Hiroşima’ya atılan atom bombasından 2 bin kat daha yıkıcı bir etkiye sahipti.

Geniş bir alana yayıldı

Farklı fay zonlarında 400 kilometreye yakın fay hattının kırıldığı depremler, yerin 8.6-7 km gibi yüzeye çok yakın derinliklerde meydana geldi. Depremler, merkez üslerinden 300-400 kilometre uzaktaki binaları bile yıktı. Depremler, Kahramanmaraş, Hatay, Adıyaman, Malatya, Gaziantep, Osmaniye, Şanlıurfa, Diyarbakır, Adana, Kilis ve Elâzığ’ın arasında yer aldığı 11 ilde büyük yıkıma yol açtı. 14 milyon kişinin yaşadığı 120 bin kilometrekarelik alanda ağır bir etki oluşturdu. 124 ilçe, 6 bin 929 mahalle ve köy depremlerden direkt olarak etkilenirken 62 ilçedeki yıkımın boyutları ağır oldu. Depremin etkileri 11 il ile sınırlı kalmadı. Etki ettiği diğer çevre illerle birlikte 18 il için “Genel Hayata Etkililik Oluru” alındı.

Depremler, birçok ülkenin yüzölçümünden daha büyük bir alanı vurdu. Avrupa’daki 33 ülkenin yüzölçümünden daha geniş bir alanda yıkıma yol açtı. Bulgaristan ya da İngiltere büyüklüğündeki bir coğrafyada ağır hasar oluşturdu. Depremlerin etki ettiği alan Danimarka, İsviçre ve Hollanda’nın yüzölçümünün yaklaşık üç katı oldu. Deprem, Portekiz’in yüzölçümünden ise daha büyük bir alanda etkili oldu.

Mısır bile sallandı

Deprem, Mısır’dan İran’a, Irak’tan Lübnan’a kadar 1.2 milyon kilometrekarelik alanda hissedildi ve bazı ülkelerde hasara yol açtı. Suriye’de can kayıplarına neden oldu. Lübnan’da binalara hasar verdi. Deprem sonrasındaki yaklaşık altı ayda, 46 bin 100’den fazla artçı deprem meydana geldi. Yıllık ortalama 20 bin ila 30 bin depremin yaşandığı Türkiye’de, deprem bölgesinde altı aydan kısa zamanda oluşan artçılar, ülke genelindeki yıllık deprem sayısını ikiye katladı.

En üst düzey alarm verildi

AFAD Başkanlığı Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezi, depremden sonra yarım saat içinde çalışmaya başladı. Depremin 45. dakikasında Türkiye Afet Müdahale Planı’nın (TAMP) en üst uygulama seviyesi olan ve uluslararası destek içeren 4. seviyesi ilan edildi.