61 madde olarak başladı, 154’e çıktı

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülen, Soma’daki faciadan sonra madencilere yönelik düzenlemeler ve kamu alacaklarının yeniden yapılandırılmasını da içeren “torba tasarı”daki bazı düzenlemeler şöyle:
- 5 ÖZELLEŞTİRMEYE AF: 5 eski özelleştirmeyle ilgili hayata geçirmenin mümkün olmadığı yargı kararları yok hükmünde sayılacak. Söz konusu özelleştirme uygulamaları; TÜPRAŞ’ın yüzde 14.6’lık hissesi, Seydişehir Eti Alüminyum, TDİ Kuşadası Limanı, TDİ Çeşme Limanı ve Balıkesir SEKA’yı kapsıyor.
- EMLAK VERGİSİ: 2014’ün birinci taksiti de dahil olmak üzere emlak vergisi borçlarını ödemeyenlere, peşin veya 36 ay içinde 18 taksitle ödeme imkanı getirildi. Çevre ve temizlik vergileri ile su borçları da aynı yöntemle ödenebilecek.
- YALILARA VERGİ: Kapalıçarşı, Mısır Çarşısı gibi tarihi binalardaki işyerleri emlak vergisinin yarısını, etraf temizlik vergisinin tamamını ödeyecek. Yine ev ve işyeri olarak kullanılan Boğaziçi’ndeki köşk ve yalılar da emlak vergisini tam ödeyecekler.
- RİSALE-İ NUR’U DEVLET BASACAK: Cemaat ile hükümet arasında tartışmaya neden olan Risale-i Nur’un basım hakkı, Kültür ve Turizm Bakanlığı’na verilecek.
- İTHAL MÜCEVHERE VERGİ: İşlenmiş mücevher ithalatına yüzde 20’si ÖTV ve yüzde 18’i KDV olmak üzere toplam 38 oranında vergi gelecek. Külçe altın ve kıymetli taşları Borsa İstanbul üzerinden Türkiye’ye getirenler ise ÖTV ve KDV ödemeyecek.
- FİYAT FARKI ÖDENECEK: Yer altı maden işlerinde faaliyet gösteren işletmelere, fazla çalışma ücreti, ücretli izin süreleri, çalışma süresi gibi yeni düzenlemelerden kaynaklanan maliyet artışının fiyat farkı Bakanlar Kurulu’nca belirlenecek.
- MADENCİDE KIDEM ŞARTI: Yeraltı işlerinde çalışan işçilerde kıdem şartı aranmayacak. Buna göre, bir gün dahi çalışanlar kıdem tazminatından yararlanabilecek. İşverenler, alt işverene iş vermeleri halinde, bunların işçilerinin ücretlerinin ödenip ödenmediğini, işçinin başvurusu üzerine veya aylık olarak resen kontrol etmekle ve varsa ödenmeyen ücretleri hak edişlerinden keserek işçilerin banka hesabına yatırmakla yükümlü olacak.
- FAZLA MESAİYE 2 KAT ÜCRET: Zorunlu ve olağanüstü çalışılması gereken durumlar dışında, maden işlerinde çalışanlara fazla çalışma yaptırılamayacak. 36 saati aşan her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret, normal çalışma ücretinin iki katı olacak.
- GÜNDE 6 SAAT ÇALIŞMA: Yeraltı maden işlerinde çalışanlar için yeraltındaki çalışma süresi haftada en çok 36 saat olacak, günlük çalışma süresi 6 saati geçemeyecek.
- KIDEME DÜZEN: Kıdem tazminatına ilişkin düzenlemeler de yapılıyor. Buna göre, alt işverenin değişip değişmediğine bakılmaksızın, aralıksız olarak aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait iş yerlerinde çalışmış olanların, bu şekildeki çalışma sürelerine ilişkin kıdem tazminatına esas hizmet süreleri, aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait iş yerlerinde geçen toplam çalışma süreleri esas alınarak tespit edilecek.
- MADENCİ 55’İNDE EMEKLİ: Maden işyerlerinin yeraltı işlerinde sürekli veya münavebeli olarak çalışan maden işçilerinin 55 olan emeklilik yaşı 50’ye düşürülecek.
- SAĞLIK KUSURUNDA ÖDEME YOK: SGK, sağlık hizmetlerinde, kurumun müfettişlerince yapılan incelemede telafisi güç veya imkansız bir zararın ortaya çıkması durumunda, müfettiş incelemesi sonuçlanıncaya kadar, sağlık hizmet sunucusuna ödeme yapılmayacak.
- GSS’YE 6 AY EK SÜRE: Gelir testine başvuruda bulunmamış genel sağlık sigortalısı, bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden aybaşından itibaren 6 ay içinde gelir testine başvurması halinde, primler faizsiz yapılandırılacak. Süreyi, bir 6 daha uzatmaya Bakanlar Kurulu yetkili olacak.
- 28 ŞUBAT MAĞDURU MEMURA AF: 23 Nisan 1999 ile 14 Şubat 2005 arasında tabi oldukları personel mevzuatına göre almış oldukları ceza sonucu memuriyetleri sona erenler, memuriyete dönebilecek veya prim borçlanmasına saydırarak emekli olabilecek.
- SOMA İSTİHDAMI: Soma’daki maden kazasında ölenlerin eş ya da çocuklarından birisi, eşi veya çocuğu yoksa kardeşlerinden birisi olmak üzere, toplam bir kişiye istihdam sağlanacak. Söz konusu kazada ölenlerin SGK’ya olan bütün borçları silinecek.
- 36 BİN ÖĞRETMENE ATAMA: 35 bini öğretmen, bini de Milli Eğitim Bakanlığı’nın diğer hizmet sınıfı kadrolarına olmak üzere, 31 Aralık’a kadar 36 bin atama yapılacak.
- VERGİ CEZALARI SİLİNMEYECEK: Vergi aslına bağlı vergi cezaları yeniden yapılandırılarak tam olarak tahsil edilecek. Taksitle ödenmek istenmesi halinde borçluların başvuru sırasında 6, 9, 12 veya 18 eşit taksitte ödeme seçeneklerinden birini tercih etmeleri gerekecek.
- 120 TL’NİN ALTINDAKİ İDARİ CEZALARA AF: Sigara cezaları hariç, 120 TL altında kalan idari para cezaları tebliğ edilmeyecek, tebliğ edilenlerin alacakların tahsilinden vazgeçilecek. Köprü ve otoyollarda tutarı 12 TL ve altında kalan geçiş ücretleri tahsilinden de vazgeçilecek.
- GERÇEK DIŞI KASA MEVCUDU AFFI: Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan kasa mevcut ve ortaklardan alacakları, beyan edilen tutar üzerinden yüzde üç vergi hesaplanarak düzeltme yapılabilecek. Muhalefet partileri bu düzenleme için “Bu 17 Aralık, Reza Zarrab affı” eleştirisi yaptı.
- SGK BORÇLARINA YAPILANDIRMA: Nisan 2014 ve önceki aylara ilişkin ödenmemiş olan sigorta primi, emeklilik keseneği, kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi için hesaplanacak tutarın ödenmesi halinde, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecek. Ödemeler 18 eşit taksitte tamamlanacak. Kamu borçlarının yapılandırılmasından esnaf, sanatkâr, çiftçi ve diğer bağımsız çalışanlar da faydalanacak.
- AİLE HEKİMİNE NÖBET: Aile hekimleri ve aile sağlığı elemanları ile gerektiğinde Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşları personeline nöbet görevi verilebilecek.
- BELEDİYELERDEN ÖĞRENCİ YURDU: Belediyeler, orta ve yükseköğrenim öğrenci yurtları yapacak veya yaptıracak.

Paralel bürokratın dönüşüne ‘engel’
Aralarında valiler, il emniyet müdürleri, genel müdür ve yardımcıları gibi üst düzey yöneticilerin bulunduğu, Bakanlıklar ve Bağlı Kuruluşlarda Atama Usulüne İlişkin ekli 1 ve 2 sayılı cetvellerde gösterilen unvanları taşıyan görevliler ile farklı atama usullerine tabi olsalar dahi daire başkanı ve üstü görevlere, sivil memurlar hariç kolluk teşkilatlarının kadrolarına açıktan, naklen veya vekâleten yapılan atama ve bu görevlerden alınma, bu görevlerle ilgili yer değiştirme, göreve unvan değişikliği işlemleri hakkında verilen mahkeme kararlarının gereği, ilgilinin kazanılmış hak aylık dereceğine uygun başka bir kadroya atanması suretiyle 2 yıl içinde yerine getirilecek. Mahkemenin yürütmeyi durdurma ve göreve iade kararını uygulamayan üst yöneticiler hakkında dava açılamayacak.