23.02.2018 - 01:30 | Son Güncellenme:
Ozan Ömer Kadüker
Her çocuğun yetenekli olduğu bir alan vardır. Ancak aileler, çocuklarının yeteneklerini keşfetmede çoğu zaman zorlanabiliyor. Çocukların yeteneklerini keşfetmek isteyen aileler, çeşitli alanları deneyimlemeleri için onları motive etmeleri gerekiyor. Bazı çocukların yetenekleri kolay anlaşılabilirken genelinde bu süreç zor olabiliyor. Bu noktada ailelerin iyi bir gözlemci ve sabırlı olmaları gerekiyor. Çocukların yeteneklerinin nasıl tespit edilebileceği konusunda Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Doç. Dr Gökşin Karaman’dan bilgi aldık.
Çocukların ilgi ve yetenekleri nasıl keşfedilir?
Sabırlı ve iyi bir gözlemci olmak şart. Çocukların çeşitli alanları deneyimlemesine şans tanımak, performans endişelerini azaltmak, yüreklendirmek, küçük başarı adımlarını gördüğümüzde takdir etmek ve bütün bunları yaparken gözlemek gerekiyor. Çünkü sanılanın aksine hemen her alandaki başarıda asıl unsurlardan biri motivasyon ve çok çalışmaktır. Bazı çocukların yetenekleri o alanla ilgilenmeleri, hemen heves etmeleri ve hızlı ilerlemeleri sayesinde kolaylıkla anlaşılırken çocukların geneli için bunu söylemek zor. Onların ilgi ve becerileri o alana ilişkin daha çok çaba harcadıkça, fırsat verildikçe ve sebat edildikçe görünür hale gelir. Çocuğun merak duygusunun önüne geçilmemesi, çevresel uyaranların zenginleştirilmesi, daha çeşitli görsel duysal uyaranla karşılaştırılması, farklı ortam ve kişilerle deneyim kazanması, çeşitli konu ve sorunlar için fikir alınmasının genel bir beceri destekleyici ve ortaya çıkartıcı rolü olacaktır. Kurs ve derslerin özel yetenekleri ortaya çıkarmadaki rolü de yadsınamaz. Önemli olan çocuğun çeşitli alanları keşfetmesini eğlenceli keyifli halden sonra bir disiplin içerisine sokmak ve bütün bunları yaparken gözlem yapıp analiz etmektir. Örnek olarak, çocuğun yüzme yeteneğini anlamamız için suyla tanışması, korkularıyla baş etmesi, yüreklendirilmesi ve yüzmenin bir disiplin halinde uygulanıp ne kadar iddialı olunup olunamayacağının anlaşılması gerekiyor.
İlgi ve yeteneğe göre nasıl bir yol izlenmeli?
İlgi ve yetenekler saptandıktan sonra bunların nasıl kullanılabileceğine ilişkin uzun bir yol bizi beklemekte. Örneğin daha deney, analitik düşünce gibi fen bilimlerine ilgili olduğunu düşündüğümüz çocukta diğer gelişim alanlarını da yok saymadan makul bir kısa-orta vadeli plan oluşturulabilir. Burada ilgi ve gelişim alanını daha çok destekleyeceğini düşündüğümüz kitap ve yayınlar, çeşitli araç gereçler, yazın çocuk üniversiteleri, uzay kampı gibi aktiviteler yer alabilir.
Çocuğun ilgi ve yeteneği okul seçimini nasıl etkiliyor?
Okulların çocuğun yeteneğine paralel olması çocuğun okula olan motivasyonunu, başarma arzusunu ortaya çıkartıp kendine olan güvenini artıracaktır. Kariyer planı oluşturmasında bu güven ve motivasyon yardımcı olacaktır.
Çocuğun mutlu ve başarılı olması için nasıl bir eğitim alması gerekiyor?
Çocuklarımızın mutluluğu yalnızca başarıya endeksli değil. Mutluluk, aile, akran ilişkileri, okul başarısı, kendini ortaya koyabilmek için fırsat sağlanması gibi birçok faktörün etkileşimiyle daha çok hissedilebilir. Başarı, uygun akademik ortamların varlığı içerisinde çocuğun önü açıldığında ve motive edildiğinde kendiliğinden gelir. Mutlu çocuklar yetiştirmenin sihirli formülü olmasa da onları mutsuzlaştırabilecek süreğen hayal kırıklıkları, başarısızlıklar, değersizleştiren ortamların ortadan kaldırılması bir yol olabilir.
Çağla, hayata hazırlıyor