Karne, ödül ya da ceza aracı değil

İlk ve ortaöğretim kurumlarında 2018-2019 eğitim öğretim yılının birinci dönemi bugün sona eriyor. Yaklaşık 18 milyon öğrenci, bugün karne heyecanı yaşıyor. Notları iyi olanlar, alacakları hediyeleri merak ederken, kötü olanlar ailelerinden gelecek tepkilerden çekiniyor. Bu noktada uzmanlar aileleri uyarıyor: Karneyi ödül ya da ceza aracı olarak kullanmayın. Çünkü her iki durum da çocuğun kişilik gelişiminde tamiri zor sonuçlar doğurabiliyor.

Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Uzman Klinik Psikolog Esma Uygun, yüksek notlu karnede ödül, düşük notlu karnede ceza verilmesinin olumsuz etkileriyle ilgili şunları söyledi:

“Ebeveynlerin tutum ve davranışları, karnedeki notlar hakkında iletişim tarzı, karneyi nasıl değerlendirdiği aslında çocuğun karnesini kendisinin nasıl değerlendirmesi gerektiğini belirler. Onay arayıcılık, kişinin yetişkinlik yaşamında çoğu zaman uyumsuz bir başa çıkma modu olarak karşımıza çıkmakta. Özgüven veya kaygıyla ilişkili sorunların genellikle onay arayıcılıkla ilgili düşünce içeriğinden oluşması terapilerde sıklıkla karşılaştığımız sorunlardan.”

“Çocuğa ceza verilmesi, ebeveynlerin onayını kaybetmenin korkunç bir şey olduğunu, dolayısıyla sosyal yaşamdan gelen herhangi bir durumla ilgili olumsuz geribildirimlerin korkunç bir şey olduğunu içselleştirmesine neden olur” diyen Uygun, sürekli onay almaya ihtiyaç duyan bir çocuğun kendi fikir ve tercihlerini oluşturamayacağı uyarısında bulundu. Uygun, yüksek notlar nedeniyle verilen abartılı ödüllerin de aynı etkiyi yaptığını vurguladı.

Çatışma yaratmayın

Her öğrencinin tatil dönemini heyecanla beklediğine ve tatili hak ettiğine değinen Doğa Koleji Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bölüm Başkanı Sibel İzgiman, “Ara tatili verimli ve keyifli geçirmek, öğrencilerin motivasyonunu yükselteceği gibi yeni döneme hazır olmalarını da etkiliyor” dedi. Öğrencinin derslerine karşı gösterdiği çabanın takdir edilmesi gerektiğine değinen İzgiman şunları söyledi:

“İlkokulun ilk 3 yılında aileler çocuğu motive ederek öğrenme heyecanına katkı sağlamalı. 4. sınıftan itibaren ortaokul boyunca çocuğun karnesi ailesiyle birlikte değerlendirilmeli. Sevdiği dersler ve öğrenmekten en çok keyif aldığı konular, sorumluluk duygusu ve ders çalışma becerileriyle birlikte karne notları konuşulmalı. Aileler çatışma ortamı yaratmadan çocuklarıyla bir yetişkin gibi konuşabilmeli.”

Nedenini araştırın

Öğrencinin karnesine bağlı olarak yapılan ‘başarılı’ veya ‘başarısız’ nitelendirmesinin çocuğun etiketlenmesine neden olduğuna dikkat çeken Okan Üniversitesi Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikolojisi Uzmanı Klinik Psikolog Emel Güler ise okul başarısızlığının nedeninin sadece öğrenci olmadığının altını çizdi. Güler, bu nedenleri şöyle sıraladı:

- Bireysel faktörlerden çocuğun doğuştan var olan yetenekleri, zekâsı, fiziksel ve bedensel özellikleri, dikkat eksikliği, öğrenme güçlüğü gibi nörolojik sorunları, duygusal ve psikolojik sorunların varlığı, çocuğun kişilik özellikleri vb. durumlar;

- Çocuğun bulunduğu okul ve öğretmen özellikleri, okuldaki eğitimin kalitesi, çocuğun öğretmene ve derse yönelik tutumu;

- Arkadaşlık ilişkileri;

- Aileden kaynaklanan faktörler, okul başarısını etkilemekte.

Aile büyükleriyle buluşun

Doğa Koleji Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bölüm Başkanı Sibel İzgiman, tatilde çocukla birlikte kaliteli zaman geçirmenin önemine değiniyor. İzgiman’ın tavsiyeleri şöyle:

- Çocuklar planlı ve programlı bir şekilde geçirilen tatillerden daha fazla doyum alıyor. Planlama yaparken çocuğa alternatifler sunmak ve yapılan etkinliğin ona ne kazandıracağını anlatmak önem taşıyor. Etkin öğrenmeyi sağlayacak, çocuğun daha aktif olduğu etkinlikler motivasyonu artırıyor.

- Ortaokul ve lise öğrencilerinin en doğru tatili geçirmesi için sanatsal, kültürel ve sportif faaliyetlere zaman ayırmalı. Yeni insanlarla tanışmak ve yeni yerler görmek; tercihlerini de göz önünde bulundurarak çocuğu kayak, paten gibi kış sporlarına ya da bowling, basketbol, yüzme gibi kapalı alanda yapılabilecek spor dallarına yönlendirmek gerekiyor.

- Tatilde, büyükanne, büyükbaba, hala, teyze, amca, dayı ve kuzenlerle düzenlenecek aile organizasyonlarında bir arada olmak aile bağlarının pekiştirilmesi için önem taşıyor.

- Kitap okumak, iyi bir tatil programının olmazsa olmazı. Çocuğunuzla birlikte kitapçıları dolaşıp, keyif alacağı konularla ilgili kitaplar seçmek, okuma alışkanlığını destekler.

- Okula adaptasyonu için tatilin son haftasında çocuğun yemek ve uyku düzeninin okul saatine uygun olarak ayarlanması önemli.

- Okul öncesi ve ilkokul öğrencilerinin okula uyumunu kolaylaştırmak için çantasını ve kıyafetlerini hazırlamasına yardım edin. Ortaokul ve lisede okuyan öğrenciler ise sorumluluklarının bilincinde hareket ederek hazırlıklarını tamamlamalı.

Sınav maratonu başlıyor

Okul öncesinde 1 milyon 542 bin 491, ilköğretimde 10 milyon 840 bin 709 ve ortaöğretimde 5 milyon 391 bin 580 öğrenci olmak üzere toplam 17 milyon 774 bin 780 öğrenci; 920 bin 524’ü resmi eğitim okullarında, 200 bin 701’i de özel okullarda görev yapan toplam 1 milyon 121 bin 225 öğretmen bugün iki haftalık tatile giriyor. 2018-2019 eğitim-öğretim yılının ikinci dönemi 4 Şubat Pazartesi başlayacak ve 14 Haziran 2019 Cuma günü sona erecek.

Tatilin ardından sınav maratonu da başlayacak. Liselere Geçiş Sistemi (LGS) kapsamındaki merkezi sınav, 1 Haziran’da gerçekleştirilecek. ÖSYM’nin internet sitesinden duyurulan takvime göre de 2019 Yükseköğretim Kurumları Sınavı’nın (YKS) 1. oturumu (TYT) 15 Haziran’da, 2. oturumu (AYT) ile Yabancı Dil Oturumu 16 Haziran’da yapılacak. ANKARA Milliyet