Taş ıslahı projesi yargıya taşınıyor

Mert İnan - Assos Antik Kenti ve Antik Liman’da yapılan kaya ıslah çalışmaları devam ederken, çalışmaya yönelik tepkiler de sürüyor. Aralarında mimar Prof.Dr. Zeynep Ahunbay, jeoloji uzmanı Prof. Dr. Doğan Perinçek, arkeolog Nezih Başgelen, TMMOB Mimarlar Odası Genel Başkanı Prof.Dr. Deniz İncedayı ile Arkeologlar Derneği İstanbul Şubesi Başkanı Yiğit Ozar’ın da olduğu 23 bilim insanı ve STK temsilcisi, ortak bir deklarasyon yayınlayarak, yamacın doğal peyzaja dönüşümü için acilen harekete geçilmesi çağrısında bulundu. 

Ortak deklarasyonun içeriği TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi’nde düzenlenen toplantıda Assos Dostları Platformu sözcüsü Cem Tüzün tarafından duyurulurken, toplantıda konuşan Avukat Pervin Çelik ise sorumlular hakkında dava açacaklarını söyledi. 

Plan ve uygulama farklı

UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer alan ve 1. derecede arkeolojik ve doğal SİT alanı olan Assos Antik Kenti ve Antik Limanı’nda başlatılan kaya ıslah çalışmalarda hazırlanan plan ile uygulama arasında büyük farklar olduğunun ortaya çıktığını belirten Çelik şunları söyledi:  “Proje, Assos’un geçmişten bugüne uzanan kadim tarihi dokusuna zarar vermiştir. Konuyla uzmanlığı olmayan idare ve Müze Müdürlüğü’ne denetleme yetkisi verilmiştir. Kültür Bakanlığı Koruma Kurulu ve Çanakkale İl Afet Müdürlüğü aleyhine Çanakkale İdare Mahkemesi’nde yürütmeyi durdurma ve iptali davası açacağız. Yapılan uygulamalar uluslararası standartlara uygun işlemler değildir. Oysa ki, Türkiye’nin taraf olduğu sözleşmeler bellidir. 1. derece sit ve arkeoloji alanlarını korunmasına yönelik kararlar ortadayken yapılan işlem ve uygulamalar yasalara aykırıdır. İhale aşamasının Köylere Hizmet Götürme Birliği tarafından yapılması da son derece tartışmalı bir durumdur.”

‘Projenin bilimselliği tartışmalı’

Assos Dostları Platformu Sözcüsü Cem Tüzün ise 1. derece doğal ve arkeolojik sitlerde yalnız bilimsel kazı ve konservasyon müdahaleleri yapılmasına izin verilirken, Assos yamaçlarının iş makineleriyle kesilip oyulduğunu, peyzajı değiştiren, doğal oluşuma aykırı davranıldığını vurguladı. Tüzün “Bilimselliği zaten soru işareti olan projenin uygulama aşamasında da proje dışına çıkıldığı konusunda ciddi endişe ve kaygılarımız var. Süreç, başından beri şeffaf olmayan bir şekilde, bilimsel yöntemlere ve hukuka aykırı biçimde yönetilmektedir ve kamu adına yapılan açıklamalar oldukça yetersiz ve endişe vericidir. Süreci yargıya taşıyoruz” dedi. 

‘Assos için çağrı’

“Assos için Çağrı” başlıklı ortak deklarasyonda UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer alan Assos Antik Kenti’nin 1. derece doğal ve arkeolojik sit alanı olduğu, son derecede hassas bir alanda, doğal ve arkeolojik varlıklara önemli etkileri olacak projenin uygulama ihalesinin ilgili bakanlıklar yerine, bu konuda yetkinliği tartışmalı olan Ayvacık Kaymakamlığı Köylere Hizmet Götürme Birliği tarafından yapıldığına değinildi. Deklarasyonda “Sürmekte olan doğa ve tarih katliamı derhal durdurulmalıdır. Yamacın doğal peyzajının, jeoloji mühendisliği, arkeoloji ve doğa koruma uzmanlarının gözetiminde yeniden oluşturulması için çalışılmalar başlatılmalıdır. Assos’ta ve tüm tescilli kültür ve doğa mirası alanlarında kamu yöneticilerinin de doğa ve kültür mirasımıza verebileceği zararları önlemek üzere, bilimsel, saydam ve ilgili tüm yetkinlik alanlarının katkısını sağlayacak, bağımsız, bilimsel, hukuksal süreçler geliştirilmelidir” denildi.