Girişimci iştahlı yatırımcı hazır

İSMAİL ŞAHİN- Türkiye'nin yazılım alanında ilk unicorn'u (değeri 1 milyar dolar olan startup) Insider'ın, en büyük fintek exit'i iyzico'nun ve kısa süre önce ABD'de halka arz edilen Martı'nın ilk kurumsal yatırımcısı olan girişim sermayesi (VC) 212'nin kurucu ortağı Ali Karabey, Türkiye'de yeni nesilde yüksek bir risk alma ve girişimci olma iştahı bulunduğu görüşünde... Karabey, "Türkiye'nin, Avrupa'daki en büyük genç nüfusa sahip ülkelerden biri olması ve teknolojiye olan talebin sürekli artması gibi faktörler teknoloji şirketleri için yeni fırsatlar yaratıyor" diyor. Karabey'le teknolojiyi, yatırımları ve fırsatları konuştuk...

* Türkiye'de yatırıma başladığınız 2011 yılından bu yana yaptıklarınızı kısaca özetler misiniz?

212 olarak Türkiye'nin ilk girişim sermayesi fonuyuz. Bugün geldiğimiz noktada 212'yi Türkiye'den çıkan global çapta faaliyet gösteren bir VC olarak konumlandırıyoruz.

212 çatısı altında toplam 5 fon mevcut. İlk fonumuz 30 milyon dolar, ikinci fonumuz ise 50 milyon euro büyüklüğe sahip. Geçen yıl 70 milyon euro'ya ulaştırmayı hedeflediğimiz üçüncü fonumuzu kurduk ve bir ilke daha imza atarak; Türkiye'de üçüncü fonunu kuran ilk VC olduk. Bunlara ek olarak 2022'nin sonunda erken aşama girişimlere odaklanan girişim sermayesi yatırım fonumuz Simya VC ve 2023'ün son çeyreğinde Türkiye'nin ilk dikey derin teknoloji fonu 212 NexT'i hayata geçirdik. 

212'nin portföyünde 123FormBuilder, AppSamurai, Artboard Studio, Avatao, Bolt Insight, Chooch, Fazla, Flow48, Getmobil, HeliumDoc, HotelRunner, Mall IQ, Martı, Metrobi, Insider, OMMA, SmartMessage, SOCRadar, Solvoyo, Trio Mobil, Wellbees aktif girişimler olarak yer alıyor. Ayrıca 212'nin çatısı altında yer alan girişim sermayesi fonu Simya VC'nin portföyünde ise Agrotics, B2Metric, Juphy, Evercopy, Syntonym ve Werover bulunuyor.

* 212'nin odağında yapay zeka, fintech, ERP ve kurumsal teknolojiler alanında faaliyet gösteren startup'lar yer alıyor. Türkiye'nin girişim sermayesi potansiyeli nedir? Bu alanda nasıl bir eksiklikler var? Ne yapılsa daha iyi olur?

Türkiye genç ve dinamik nüfusa sahip ve yeni gelen nesilde yüksek bir risk alma, girişimci olma iştahı mevcut. Yatırım miktarları hâlâ gelişmiş piyasaların altında olsa da bu oran giderek artıyor. Türkiye'deki girişim sermayesi fonları Batı'daki rakiplerine kıyasla daha sınırlı, bu da girişimcilerin finansman bulma konusunda zorluklar yaşamasına neden olabiliyor. Ancak son yıllarda GSYF'lerin ortaya çıkışıyla erken aşama girişimlere de artık daha çok destek olduğunu görüyoruz.

Öte yandan yasal ve düzenleyici engeller, vergi oranları ve bazı bürokratik işlemler ekosistemin büyümesini biraz sınırlıyor. Daha esnek düzenlemelerin ve girişimcilik dostu politikaların benimsenmesi gerektiğini düşünüyoruz. 2023 yılı özelinde baktığımızda Türkiye ekosistemi ne yazık ki deprem, seçim ve küresel ekonomide yaşanan dalgalanmalar gibi pek çok zorlukla karşı karşıya kaldı. Bu yatırım miktarlarının düşmesine yol açsa da yatırımlar devam etti. Dolayısıyla küresel yavaşlama döneminde dahi Türkiye girişimcilik ekosisteminin yol kat ettiğini söylemek mümkün. Ancak elbette daha gidilecek çok yolumuz var.

Yatırımcı sayısını artıracak

* Yatırım yaptığınız startup'lara finansmanın dışında ne gibi imkânlar sağlıyorsunuz?

212 olarak girişimlere sadece maddi destekle sağlamakla kalmıyor, büyüme yolculuklarında ihtiyaç duydukları mentorluk ve liderlerin gelişiminde de yanlarında yer alıyoruz.

Örneğin, portföyümüzdeki girişimlerin yönetimsel becerilerini desteklemek için insan kaynakları alanında yenilikçi modeller geliştiren Melon ile iş birliği yaparak LeadUp programına portföy şirketlerimizden liderleri dahil ettik. 12 hafta süren bir liderlik gelişim yolculuğu olan ve liderlik için gerekli farklı yönetimsel becerileri geliştiren LeadUp programında, girişimcilerin liderlik ve yönetim becerilerini güçlendirmeye odaklanılıyor.

Öte yandan Startupfon ile teknoloji ekosistemini geliştirebilmek için TechInvestor Academy adında Türkiye'de teknoloji girişimciliği üzerine bilgi edinmek ve gelişim sağlamak isteyenler için oluşturulmuş bir eğitim serisi başlattık. Bu seriyle farklı sektörlerde bulunup teknoloji yatırımcılığı ve ekosistemine katılmak isteyen yatırımcı ve yatırımcı adaylarının farkındalığını ve ekosistemdeki yatırımcı sayısını artırmayı hedefliyoruz.

Ek olarak farklı dernekler ve kuruluşlarla ekosistem ve erken aşama teknoloji yatırımcılığını anlatan etkinlikler düzenliyoruz. 212 Venture Fellow programımızda gelecek vaat eden lisansüstü öğrencilerle iş birliğine giderek, ABD ve İngiltere'deki tanınmış üniversitelerde burs imkânları sunuyoruz. Katılımcılar, 212'nin üniversite etkinliklerine erişim sağlayabildiği gibi diaspora girişimcileriyle bağlantı kurarak iş deneyimleri de elde edebiliyor.

Küresel yatırımcı ağı

Öte yandan Simya VC'de erken aşama girişimleri 212'nin yatırım tecrübesi ve küresel yatırımcı ağıyla buluşturuyoruz. İş ortaklarımız arasında Neo Portföy ve dünyanın en iyi hızlandırma programlarından biri olan Alchemist Accelerator yer alıyor. Dünyanın en iyi B2B erken aşama hızlandırma programlarından biri olan San Francisco merkezli Alchemist'in deneyimli mentor ağı ile girişimler uluslararası pazarlarda tecrübe kazanmış liderlerle birebir çalışma fırsatı bularak global oyuncu olma yolunda hızla ilerleme imkânı yakalıyor.

30.000'e yakın kişiden oluşan uluslararası mentor ağına sahip olan Alchemist, girişimlerin ABD pazarına girişlerine destek olurken, pazara ilişkin know-how'ı sayesinde network etkisi ile de girişimlere katkı sunuyor. Programdan yararlanan girişimlere ayrıca gelecekte fon yaratma, mentorluk, kurumsal müşteri bağlantıları ve etkinliklerden yararlanma konularında destek de veriliyor.

65 milyon euro'yla 37 girişime yatırım

* Kaç startup ile temasınız, görüşmeniz oldu? Yatırım yaparken nelere dikkat ediyorsunuz?

Bugüne kadar 10 binin üzerinde startup ile temas ettik. Bizim olmazsa olmazımız girişimin çok iyi bir ekibe sahip olması. Yani birbirini tamamlayan, eksiklerinin farkında olan bir ekip işe bir adım önde başlıyor diyebilirim. Öte yandan amacımız özellikle global piyasalarda büyüyen şirketleri bulmak olduğu için uluslararası oyuncuların ve rekabetin farkında olan girişimcileri önceliklendiriyoruz.

Teknoloji yatırımcılığında girişimin uluslararası pazarda faaliyet göstermesi de büyük önem taşıyor. Uluslararası olduğu için büyük problemlere odaklanmak ve globalde at koşturabilecek çözümleri üretebilen girişim ekipleri olması gerekiyor.

* Bugüne kadar kaç firmaya, ne kadar yatırım yaptınız? Kaç tane exit yaptınız?

Kurulduğumuz günden bugüne kadar geçen sürede 37 girişime toplam 65.3 milyon euro yatırım yaptık. Türkiye'nin ilk ve en büyük fintek exit'i iyzico'nun erken aşama yatırımcısıyız.

* Girişim sermayesi rakiplerinizle aranızdaki farklar nelerdir?

212 olarak Türkiye'deki girişimcilik ekosistemine liderlik eden bir rol üstlenerek, global ölçekte fark yaratan şirketlere yatırım yapıyoruz. Finansal getirinin ötesinde girişimcilik ekosistemine katkı sağlayan ve yenilikçi fikirlere sahip olan şirketlere odaklanıyoruz.

Türkiye'nin ilk girişim sermayesi olmamızın yanında global vizyona ve deneyime sahip bir ekibe sahibiz. Kuruluşumuz olan 2011 yılından bu yana girişimcilik ekosisteminde çok sayıda ilke imza attık. Örnek vermem gerekirse Türkiye'nin ilk fintek exit'i iyzico, yazılım alanında ilk unicorn'u Insider ve Martı'nın ilk kurumsal yatırımcısıyız.

Öte yandan uluslararası girişim hızlandırma fonu Simya VC ve Türkiye'nin ilk dikey derin teknoloji fonu 212 NexT ile erken aşamadan ileri aşamaya güçlü bir değer zinciri oluşturuyoruz. Bugüne kadar edindiğimiz deneyim ve network ağıyla tüm fonlarımıza sinerji yaratıyoruz. 212 olarak ayrıca, VC'yi bir servis gibi istenilen sektöre sunabilme kapasitesine sahibiz.

* Büyüme aşamasındaki teknoloji şirketlerine yatırım yapıyorsunuz. Bu alanda Türkiye'nin potansiyeli nedir?

Türkiye'nin, Avrupa'daki en büyük genç nüfusa sahip ülkelerden biri olması ve teknolojiye olan talebin sürekli artması gibi faktörler teknoloji şirketleri için yeni fırsatlar yaratıyor.

2023 yılında 46 yeni fonun kurulması, Kurumsal Yatırım Fonları (CVC) ve Teknopark teşvikleri ile GSYF fonlarının erken aşamadaki girişimlere daha fazla destek olunması aslında pazarın gelişimini destekliyor. Şüphesiz mevcut ekonomik konjonktürün getirdiği belirsizlikler nedeniyle girişimlerin operasyonel performanslarının gelecekte nasıl şekilleneceğine dair öngörüler zorlaşsa da Türkiye'nin girişimcilik ekosistemi, erken aşama girişimler için oldukça umut verici bir pazar olarak hâlâ öne çıkmaya devam ediyor.

Kuzey Afrika markajda...

* Önümüzdeki 5 yıl içinde 212'yi nerede konumlandırıyorsunuz?

212 olarak yakın vadede Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgesi markajımızda. Ayrıca diaspora olarak ifade edilen ABD ve Batı Avrupa gibi pazarlarda şirket kurmuş, Türk ve diğer gelişmekte olan ülke girişimcileri de radarımızda bulunuyor. Bu bölgedeki potansiyel girişimlere yatırım yapmaya devam ederken, bölgenin girişimcilik ekosistemlerinin büyümesine ve gelişmesine katkıda bulunmayı sürdüreceğiz.

İlerleyen dönemde ise niş alanlarda fon kurmaya devam ederek, Türkiye'den çıkan global çapta faaliyet gösteren bir VC olarak konumlanmamızı güçlenerek sürdüreceğiz.

* Yatırım arayan veya yatırıma ihtiyaç duyan startup'lara ne gibi tavsiyelerde bulunmak istersiniz?

Yatırım almak isteyen girişimcilerin, küresel bir soruna çözüm üreten, güçlü ekibe sahip olan, müşteri memnuniyetine odaklanan ve yatırımcılarla doğru iletişimi kuran bir yapıya sahip olması gerekiyor. Bunu sağlayan girişimlerin yatırım alma potansiyellerinin yüksek olduğunu düşünüyorum.

* Gelecekte nasıl yatırımlar radarınızda olacak?

212 olarak özellikle gelişmekte olan pazarlardaki teknoloji odaklı yatırımlarımıza ağırlık vererek, bu bölgelerdeki yüksek büyüme potansiyeline sahip teknoloji şirketlerine yönelik yatırımlarımızı sürdüreceğiz. Bu sene özellikle daha önce bahsettiğim gibi odağımızda olan bölgelerdeki farklı sektörlerden girişimleri portföyümüze katmayı hedefliyoruz.

Ayrıca Türkiye'nin ilk dikey derin teknoloji fonu 212 NexT ile global bakış açısı olan, daha çok Amerika ve Avrupa odaklı, ileri malzeme teknoloji girişimlerine yatırımlar yapacağız.

Bu fonumuzla özellikle kimyadan tekstile, ambalajdan enerjiye, otomotivden elektroniğe kadar tüm sektörlerin işini daha da ileriye taşıyacak yenilikçi teknolojilere ulaşabilecekleri bir fayda yaratmayı hedefliyoruz. Öncü yatırımcısı Akkök Holding olan bu fonun, kendi sektörlerinde lider diğer yatırımcıların dahil olması ve endüstri desteğiyle 2024 yılında fon büyüklüğünü toplam 30 milyon dolara taşımayı hedefliyoruz. Son olarak erken aşama girişimlere odaklanan girişim sermayesi fonumuz Simya VC'nin önümüzdeki dönemde yatırımları hız kesmeden devam edecek.

Yapay zekayla ilgili ufukta neler gözüküyor?

* Türkiye yapay zeka konusunda nerede konumlanıyor? Bu konuda ne gibi yatırım ve yasal düzenlemeler yapılmalı?

Yapay zeka üzerine kurulu girişimler son birkaç yıla imzasını vurdu ve küresel ölçekte oldukça ses getirdi. Türkiye özelinde de bu alanda yükselen çok kıymetli girişimler olduğunu görüyoruz.

Tabii tüm bu gelişmeler sürerken, işin en önemli kısmını regülasyonlar oluşturuyor. Öncelikle, kişisel verilerin gizliliği ve güvenliği gibi temel hakları koruyacak sıkı düzenlemeler getirilmesi büyük önem taşıyor. Yapay zeka sistemlerinin kullanımıyla ilgili şeffaflık ve hesap verebilirlik standartlarının belirlenmesi ve denetlenebilirliğin sağlanması gerekiyor. Entelektüel mülkiyet haklarına yönelik telif hakları ve patentler gibi konularda da güncellemeler yapılması kritik öneme sahip.

Ayrıca, yapay zeka teknolojilerinin toplumun ve bireylerin çıkarlarına uygun bir şekilde kullanılmasını sağlayacak bir yasal çerçeve oluşturulabilir. Türkiye'de 2021 - 2025 yıllarını kapsayan Ulusal Yapay zeka Stratejisi'nde yapay zeka uygulamalarının etik ve hukuki boyutlarını ele alan faaliyetler yürütülmesi de stratejinin önemli başlıklarından birini oluşturuyor.

* Önümüzdeki 5 yıl içinde yapay zeka teknolojileri ve girişim sermeyesi yatırımları nasıl şekillenecek? Bu konudaki öngörünüz nedir?

Yapay zeka ve teknolojik gelişmeler, makine öğrenimi, robotik ve veri analitiği gibi alanlardaki ilerlemelerle birlikte işletmelerin nasıl çalıştığını ve tüketicilerle nasıl etkileşime girdiğini yeniden tanımlayacak teknolojilerin daha çok gündemde olacağını düşünüyoruz. Bu bağlamda yapay zeka temelli girişimlere ilginin artacağını söyleyebiliriz.

Ayrıca kişiselleştirilmiş tıp, dijital sağlık çözümleri ve çığır açan teknolojilerle, sağlık hizmetlerinin sunumunu ve hastaların bakımını şekillendirecek sağlık ve biyoteknoloji alanındaki girişimler öne çıkacak. Öne çıkacak bir diğer alanın da fintek olacağını öngörmek mümkün. Özellikle dijital varlık yönetimi platformlarının, teknoloji tabanlı kredilendirme çözümlerinin ve ödeme sistemlerinin yatırımcıların odağında olmaya devam edeceğini öngörüyoruz.