Klasik piyanonun belleği: İdil Biret

Türkiye’de klasik piyano denince akla gelen ilk isimlerden olan İdil Biret, İstanbul, Bodrum ve Ayvalık’ta bir dizi konser verecek.
Fransa’da yaşayan sanatçının ilk konseri yarın akşam saat 21.00’de Rumeli Hisarı’nda. Biret, ayın 23’ünde, Doğuş Grubu sponsorluğunda düzenlenen Bodrum Turgutreis D-Marin Klasik Müzik Festivali çerçevesinde sahne alacak. Daha sonra Ayvalık’a gidecek olan sanatçı, burada 30 Ağustos’ta bir konser, eylül başında da Ayvalık Uluslararası Müzik Akademisi’nde bir hafta süreyle master class verecek.
Biret’in yarın Rumelihisarı’nda vereceği konserde, dinleyiciyi zengin bir repertuvar bekliyor: Bach ve Gluck’ten Wilhelm Kempff’in yaptığı piyano uyarlamaları; Chopin’in “1. Balad”ı, iki emprompt, “Andante Spianato” ve “Büyük Polonez”; Kreisler’ın keman için bestelediği “Aşk Acısı” ve “Aşk Sevinci”nin Rachmaninov tarafından yapılmış piyano uyarlamaları; Liszt’in “Paganini Etüdü”; Wagner’in “Tannhauser” operasından Liszt’n piyanoya uyarladığı uvertür...
Bu zengin programı İstanbul’da vereceği konserde seslendirecek olan Biret, “Rumelihisarı çok güzel bir mekan; ilk defa böyle bir resital olacak. Bana da enterasan geliyor” diyor.
Sanatçı, Rumelihisarı’nın popüler müzik konserleriyle özdeşleşmiş oluşunu düşünerek, nispeten kolaylıkla dinlenebilecek ama çalınması son derece güç, karışık eserler seçtiğini ifade ediyor ve eklemeden geçmiyor: “Gerçi çalınması kolay eser de yoktur!”
D-Marin Festivali’nde 23 Ağustos’ta vereceği konserde ise Biret’e, ünlü Rus şef Maxim Fedotov yönetimindeki Moskova Şehir Orkestrası eşlik edecek. Rusya’da, Sovyetler Birliği zamanından başlayarak pek çok konser vermiş olan Biret, Bodrum konserinde Rachmaninov’un “Do minör 2. Piyano Konçertosu”nu seslendirecek. Rus bestecinin Biret’in son derece geniş repertuvarında ayrı bir yeri var. “Çocukken Rachmaninov benim için bir inat olarak başladı” diyor piyanist:
“Hocam Nadia Boulanger ‘Aman her besteciyi çal ama Rachmaninov çalma, aşırı duygusaldır’ derdi. Bir gün İstanbul’a geldim, annemin bir kuzeninin evinde bulduğum plakları dinleyince fikrim değişti. İdealimdeki piyanisti dinlemiştim. Bir insan böyle çalabiliyorsa, onu anlamayan biziz, sorun bizde diye düşündüm.” 

“Kapıları kapatmamak lazım”
Ardından Rachmaninov’un bütün eserlerini çalışmaya başlayan  sanatçı, ünlü besteci için “Bugün hangi piyanistle konuşsanız, 20. asrın ilk beş piyanistinden biridir, diyecektir. Hepimiz için bir ideal o” diye konuşuyor. 
Rus bestecinin eserini bir Rus orkestrasıyla çalacak olan Biret, “Bunu daha önce yapmadım değil; yine Moskova’da ‘Rapsodi’sini çalmıştım Rahmaninov’un. Müzik lisanının herkes tarafından anlaşıldığını zannediyorum, burada millet önemli değil, nasıl çaldığınız önemli” diyor.
Son yıllarda Çin’den yetişen Lang Lang gibi piyanistlerin mekanik açıdan çok yetenekli olduğunu, yorum bakımından biraz farklı, ama şüphesiz güzel işler yaptıklarını düşünüyor Biret ve ekliyor: “Her zaman söylüyorum, kapıları kapatmamak lazım. Aksi takdirde herkes sadece kendi memleketinin müziğini çalar. Hele bugünkü dünyada bu tür bir yaklaşım geçerli olamaz.” 
Sanatçı son olarak 30 Ağustos’ta Ayvalık’ta, İzmir Devlet Senfoni Orkestrası’na bağlı Yaylı Sazlar Orkestrası’yla birlikte bir konser verecek. Bu konserde  iki tane Bach konçertosu çalacak olan Biret’e eşlik edecek orkestrayı İbrahim Yazıcı yönetecek. Biret, Ayvalık sürecini ise şöyle anlatıyor:
 “Orada da ilk defa çalacağım. Sonra 1-8 Eylül’de Filiz Ali’nin Ayvalık Uluslararası Müzik Akademisi’nde master class’lar yapacağım. Bu çalışma da beni çok memnun ediyor, geçen sene yapmıştım; bu yılkinin de bana zevk vereceğinden eminim.”

‘Beethoven’ ekimde piyasada

Biret, bugüne kadar Chopin, Brahms ve Rachmaninov’un tüm eserlerini yayınlamıştı. Ekim ayındaysa Beethoven külliyatı piyasaya çıkacak. Albümde, 32 sonat, 5 konçerto, “Koral Fantezi” ve senfoniler yer alacak. Piyanist, sırada Alexander Scriabin kayıtlarının olduğunu müjdeliyor müzik severlere...
Biret’in bir diğer projesi de Amerika’daki International Music Co. ile işbirliği halinde, Chopin’in tüm eserlerinin piyano yazısı edisyonunu hazırlamak. Proje, geçtiğimiz aralıkta “Tarantelle” ile başladı, bolero ve rondolarla devam etti. Sanatçı, şu sıralar bestecinin “Barcarole”unu yayına hazırlıyor.