Aydın HASAN - ANKARA

ORTADOĞU'nun geleceğinde stratejik önem sıralamasında petrolün yerine ilk sıraya yükselmeye aday su için Türkiye'nin de içinde bulunduğu bölgede "gizli soğuk savaş" sürüyor.
Türkiye, özellikle Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in ön plana çıktığı girişimlerle, etkin ve sessiz zamana yayılı bir su diplomasisi başlattı. Türkiye, sınır aşan Fırat ve Dicle suları çerçevesinde Türk tezini uluslararası platformlarda kabul ettirmek için yoğun bir çaba içine girdi.
Türk Dışişleri Bakanlığı'nın Ortadoğu'daki su sorununa ilişkin değerlendirmesi ana hatlarıyla "Bölgede mevcut su kaynakları gereksinimin altında kalmıştır. Bölgede yakında ciddi bir su kıtlığı ortaya çıkacaktır. Bunun sonucu olarak su, Ortadoğu'daki gelecek savaşların başlıca potansiyel nedeni olmaya adaydır" biçiminde.
Fırat ve Dicle havzası sularının kullanımı nedeniyle Türkiye komşuları Suriye ve Irak'la ihtilaflı. Resmi olarak ilinti kurulmamaya çalışılsa bile Türkiye'nin komşularıyla olan su sorunu, özellikle Suriye'yle PKK olgusununda içinde bulunduğu bir dizi anlaşmazlıkla da bağlantılı. Türkiye, sınır aşan sular konusunda üç aşamalı plan üzerinde duruyor.

Dünya Su Konseyi'nin bilimsel ağırlıklı "Uluslararası Sular" konulu toplantısı bu hafta Marsilya'da yapılıyor. Toplantıya, Tükiye'den GAP İdaresi Bakanı Olcal Ünver, Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Temel İskit, DSİ Genel Müdürü Doğan Altınbilek ve eski Genel Müdür Özden Bilen katılıyor. Batılı ülke temsilcilerinin de bulunduğu toplantıya, özellikle Suriye, Mısır, Ürdün, Suudi Arabistan ve İsrail heyetlerinin de katılacağı belirtildi.
"Sürdürülebilir Kalkınma Anlayışı Çerçeveside Suların Kullanımı" konulu uluslararası toplantının martta Fas'ta yapılacağı bildirildi. Toplantıya, Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in gideceği öğrenildi. International Herald Tribune tarafından düzenlenecek "Ulusalararası Su Toplantısı'nın" ise eylülde İstanbul'da yapılmasının planlandığı dile getirildi. Toplantıya Demirel'in başkanlık edeceği kaydedildi.
Yetkililer, Birleşmiş Milletler Hukuk Komisyonu tarafından hazırlanan ve müzakereleri devam eden Su Tüzüğü'nün Türkiye açısından taşıdığı öneme dikkat çektiler. Tüzüğün çıkmasından sonra Suriye'yle Irak'ın Türkiye'yle masaya oturmaya zorlanabileceği ifade edildi.

DSİ Genel Müdürü Profesör Doğan Altınbilek, kuruluşunun yatırım bütçesinin 172 trilyon lira olduğunu söyledi. Doğu ve Güneydoğu Anadolu'ya ağırlık vereceklerini belirten Altınbilek, bu yıl Dicle ve Kralkızı barajlarının, önümüzdeki yıl da Batman barajının su tutmaya başlayacağını belirtti. Harran Ovası'ndaki sulama yapılan arazinin bu yıl 150 bin hektara çıkartılacağını söyleyen Genel Müdür, Şanlıurfa Tünelleri sistemiyle yaygın bir sulama ağı ve kanal sistemi inşası projesi çerçevesinde bu yıl suyun Mardin'e kadar akıtılacağını belirtti. Altınbilek, Manavgat suyu için 100 milyon dolarlık uluslararası ihaleye çıkıldığını, ilanın yabancı yayın organlarında duyurulacağını ifade ederek, "40 milyon doları peşin alınacak. Kalanı taksitlendirilecek. 1988 yılında kazanan firmaya teslim edeceğiz. 20 yıl işletme hakkı tanıyacağız. Bu suyun balonla dünyada, Türkiye'de pazarlanması imkanı olacak. Buradan İsrail'e su verilebilir. Kıbrıs'a da 150 bin metre küp su taşınabilir" dedi.