Vallahi aklımı okudun

Yakın gelecekte robotların dört koldan işimize gücümüze göz dikeceğini biliyoruz. Güvenlik görevlisi, sekreter, şoför, temizlikçi, nakliyeci, makina işçisi, çevirmen, overlokçu, son ütücü gibi meslekler robotların tekeline geçecek. Robotların gelişi, geçimini bu işlerden sağlayanların tadını biraz kaçıracak ve hayat işverenlere güzel olacak. Aslında bugün bu meslekleri sürdürenler o tarihte emekliye ayrılacak ve çocuklarına da kariyer için doğru düzgün akıl verirlerse ortada çok bir sorun kalmayacak.

Teknoloji piyasaya ‘Robot Bacı’ sürmenin gerisinde

Gelgelelim robotlar öylesine hızlı evriliyor ki hiç de bu operasyonel mesleklerle yetineceğe benzemiyorlar... Robotlar âlemindeki son marifet, kehannette bulunmak! Amerikalı biyomühendisler, “psişik” olarak tanımladıkları yeni bir robot türü geliştirdi. Psişik robot denince akla geleceği görebilen mistik bir android geliyor... Ev işlerimizi yapan gündelikçi robotun bir de kahve falımıza bakması gerçekten hoş olurdu. Teknoloji henüz piyasaya bir “Robot Bacı” sürmenin epey gerisinde olsa da Amerikalı biyomühendislerin geliştirdiği bu yeni robot, insanın aklını ve bir adım sonra ne yapacağını okumaya programlı.

İşlerimizi elimizden alma ihtimalleri var ama hayatımızı da kolaylaştıracaklar.

Illinois Üniversitesi’nde geliştirilen robot, bir insanın fiziksel hareketlerini izleyerek, matematiksel algoritmalar yardımıyla hareketin amacının ne olduğunu belirleyebiliyor. Örneğin; sofradaki bir şeye uzanmak istediğinizde başka bir şey elinize mani olur ve hareketi tamamlayamazsanız, sofradaki herhangi bir insan “sürahiye uzanacaktı” diye düşünerek sizin niyetinizi doğru olarak bilebilir. Kulağa çok basit bir tahmin mekanizması gibi geliyor. Aslında bu mini kehanet özelliği beynimizin bize sunduğu öngörü kabiliyeti, refleks mekanizması, nesnelerle koşulların etkileşimini anında hesaplayabilme gibi yetilerimizden kaynaklanıyor.

Buzda kaymaya son

Psişik robotu geliştiren biliminsanları, ilk deneylerini tam da bu örnek üzerinden gerçekleştirdiler. Sanal ortamda bir masa tasarlayarak insanlardan diledikleri nesnelere uzanmalarını istediler ve her seferinde uzanamadan engel oldular. Algoritma sayesinde ellerin aslında neye uzanmak istediğini hesaplayabilen psişik robot, ‘kehanetlerini’ büyük oranda tutturdu.

Bu mistik teknoloji yeterince ilerlediğinde hayatın pek çok alanında yer bulabilecek. Araştırma grubundan Justin Horowitz, psişik robotların araç güvenliği alanında hemen devreye girebileceğini anlatıyor: “Otomobil buzda kaymaya başladığında direksiyon hakimiyetini yitiririz ve araç gitmek istediğimizden başka yere doğru yönelir. Bu noktada aracın kontrolü eline alması hayat kurtarabilir. Bu da hangi direksiyon hareketinin şoförün amacını yansıttığıyla, hangi hareketin değişen koşullara tepki olarak verildiğini birbirinden ayırt etmeyle mümkün olur”. Somutlaştırmak gerekirse, aracın buza girdiğini ve bir anda sola kaymaya başladığını farzedin. Refleks olarak sağa kırarsınız. Bu kez sağa sürüklenir ve heyecanla tam sola kırarsınız. Aslında sadece düz gitmek istiyorsunuzdur. İşte bu durumda araç sağa sola kırdığınız halde asıl niyetinizi hissederek düz giderse kehanet gerçekleşir ve hayatınız kurtulabilir!

Sırada akıllı protezler var

Bir başka somut örnek ise akıllı protezler. Motorik problemi olan, ellerine ve kollarına istediği komutu veremeyen hastalar, psişik protezlerinin desteği sayesinde aslen niyet ettikleri hareketleri gerçekleştirebilecekler. Henüz emekleme aşamasında olan teknoloji aslında robotik bilimi için yeni bir yolun kapısını aralıyor. O kapıdan geçmek ve ilerlemek, tıpkı yapay zeka gibi robotları makinelikten çıkarıp, insanlaşmaya bir adım daha yaklaştıracak. Dolayısıyla yaşanan bu son gelişmeyi insanlık için küçük olsa da robotluk için büyük bir adım saymak gerekiyor.

Bu da bekçi robot

Neden-sonuç ilişkisine dayalı veri analiziyle kehanette bulunabilen robotlar şimdiden aramızda... Dr. Who dizisindeki acımasız, sarkastik ve absürt uzaylı Dalek’lerle Star Wars’taki ünlü R2D2’nun karışımına benzeyen Knightscope K5, bir bekçi robot. K5, çok gelişmiş sensör donanımıyla AVM, otopark, okul gibi alanlarda volta atıyor. Duman kokusu alıyor, yardım çığlıklarını duyabiliyor. Gerektiğinde güvenlik birimlerini harekete geçiren K5’in benzersiz özelliği ise suçu işlenmeden tahmin edebilmesi. Bunun için sofistike bir algoritma kullanıyor. Suç kayıtlarını işliyor ve analiz ediyor. Algıladığı olaylar, kayıtlarındaki suçlarla benzer bir gidişata geçerse alarm veriyor. Sosyal medyada olup bitenleri takip ederek suç ihtimali belirdiği anda önlem alınmasını sağlayabiliyor.