Jean - Louis Besson'u tanır mısınız?

yural@milliyet.com.tr * * *Jean - Louis Besson'un çizgi roman albümleri de vardır. Ayrıca Arnaud Almeras'ın yazdığı, Besson'un çizdiği "Calamity Mamie" adlı üç kitaplık dizi onun ustalık işi çalışmaları. Yine kendisinin yazıp çizdiği "Paris Rutabaga" adlı iki kitap, yedi yaş çocukları için hazırlamış olduğu aykırı çalışmalar. Çizgi film, çizgi roman, afiş sanatında da eserler vermiş olan çizer, bugüne kadar tüm yaşamını resim yapmaya ve çocuklara adamış biri. * * *Besson'un "Keşifler ve İcatlar" kitabı onun ne denli ayrıntıcı, önemsiz gibi görünen bilgi ve olayların, yaşamın en önemli yanları olduğunu anlatması açısından çok değerlidir. Ben onu her zaman kendime çok yakın bulmuşumdur. Bazen onunla aynı pencereden küçük ayrıntılara baktığım için kendimi çok mutlu, bazen de yarışı benden önce bitirmiş bir rakip gibi görürüm. Pek çok insan patatesin 1534'te Peru'dan Avrupa'ya getirildiğini bilmez, üstelik Parmentier'in onu Parislilere yedirmek için 1788 yılına kadar beklediğini hiç bilmez. Besson böyle detaylar arasında gezen biridir. Size Nedim Kula'nın yaptığı çeviriden bazı bilgiler aktarayım: Kristof Kolomb 1492'de Amerika'yı keşfettiğinde yalnızca bir kara parçasını değil, aynı zamanda kakaoyu, tütünü, ananası, bugün bizim de adını yanlış koyduğumuz ve kullandığımız hint tavuğu ve horozu denilen hindiyi de keşfetmiştir. (Ben da yanılıyor olabilirim, ama Kristof Kolomb Hindistan'a gittiğini sanarak Amerika'yı keşfetmişti. Bu yüzden Amerika'dan getirdiği şeyleri Hindistan'dan getirdiğini sanıyordu. Bizim dilimizde de, Hindistan'dan geldiği sanıldığı için hindi konulduğunu düşünüyorum.) 1670'te ilk cep saatini Hollandalı Huyghens'in, düdüklü tencereyi 1681'de Denis Papi'nin, hesap makinesini 1642'de Blaise Pascal'ın bulduğunu; 1389 yılında Versailles Sarayı'nda kaç tane lazımlık-koltuk olduğunu (274 taneymiş) ve bunun gibi diyapazonun, ilk takma dişin, ilk sandöviçin, ilk yağmurluğun kimin tarafından yapıldığını merak ediyorsanız sizi bu konularda Besson'dan başka kimse aydınlatamaz. Keşke bütün bunları minik bir kitapçığa sığdırmasaydı. Besson'la tanışıklığımız yok. Yaşıt da değiliz. Benden tam on üç yaş büyük. Ama, meslektaşız diyebilirim. Frankfurt ya da Bologna Kitap Fuarı'nda belki birbirimizi görmeden dolaşmışızdır. Kim bilir? Meslektaş oluşumuza gelince, o da çocuklar için kitaplar yazan ve onları ilginç, bir o kadar da usta işi desenleriyle süsleyen biri. Ayrıca o da benim gibi çocuk dergilerine gönül vermişlerden. Ünlü "Astrapi" ve "Okapi" dergilerine uzun yıllar çizmiş ve yazmış bir yazar. Sanırım ülkemizde ünlü Fransız yayınevi Gallimard'da yayınlanan "Le Livre Des Decouvertes Et Des Inventions" adlı kitabının TÜBİTAK Bilim Kitapları arasında Nedim Kula'nın güzel çevirisiyle çıkan "Keşifler ve İcatlar" kitabıyla tanındı.