Paranızı veya servetinizi akıllıca kullanmak, öğrenilmesi gereken bir konudur. Para, gelir ve servet aynı şeyler değildir. Kişisel maliye, paranın nasıl kazanılacağını, nasıl biriktirileceğini, nasıl korunacağını ve servete nasıl dönüştürüleceğini gösteren bir eğitimdir. Bu eğitim sadece hedeflere eriştirecek araçları değil, uygun davranış biçimlerinin yerleştirilmesini de kapsar.
Kişisel maliyenin yönetilmesi, başlı başına bir iştir. Kişisel bütçelerin hazırlanması, harcamaların yapılması, bankalarla çalışma pratiklerinin öğrenilmesi, en ucuza borçlanma prensipleri, paranızın doğru yerlerde değerlendirilmesi, varlıklarınızın sigortalanması ve risklerinin yönetilmesi, beklenmedik harcamaların karşılanması, okul ve emeklilik planlarının yapılması; son olarak da, bırakılacak mirasınızın düzenlenmesi, bu eğitim içindedir.
Finansal planlamayı en iyi biçimde gerçekleştirebilmek için, ilgili konular hakkında bilgi sahibi olmalıyız. İlgili mevzuatı bilmeniz ve her türlü harcamanızı kayıt altında tutmanız gerekir. Yaptığınız planlamayı, ısrarlı biçimde takip etmeniz, şarttır. Ayrıca, “risk alma gücünüz”ün parasal boyutunu da gözden kaçırmamalısınız.
Pozisyona bakış
“Kişisel maliye pozisyonu” gelirlerinizi, harcamalarınızı, varlıklarınızı ve borçlarınızı değerlendirerek elde edilir. Bu birimler, sık sık gözden geçirilerek yeniden değerlendirilmelidir.
Varlıklarınızdan borçlarınız çıkarıldığında, “net mal varlığınız” ortaya çıkar. Gelirlerinizden harcamalarınızın düşülmesi ile ise, “net nakit akışınız”a ulaşırsınız. “Net nakit akışınız”ın negatif olması durumunda, mali olarak güçlük içindesinizdir.
Net mal varlığı
Banka hesaplarınızdaki paranın tümü, sahibi olduğunuz hisse senetleri, tahviller ve yatırım fonu payları, “varlıklar” arasında gösterilir. Varsa, sonunda paraya çevrilebilecek olan emeklilik ve sağlık sigortası planları da bu hesaplama içine dahil edilir. Sahip olduğunuz gayrimenkuller, mücevher gibi şahsi mallarınız, varsa antika vs. gibi gereğinde paraya dönüştürülebilecek mallarla, sahibi olduğunuz şirketlerin mal varlığı da, “toplam varlıklarınız”a dahildir.
Borçlarınız bölümünde, henüz ödemediğiniz kredi kartı borçları, taksitle aldığınız kredilerin ödenmemiş toplam miktarı, aldığınız gayrimenkul kredisinin (mortgage) kalan toplamı ve varsa öğrenci borcu gibi diğer her çeşit borçlar bir araya getirilir. “Net mal varlığı”nız, yukarıda sayılan varlıklarınızdan, borçlarınızın düşürülmesiyle hesaplanır.
Nakit akışı hesabı
“Pozitif nakit akışı”, mal varlığınızı ve mal varlığınızın risk alma gücünü artırdığınız anlamına gelir. Sürekli veya oldukça sürekli sayılabilecek gelirler, bahşiş-bonus-komisyon gibi zaman zaman ortaya çıkan kazanımlar, gelirlerinizi oluşturur. Yatırımlarınızdan elde ettiğiniz faiz ve sermaye kazançları da gelirlerinize eklenmelidir. Bütün girdilerinizin toplanması, “toplam gelir” rakamınızı verecektir.
Borç geri ödemeleriniz, kiralarınız, sigorta primleriniz, vergileriniz, aidatlarınız, elektrik-gaz-telefon-tv-internet kullanım giderleriniz, “zorunlu giderleri”niz arasında yer alır. Yiyecek, giyim, ulaşım, tamir, çocuk vs. masraflarınız ile şahsi ve tıbbi bakım harcamalarınız “gerekli harcamalar” arasındadır. Bunlara ilaveten, “kaçınılamayacak harcamalar” da vardır. Bunlar lokanta, seyahat, tatil harcamaları, üyelikler, yardımlar vs. gibi harcamalardır. Bütün bunların toplamı, “toplam harcamalarınız”ı verir. “Toplam gelir”inizden, “toplam harcamalarınız” düşülerek, “nakit akışınız”ı bulursunuz.
