Makedonya’nın ismi için imzalar atıldı

Yunanistan ve Makedonya arasında çeyrek asrı aşkın süredir devam eden “isim sorunu”nun çözümüne yönelik tarihi anlaşma imzalandı. Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Kocias ile Makedonya Dışişleri Bakanı Nikola Dimitrov, iki ülkenin sınırında bulunan Prespa Gölü kıyısındaki Psarades köyünde düzenlenen törende anlaşmaya imza attı. Törene Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras ve Makedon mevkidaşı Zoran Zaev’in yanı sıra Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, AB Komisyonu’nun Genişlemeden Sorumlu Üyesi Johannes Hahn ve Birleşmiş Milletler (BM) Özel Temsilcisi Matthew Nimetz de katıldı. Çipras, gölün karşı yakasından teknelerle geçiş yapan Zaev ve beraberindeki heyeti limanda karşıladı. Konuşmalar sonrası iki lider kameralara el ele poz verirken, anlaşmanın imzalanmasının ardından Zaev, kravat takmamasıyla bilinen Çipras’a kendi kravatını çıkarıp hediye etti.

‘Tarihi bir adım’

Anlaşmayla, 25 yıldır donan iki ülke ilişkilerini ve yapıcı olmayan ihtilafı geride bıraktıklarını belirten Çipras, “İki tarafın da çıkarına olan ve değerlerine saygı duyan bir anlaşma ortaya koyduk. Halklarımıza dönerek, ön yargısız bir şekilde anlaşmayı okuyup desteklemeleri çağrısında bulunuyoruz” dedi. Çipras, iki ülke ilişkilerinde demiryolu ve yeni sınır geçişleri ile somut adımlar planladıklarına dikkati çekerek, “Barış içinde istikrar, refah ve güvenliği inşa etmek için tarihi bir adım atıyoruz” diye konuştu.

Makedonya Başbakanı Zaev ise, anlaşmanın iki taraf için de onurlu ve kabul edilebilir olduğunu vurgulayarak, “Muhteşem ve tarihi bir gün. Bizi birleştiren bir anlaşmayı tercih ettiğimiz için gurur duyuyoruz” ifadesini kullandı. Yaklaşık 30 yıldır süren belirsizliği anlaşmayla sona erdirdiklerine işaret eden Zaev, iki ülke arasında “duvarlar inşa eden ve dostluk ilişkilerini gömen” ihtilafa son verdiklerini dile getirdi.

Yunanistan ve Makedonya arasındaki anlaşmayı protesto edenler, arbedeye neden oldu. Protestocular ile polis arasındaki arbedede en az 8 göstericinin yaralandığı bildirildi.

‘Hediye oldu’

BM Özel Temsilcisi Nimetz de anlaşmanın iki ülkenin stratejik çıkarlarına uygun olduğunu belirterek, “Uzun ve zorlu bu süreç, adil, onurlu ve gerçekleştirilebilir bir anlaşmayla sonuçlandı. Bu başarı, sadece iki ülke ilişkileri için değil, bölge, Avrupa ve tüm dünya için bir örnektir” değerlendirmesinde bulundu. Nimetz, doğum gününde imzalandığı için bunun kendisine bir hediye olduğunu belirterek, “Aileme, ‘Bana hediye almayın çünkü iki değerli başbakan bana çok büyük bir hediye verecek’ dedim” ifadelerini kullandı.

Anlaşma, Makedonya’nın isminin “Kuzey Makedonya Cumhuriyeti” anlamına gelen “Republika Severna Makedonija” olarak değiştirilmesini, ülkenin AB ve NATO üyeliklerine yönelik Yunanistan’ın vetosunun kaldırılmasını öngörüyor. Anlaşmanın yürürlüğe girebilmesi için ise iki ülkenin meclislerinde onaylanması gerekecek. Ayrıca, Makedonya’da anlaşma, referandumla halkın onayına sunulacak. Başta Türkiye olmak üzere birçok devlet, Makedonya’yı anayasal adı olan “Makedonya Cumhuriyeti” ismiyle tanırken Yunanistan, kendi sınırları içinde “Makedonya” adında bir bölge bulunduğu gerekçesiyle değişiklik talep ediyordu. Makedonya, bağımsızlığını ilan ettiği 1991’den bu yana komşusu Yunanistan’la süren “isim sorunu” nedeniyle AB ve NATO’ya üye olamıyor.