1 Mayıs'ın iki yüzü

       ŞİŞLİ Abide - i Hürriyet Meydanı'nda Türk-İş, Hak-İş, DİSK ve KESK'in düzenlediği 1 Mayıs mitingi öncesinde yasadışı örgütler yine boy gösterdi. Miting alanına sokulmayan tek tip elbiseli ve yüzleri maskeli gruba polis müdahale etti. Grubun taşla karşılık vermesi üzerine çıkan çatışmada 17'si polis 52 kişi yaralandı, 157 kişi gözaltına alındı.
       İstanbul'da 1 Mayıs kutlamaları dün Taksim'de yapılan törenle başladı. Türk-İş, DİSK, Hak-İş ve KESK genel başkanları, siyasi parti temsilcileri ve işçilerden oluşan grup, dün saat 09.00'da kortej halinde Taksim Kazancı Yokuşu'na geldi. Burada 1 Mayıs 1977'de ölen işçilerin anısına bir dakikalık saygı duruşunda bulunduktan sonra, ellerindeki kırmızı karanfilleri bıraktı.
       Daha sonra Taksim Cumhuriyet Anıtı önüne gelen grupla Türk-İş Genel Başkanı Bayram Meral, DİSK Genel Başkanı Rıdvan Budak, Hak-İş Genel Başkanı Salim Uslu ve KESK Genel Başkanı Siyami Erdem, üzerinde 1 Mayıs yazılı çelengi, birlikte Cumhuriyet Anıtı'na koydu. Atatürk ve şehitler anısına bir dakikalık saygı duruşunda bulunuldu.
       Miting alanında yoğun güvenlik önlemleri alarak kontrol noktaları oluşturan polis ekipleri, alana girenlerin tek tek üzerini aradı. Polis helikopteri, grupların faaliyetleri konusunda bilgi aktardı. Çeşitli noktalara konulan polis kameraları da İstanbul Emniyet Müdürlüğü'nde emniyetten sorumlu Vali Yardımcısı Osman Demir'in yönetimindeki Asayiş Harekat Merkezi'ne canlı yayın yaptı.

       Piyalepaşa Bulvarı'nda oluşturulan korteje katılmak isteyen İşçi Partililer ile geçen yıl kavga ettikleri yasadışı DHKP - C örgütü üyeleri arasında Perpa'nın altındaki yolda, yine kavga çıktı. Sopalarla birbirlerine giren iki gruptan, bazı kişiler hafif yaralandı.
       Bu arada, sabahın erken saatlerinden itibaren Okmeydanı, Örnektepe, Nurtepe ve mitingin yapılacağı bölge ile Ümraniye civarında elleri sopalı bazı grupların baskısıyla esnaf kepenk kapattı.
       Perpa'nın alt kısmında kortej oluşturan yasadışı örgüt üyelerinden özellikle DHKP - C grubunun, tek tip beyaz kıyafet giydiği, yüzlerinde kırmızı bezden maske ve başlarında da siyah şapkalar olduğu görüldü. 150 kişiden oluşan grup, saat 12.00 sıralarında askeri düzen içerisinde yürüyüşe geçti. Yüzleri maskeli gruplar, Çağlayan'daki polis kontrol noktasında durduruldu. DHKP - C pankartı taşıyan grubun üyelerinin önü Piyalepaşa Bulvarı'nda iki panzer ve robokoplardan oluşan güvenlik kuvvetlerince kesildi. Bir süre bekleyen polis, saat 13.15 sıralarında önce panzerlerden su sıkarak dağıtmaya çalıştığı gruba, daha sonra cop kullanarak müdahale etti. Polisin bu müdahalesine göstericiler de taş ve sopalarla karşılık verdi.

       Dağılımlar sürerken küçük gruplarla polis arasındaki çatışmalar devam etti. Polisin panzerle müdahalesinin ardından ara sokaklara dağılan göstericiler Okmeydanı'nda bir kamyoneti ateşe verdi. Zaman zaman yalnız buldukları polis ekiplerine de saldıran göstericiler, bazı araçlarla dükkanları tahrip etti. Okmeydanı Fatma Girik Parkı ve ara sokaklarda barikatlar kuran göstericilerin dağıtılmasında özel tim de görevli polisler de katıldı. Zaman zaman polisin havaya ateş açtığı müdahale sırasında çok sayıda kişi gözaltına alındı. Saat 15.00 sıralarında polis, barikatları dağıtarak bölgeye hakim oldu.
       Türk-İş Genel Başkanı Bayram Meral, yaptığı konuşmada işçi sınıfının, halkın umudu ve öncüsü olduğunu belirterek, "Bu ülkenin sorunları, bizlerin birlikteliğiyle çözülecektir" dedi. DİSK Genel Başkanı Rıdvan Budak da, 1 Mayıs'ın ülkemizde hala yasaklı olduğunu belirterek, "Tüm baskılara ve haksızlıklara rağmen, şimdi demokrasi zamanıdır şiarıyla alanlardayız" dedi.
       Hak-İş Genel Başkanı Salim Uslu, ortak dilekleri ve talepleri dile getirmek için, omuz omuza verdiklerini belirterek işçilerin tepkilerini dile getirmesinde, bu dayanışmanın önemli olduğunu söyledi. Uslu, "İşçi dayanışması barış demektir. Bunu herkes böyle bilsin" dedi.
       KESK Genel Başkanı Siyami Erdem de, 1 Mayıs'ın, emekçilerin birlik ve dayanışma günü olduğunu hatırlatarak, zor mücadelelerden geçtiklerini, ancak şimdi geleceğe ve güzel günlere olan inançların daha pekiştiğini söyledi.

       Olaylar sırasında yaralanan 17'si polis 52 kişinin kimlikleri şöyle:
       Taksim İlkyardım Hastanesi: (Yaralı polisler) Kemal Börklü, Salim Demi, Ahmet Kör, Uğur Koç, Mürcan Ermal, Nuray Gümrükçü, Nuri Şen, Süleyman Gerüç, Fahrettin Topal, Alparslan Kandemir, Nuri Şener, Yılmaz Göç, Ahmet Kör, (Gösterciler): Hüseyin Güngören, Veysel Altun, Emin Ali Karataş
       Okmeydanı SSK: (Yaralı polisler) Aysun Yılmaz, Hakan Gürel, Sinan Aygün, Murat Çakıcı, (Göstericiler) Nevzat Ay, Kamber Kuş, Cem Sağ, Volkan Tekin, Mahmut Kaptanoğlu, Özbay Gonca, Muzaffer Özkan, Filiz Karaaslan, Ali Turgut, Arife Sütçü, Ahmet Kahraman, Nermin Alparslan, Selma Ufuk, Ülkü Kılıçelli, Ayça (Soyadı belli değil), Ömer Koçak, Sırma Sönmez, İbrahim Koç, Asalet Koç, Yılmaz Taşdelen, Yeliz Alban, Ahmet Akbal, Gülcan Zengin, Mehmet Kaya, Celal Dönmez, Adem Taşdelen, Mustafa Turhan, Yücel İlbeyler, Gökhan Bute, Radikal Muhabiri Zafer Kuru, Zaman Muhabiri İlhan Kaya ve Kent TV Kameramanı Murat Şimşek.

       Atilla ÖZSEVER
       1 Mayıs mitingine çeşitli partilerin üyelerinin katılımı, sendikalı işçilerin katılımından fazla gözüktü. 25 bin dolayında bir katılım oldu. 1 Mayıs'ın mesai günü olması, sendikaların hazırlıklarının geç başlaması, eski heyacanın pek fazla olmaması, uzaktan gelen işçilerin ve diğer grupların alana girmesinin engellenmesi gibi faktörler, katılımı etkiledi.
       CHP İstanbul milletvekili Ercan Karakaş'ın 1 Mayıs'ın İşçi Bayramı olarak kutlanması yönündeki yasa teklifi henüz Meclis komisyonlarında duruyor. 1 Mayıs'ın yasal olması, işçi katılımını çok daha artırabilirdi. Mitingle ilgili diğer izlenimlerimiz ise şöyle:
       * Özgürlük ve Dayanışma Partisi (ÖDP), Emeğin Partisi, İşçi Partisi (İP), Sosyalist İktidar Partisi (SİP), HADEP gibi siyasi partiler miting alanına kalabalık olarak geldiler. ÖDP'nin yoğun bir katılımı vardı. CHP de geçen mitinglere göre daha kalabalık bir kitle ile geldi.
       * CHP Genel Sekreteri Adnan Keskin ile birlikte milletvekilleri Mehmet Moğultay, Cevdet Selvi, Ercan Karakaş, Bekir Yurdagül, Hilmi Develi, Bülent Tanla, Mehmet Sevingen, Algan Hacaloğlu da mitinge katıldı.
       * Türk - İş'e bağlı sendikalardan Yol - İş, Petrol - İş, Hava - İş, Tümtis, Belediye - İş, Kristal - İş, Basın - İş, Tes - İş, Tek Gıda - İş, Haber - İş İstanbul Şubesi gibi sendikalar ağırlıklıydı. Türk - İş'te olağanüstü kongre isteyen Türk Metal, Şeker - İş, Demiryol - İş gibi sendikalardan katılım yoktu.
       * DİSK de, ağırlıklı olarak Genel - İş, Birleşik Metal - İş, Tekstil, Nakliyat - İş gibi sendikalarla temsil edildi. Hak - İş de, eski mitinglere oranla daha fazla bir katılımla miting alanına geldi. KESK'e bağlı memurlar ile TMMOB, Tabip Odası gibi meslek kuruluşları da miting alanında yerini aldı.
       * Sendikaları ile gelen işçilerin bir bölümünün daha sonra üyesi olduğu ya da benimsediği siyasi partinin flamasının altında toplandığı görüldü.
       * DİSK Başkanı Rıdvan Budak, miting başlamadan önce Türk - İş üyesi işçilerle tokalaştı. İşçiler, Türk - İş'le DİSK'in birleşmesini istediler. Budak da, bu görüşe benimsediğini söyledi.
       * Mitingin çok fazla çoşkulu geçtiği söylenemez. Sadece 4 konfederasyon başkanı konuştu. Müzikli bir gösteri yapılmadı. Konuşmalar yaklaşık bir saat sürdükten sonra miting, 13.30'da bitti.
       * Türk - İş Başkanı Bayram Meral'in hükümeti uyarmak için Ankara Kızılay Meydanı'nda önümüzdeki günlerde geniş katılımlı bir miting yapacağı sözü alkış aldı. DİSK Başkanı Budak da, 12 Eylül hukukunun ortadan kaldırılmasını istedi.
       * Hak - İş Başkanı Salim Uslu ise, "Sanal sansür ve post modern darbelere hayır diyelim" dedi. KESK Başkanı Siyami Erdem de, mitingin ana sloganı olan "Şimdi demokrasi zamanıdır" sözüyle konuşmasını noktaladı.


       * 1 Mayıs için İstanbul'da ilk tören Taksim meydanı'nda yapıldı. Taksim'deki törenlere Türk - İş Genel Sekreteri Şemsi Denizer, DİSK Genel Sekreteri Murat Tokmak, CHP Genel Sekreteri Adnan Keskin, ÖDP Genel Başkanı Ufuk Uras, CHP milletvekilleri Bülent Tanla, Mehmet Moğultay, Algan Hacaloğlu, Mehmet Sevigen, Hilmi Develi, Bekir Yurdagül, Ercan Karakaş, CHP İstanbul İl Başkanı Etem Cankurtaran, CHP Parti Meclisi Üyesi Bedri Baykam, DİSK eski genel başkanlarından Kemal Türkler'in eşi Sabahat Türkler, çeşitli sendika temsilcileri ve vatandaşlar katıldı.
       * Piyalepaşa Bulvarı'nın başında toplanan işçiler yürüyüş için kortej oluşturup davul - zurna eşliğinde halay çekti. Kortejin en önünde dört konfederasyonun imzasını taşıyan "Yaşasın 1 Mayıs", hemen arkasında "1 Mayıs şehitlerini unutmadık" yazılı ve 1977, 1989 ve 1996'daki 1 Mayıs'ta ölenlerinin isimleriinin yer aldığı pankart bulunduğu görüldü. Pankartın arkasında Türk bayrakları ve konfederasyon bayrakları yer aldı.
       * TİP eski yöneticilerinden, İP üyesi Halil Sevinç Oyman (68), 12 yıldan beri tek başına sürdürdüğü anma eylemini dün de gerçekleştirdi. Taksim Anıtı önüne giderek ölen işçiler anısına karanfil bırakan Oyman, ölene kadar bu anma etkinliğini sürdüreceğini söyledi. Oyman, anma eyleminden sonra meydandan ayrıldı.
       * İstanbul Emniyet Müdürü Hasan Özdemir, 1 Mayıs için görev yapan polis ekiplerine telsizdena "Sakin olun, telaşa kapılmayın. Provokatörlere dikkat edin. Müdahale edemeyeceğiniz büyüklükte grup olursa başka bölgeden takviye ekip isteyin. Az kişiyle müdahaleye kalkışmayın. Göstericilerin içine karışıp polise ateş açacak provakatörlere karşı dikkatli olun" diye seslendi.
       * Şişli Abide - i Hürriyet Meydanı'nı tamamen dolduran işçiler, "Özelleştirme ve taşeronlaşmaya hayır", "Adlarımız farklı, soyadımız Türkiye", "Savaş değil, emekçilere bütçe", "İşçilerin birliği, sermayeyi yenecek", "Zafer, direnen emekçilerin olacak", "Demokrasi için güç ve eylem birliği", "Taşeronlaşmaya karşı yaşasın sınıf dayanışması", "Özelleştirmeye hayır", "SSK işçilerindir, satılamaz" şeklinde pankartlar açtılar. ÖDP grubunda ise 1970'li yılların gençlik liderlerinin fotoğrafları taşındı.
       * Miting öncesinde, İmge Tiyatro Grubu'ndan dört oyuncu, ABD'yi temsil eden bir kişi ve üzerinde örümcek ağı resmiyle işvereni temsil eden bir kişiyle iki işçiyi canlandırarak işçilerin sömürülmesini temsil etti.