Anne baba obezse çocukta obezite riski büyük

Obezite tüm dünyada çılgın bir hızlı ilerlerken özellikle çocukluklardakiobezite endişe verici boyutlara ulaşmış durumda. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, 2-18 yaş arasındaki çocukların yüzde 32'si ya fazla kilolu ya da obezite sınırında bulunuyor.

Çocuk Endokrinoloji ve Metabolizma Uzmanı Prof. Dr. Neslihan Önenli Mungan, çocukluk dönemindeki obezitenin sadece bugünü değil, geleceği de etkilemesi açısından önemli bir sorun olduğunu belirtiyor. Çünkü, her iki ebeveyni de obez olan fazla kilolu çocuklarda önlem alınmadığı takdirde yetişkinlikte obezite kaçınılmaz son gibi görünüyor.

Obezite her ne kadar tüm dünyayı etkileyen bir problem olsa da, aşırı kilolu veya obez çocukların çok büyük çoğunluğu gelişmekte olan ülkelerde yaşıyor. Sorunun bu denli ciddi boyuta ulaşmasının altındaki temel neden, değişen beslenme alışkanlıkları ve hareketten uzak yaşam tarzları olarak gösteriliyor. Çocukların öğünlerinde şekerli, yağlı ve enerjisi yüksekgıdalar çok daha fazla yer bulurken, vitamin ve mineraller açısından zengin, enerji seviyesi düşük gıdalar daha az tercih ediliyor.

Çocuk Endokrinoloji ve Metabolizma Uzmanı Prof. Dr. Neslihan Önenli Mungan, bu eğilimin devam etmesi durumunda rakamların önümüzdeki yıllarda artmasının kaçınılmaz olduğuna dikkat çekiyor. Özellikle sosyoekonomik ve sosyokültürel düzeyi yüksek ailelerde, ebeveynlerdeki ve çocuklardaki kilo sorunları paralellik gösteriyor.

Prof. Dr. Neslihan Önenli Mungan, çocukların bilinçli gıda seçim yapma yetkinliğine ulaşıncaya dek yaşadıkları kilo fazlalığı sorununun temelinde yatan en önemli etkenin genetik veya hormonal faktörler olduğuna yönelik genel kanının aksine, anne ve babanın beslenme alışkanlıkları olduğunu söylüyor.

Teknolojik oyuncaklar obeziteye zemin hazırlıyor

Durağan hayat, bilgisayar, tablet, cep telefonu, TV gibi teknolojinin masa başı dayatmaları gibi yaşam alışkanlıklarının da çocuklarda obeziteye zemin hazırladığını belirten Prof. Dr. Neslihan Önenli Mungan sözlerine şöyle devam ediyor: “Telefonla siparişimkanları, fast-food zincirleri, hazır ve rafine gıdalara kolay ulaşma olanakları sağlıklı beslenmeyi engelliyor.

Bunun yanı sıra, bitmeyen sınav maratonları, yeşil alanların yani oyun olanaklarının azalması, yüksek katlı binalarda yaşama, güvenlik kaygıları gibi çevresel faktörlere bağlı çocukların hareket imkanlarının sınırlanması da artan kilo grafiklerinin en önemli sorumluları arasında yer alıyor. Ayrıca, gebelikte alınan fazla kilo, bebeğin çok düşük veya fazla doğum kilosu ile doğması, annenin sigara içmesi de çocukluk çağı obezitesi için risk faktörü olarak kabul ediliyor.”

Tedavi edilmezse ciddi sağlık sorunlara yaşanabiliyor

Çocukluk çağındaki obezite, yetişkinlik hastalıkları olarak bilinen tip 2 diyabet, hipertansiyon ve kardiyovasküler hastalıkların erken yaşlarda görülmesi açısından da risk oluşturuyor. Aynı zamanda kız çocuklarında polikistik overe de neden olabiliyor. Prof. Dr. Neslihan Önenli Mungan, bu sorunların önüne geçilebilmesi için çocuklarda mutlaka düzenli ağırlık, boy ve vücut kitle indeksi takibinin gerekliği olduğuna işaret ediyor. Ancak, ailelerdeki “büyüdükçe fazla kilosunu atar” şeklindeki geleneksel görüş sebebiyle çocukların tanı ve tedavilerinin geciktiğini belirten Prof. Dr. Neslihan Önenli Mungan, “Kilo fazlalığı olduğu düşünülen veya hekim tarafından bu durum tespit edilen her çocuğun mutlaka çocuk endokrin-metabolizma uzmanı tarafından değerlendirilmesi, acil sorunların saptanarak tedavi ve yaşam biçimi değiştirme programlarının yapılması zorunludur” diyor.

Çocuklara bilinçsiz diyetler uygulamayın

Yanlış yaklaşımlar veya çocuk endokrin-metabolizma uzmanı tarafından önerilmeyen diyetlerin çocukların gelişmesini olumsuz yönde etkilediğine dikkat çeken Prof. Dr. Neslihan Önenli Mungan, bu durumda çocukların boy uzamasının durabildiğini, vitamin ve mineral eksikliklerinin ortaya çıkabileceğini de söylüyor.