08.10.2003 - 00:00 | Son Güncellenme:
TBMM, aylardır süren tartışmaya son noktayı koyarak dün aldığı tarihi kararla Irak'a asker gönderilmesine izin verdi. Türk askerinin bir yıl süreyle Irak'ta görev almasına ilişkin tezkereye 358 kabul, 183 ret, iki çekimser oy çıktı. Tezkerenin beklenenden çok düşük fireyle kabul edilmesiyle, Türk askerine BM kararı olmaksızın Irak yolu açıldı. Kapalı oturum sırasında Irak Geçici Hükümet Konseyi'nin aldığı iddia edilen "Türk askeri istemiyoruz" kararı Meclis'e ulaşırken, CHP'nin açık oturum ısrarına rağmen oturum kapatıldı.
Tarihi toplantı tartışmayla başladı. AKP'nin hemen kapalı oturuma geçilmesi talebine itiraz eden CHP'lilere yanıt veren Başkanvekili Sadık Yakut, içtüzüğe göre kimlerin kapalı oturum isteyebileceğini okumakla yetindi ve salonu boşalttı. Böylece, AKP'nin Irak'a asker göndermeyi savunduğu görüntüler bir yana, kapalı oturumu hangi bakanın istediği bilgisi bile, 10 yıllık sır perdesinin arkasına saklanmış oldu.
'Vebalden korkuyorlar'
İtirazları sonuç vermeyen CHP Grup Başkanvekili Kemal Anadol, "Bu, dökülecek Mehmetçik kanının vebalinden korkmak demektir. Yasadışı işlerine kılıf hazırlandı" dedi.
Kritik oturumu, oy hakkı bulunmayan TBMM Başkanı Bülent Arınç yerine oy hakkı bulunan, ancak 1 Mart tezkeresine muhalefet eden Yakut'un yönetmesi dikkati çekti. Arınç, 1 Mart'ta kapalı oturuma geçilmeden CHP'ye söz vererek usul tartışması yoluyla muhalif mesajların halka ulaşmasını sağlarken, Yakut itirazları dikkate almayarak oturumu hemen kapattı. Arınç, "Milletvekili olsanız ne oy kullanırdınız" sorusuna, "Gözü kör olsun, oy kullanma imkanım yok" yanıtını verdi.
Tezkerenin kabul edilmesinin ardından soruları yanıtlayan AKP Genel Başkan Yardımcısı Murat Mercan, "CHP Genel Başkanı Deniz Baykal Irak Geçici Hükümet Konseyi'nin aldığı kararı yerinden kalkarak duyurmuş. Başbakan da 'Biz karar alalım. Asker gönderip göndermeyeceğimize sonra da bakarız' demiş" sorusuna "Tam o sırada Dışişleri Bakanımız telefon görüşmeleri yaparak böyle bir karar alınmadığını teyid etti. Genel Kurul'da dalgalanma olmadı" yanıtını verdi.
Erdoğan istediğini yaptırdı
Abdullah Gül'ün başbakanlığı döneminde Meclis'e getirdiği 1 Mart tezkeresinde yaşanan fire şoku Erdoğan döneminde tekrarlanmadı. Bu durum, "Erdoğan'ın başbakan olarak verdiği en büyük sınavdan zaferle çıkması ve hükümete güvenoyu" olarak yorumlandı.
14 farka rağmen reddedilmişti
Türkiye'de ABD askeri bulundurma ve Irak'a asker gönderme tezkeresi, 1 Mart'ta AKP'den çıkan 99 fire nedeniyle reddedilmişti. 264 kabul, 250 ret ve 19 çekimser oyu kullanılınca, oylamaya katılanların yarısından bir fazlası olan salt çoğunluğa ulaşılamamıştı.
Tezkere oylamasında, oturumu yöneten Yakut ile Arınç dışında dört AKP'li daha oylamaya gelmedi. 175 sandalyesi olan CHP oylamaya tam kadro katıldı. İki bağımsız çekimser kaldı, bir bağımsız gelmedi, bir bağımsız ret oyu verdi. Oylamaya 6 AKP ve bir bağımsız milletvekili gelmedi. Böylece CHP 175 milletvekiliyle ret oyu kullanırken, 1 bağımsız ve 3 DYP milletvekili kabul oyu kullandı. Ret oylarının CHP'ye eklenen bölümünden biri bağımsızlardan, 7'si AKP'den geldi. 361 milletvekiliyle oylamaya katılan AKP'den 7 ret oyu çıktı.
TEZKEREYLE "Gereği, kapsamı, sınırı ve zamanı hükümet tarafından belirlenecek şekilde Türk Silahlı Kuvvetleri unsurlarının Irak'ta güvenlik ve istikrara katkı yapmak amacıyla Irak'a gönderilmesine ve bu kuvvetlerin görev ve kullanılmasına ilişkin gerekli düzenlemelerin hükümet tarafından yapılmasına Anayasa'nın 92. maddesi uyarınca bir yıl süreyle izin verilmesi" istendi.
Yakış: Zayiat sürpriz olmaz
Eski Dışişleri Bakanı ve TBMM AB Uyum Komisyonu Başkanı Yaşar Yakış, Irak'a gidecek Türk birliklerinin karşılaşacakları risklerin askeri merkezlerde değerlendirildiğini belirterek "Zaiyat olmaması için herkes elinden geleni yapacaktır. Ama zaiyat olursa sürpriz olmamalı" dedi. Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener de tezkere Meclis'e gelmeden anket ve diğer yoklamalarla toplumsal eğilimlerin alındığını belirtti.