Dış basında seçim

Yerel seçim yarışı dün uluslararası haber ajanslarının da gündemindeydi. Seçime dair açıklanan ilk sonuçları abonelerine “acil” koduyla duyuran ajanslar, birinci parti olmasına rağmen AKP’nin 2007’deki genel seçimlerdeki oy oranının önemli oranda düştüğüne dikkat çekti

YOLSUZLUK VE KRİZ

AP: Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın İslami yönelimli AKP’si Türkiye’deki yerel seçimlerde en çok oyu alan parti oldu. Bununla birlikte seçimler, AKP’ye gösterilen desteğin 2007’ye oranla önemli ölçüde azaldığını gösterdi. Ayrıca AKP, Kürtçe televizyon yayını başlatarak sempatisini kazanmaya çalıştığı Diyarbakır gibi illerde de DTP’nin başarısını engelleyemedi. AKP’nin oylarındaki bu düşüş ağırlıklı olarak küresel krizin de etkisiyle ülkede artan işsizlik ve parti içindeki yolsuzluk iddialarından kaynaklandı. Bununla birlikte AKP’nin yerel seçimlerden birinci parti olarak çıkmasıyla Erdoğan’ın anayasal reformlar konusunda eli güçlenecek.

IMF ANLAŞMASI RİSKE ATILABİLİR

AFP: Türkiye’nin İslami kökenli iktidar partisi güvenoylaması olarak görülen yerel seçimlerde rakiplerine fark atsa da, önemli miktarda oy kaybetmiş görünüyor. ABD’li danışmanlık kuruluşu Eurasia uzmanlarından Wolfango Piccoli seçim sonuçlarının, AKP’nin hatalarının bir sonucu olarak görülebileceğini ve muhalefetin, “iktidarın meşruiyetini kaybettiği iddiasıyla” erken seçim çağrısı yapabileceğini söylüyor.

Piccoli’ye göre, yüzde 40’ın altındaki oy oranı AKP’nin popülizme yönelmesine ve bu şekilde IMF ile bir anlaşmayı riske atmasına yol açabilir.

HAYAL KIRIKLIĞI

REUTERS: AKP yerel seçimleri kazanan parti olsa da, ezici bir zafer ilan edemedi. Diyarbakır gibi şehirlerde büyük bir hayal kırıklığına uğrayan AKP, İstanbul gibi büyük şehirlerde de muhalefetin çetin mücadelesiyle karşı karşıya kaldı.

Bu durum Erdoğan’ın AB’ye tam üyelik için reformları hızla uygulamak konusunda elini zayıflatabilir. Bununla birlikte AKP’nin tüm oy kaybına karşın ülkede Erdoğan’ın iktidarına ve icraatlarının sonuçlarına dair bir referandum olarak görülen yerel seçimlerin sonuçları, Doğu Avrupa’da ekonomik krizin iktidardaki hükümetler üzerinde yarattığı olumsuz etkilerle keskin bir tezat oluşturuyor.

HALEN EN POPÜLER ERDOĞAN
BBC: Ülkede genel seçim havasında geçen yerel seçimlerde AKP açık bir zafer kazandı. Küçülen ekonomi ve artan işsizlik bazı seçmenleri etkilemiş olsa da Erdoğan hâlâ en popüler politikacı olarak görülüyor.

Bryza: Seçimler adil yapıldı

ABD Dışişleri Bakanlığı adına açıklama yapan Matthew Bryza dün yapılan yerel seçimleri, “Seçimler adil ve özgürce yapıldı ve Türk demokrasisi güçlendi. Bu noktada en önemli olan şey Türkiye’nin siyasi geleceğinin seçmenin iradesiyle belirlenecek olmasıdır” sözleriyle değerlendirdi. 

AKP'YE DERS

New York Times: Seçim sonuçları Başbakan Tayyip Erdoğan’ın partisine uyarı mesajı gönderdi. AKP, az farkla da olsa seçimlerden galip çıktı, ancak özellikle büyük şehirlerde geriledi. Gözlemciler, AKP’deki gerilemeyi, ekonomik gerilemeye ve iktidardaki parti içinde artan yolsuzluklara bağlıyor. AKP, İzmir, Adana ve Diyarbakır gibi çok önem verdiği büyük şehirleri de kaybetti. 

Los Angeles Times: Türkiye’nin İslami eğilimli iktidar partisi yerel seçimleri kazanmakla birlikte, önceki seçimlere göre gerileme gösterdi. Başkan Obama'nın ziyaretinden 1 hafta önce gerçekleşen oylama, Türkiye’de İslamcılar ile laikler arasındaki mücadelenin keskinleştiğini gösteriyor. Laiklerin oylarını artırmasında ekonomik krizin de önemli payı var. Başbakan Erdoğan, seçim sonuçlarından gerekli dersi çıkartacaklarını söyledi. 

CNN: Gayri resmi sonuçlar, AKP oylarının bir bölümünü diğer İslamcı parti Saadet Partisi ile Kürt milliyetçi partisine kaptırdığını gösteriyor. AKP'nin gerilemesinde, AB konusundaki sözlerini tutmaması da önemli rol oynadı. Sandık başına giden birçok seçmen istemeyerek de olsa AKP'ye oy verdiklerini söylerken, bazıları AKP'ye oy vermekle birlikte gerekli uyarıyı da yaptıklarını söyledi. 

El Cezire: İktidarda AKP seçimden galip çıkmakla beraber, Başbakan Erdoğan’ın beklediği açık zaferin çok gerisinde kaldı. İktidardaki AKP, 2002 yılından beri ilk kez gerileme gösteriyor. AKP’nin gerilemesinde büyük işsizlik ve ekonomik kriz önemli rol oynadı. Erdoğan, seçimden önce Güneydoğu'da oldukça sıkı bir kampanya yürütmüştü. Ancak buralarda da umduğunu bulamadı. 

Financial Times: Türkiye'de yerel seçimleri iktidardaki AKP kazandı. Ancak seçimleri hem kendisi hem de belediye başkanları için bir tür referandum olarak gören Başbakan Erdoğan umduğunu bulamadı. AKP seçim sonrasında yapmayı düşündüğü reformları kuvvetle destekleyecek bir zafer de yakalayamadı. 
 
Deutche Welle: Seçmen, AKP’yi uyardı. Oyların yüzde 75’inden fazlası sayıldı. Buna göre AKP oyları yüzde 39'da kaldı. Böylece AKP, oyların yüzde 46'sını elde ettiği 2007 seçimlerine kıyasla önemli bir oy kaybı yaşadı. 

Hollanda Radyosu: Başbakan Erdoğan'ın partisi seçimlerden birinci parti olarak çıkmakla beraber eski desteğini büyük ölçüde kaybetti. Erdoğan, seçimlerden gerekli dersi çıkaracaklarını söyledi. Ancak bu yılki seçimlere şiddet damgasını vurdu. Ülkenin, Kürtler'in çoğunlukta olduğu Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde 5 kişi öldü, en az 90 kişi yaralandı." 

ABC: İktidardaki AKP seçimlerden galip çıkmakla beraber, zayıf ekonomi sonucunu gösterdi ve Erdoğan, ülkenin AB sürecini kolaylaştıracak reformlar için gereken kesin zaferin epeyce gerisinde kaldı. AKP, seçim kampanyası sırasında çok asıldığı Diyarbakır ve İzmir'i yine alamazken, İstanbul ve Ankara gibi kilit önemdeki şehirlerde de geriledi. Erdoğan, sonuçlardan gerekli dersi çıkartacaklarını söylerken, kabinede revizyonun söz konusu olabileceğini belirtti.

YEREL SEÇİM SONUÇLARI DÜNYA BASININDA
Türkiye’deki yerel seçimlerin sonuçlarına geniş şekilde yer veren dünya basını, AK Parti’nin seçimi kazandığına, ancak oy kaybettiğine işaret etti.
“AK Parti’nin seçmen desteğini tazelediğini” yazan İngiliz Financial Times gazetesi, “seçmenin AK Parti’ye verdiği destekte ise düşüş yaşandığını” ifade etti. Gazetenin haberinde, “bu durumun AK Parti’nin reformları gerçekleştirirken daha ihtiyatlı olmak zorunda kalmasına yol açabileceği” yorumu yapıldı.
“Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın bu seçimi, kendi liderliğiyle ilgili bir referanduma dönüştürdüğü” iddiasına yer verilen haberde, “Erdoğan’ın aslında 2007’deki genel seçimdekine uygun bir sonuç için mücadele verdiği” kaydedildi. Haberde, “Ancak bunun yerine CHP Akdeniz bölgesindeki kentlerde güçlendi ve AK Parti Güneydoğudaki kentlerde kazanmayı başaramadı” denildi. Haberde, Başbakan Erdoğan’ın, “Sonuçlardan gerekli mesajı çıkaracağız” açıklamasına da yer verildi.
The Independent gazetesi “AK Parti seçimi kazandı ama reformların durumu belirsiz” başlığıyla verdiği haberde, “seçimin kazanıldığı ancak Başbakan Erdoğan’ın AB yolunu açacak reformları yapmasını kolaylaştıracak zafere ulaşamadığı” görüşü dile getirildi.
“Diyarbakır, İzmir gibi kilit kentlerdeki oy kaybına” işaret edilen haberde, “laik muhalefetin Ankara ve İstanbul gibi büyük kentlerde de büyük ölçüde oylarını yükselttiği” kaydedildi.
“AK Parti’nin 2002 yılında iktidara gelmesinden bu yana ilk kez seçmen desteğinde kayıp yaşadığı bir seçim olduğu” belirtilen haberde, “buna rekor düzeye ulaşan işsizlik ve bozulan ekonominin yol açmış olabileceği” ifade edildi.
Haberde, “sonuçların reformların kesintiye uğramasına yol açmasının beklenmediği, ancak Başbakan Erdoğan’ı daha uzlaşmacı bir tavır almaya zorlayabileceği” yorumu yapıldı.

“AK PARTİ SEÇİMİ KAZANDI, ANCAK OY KAYBETTİ”
Amerikan CNN televizyonu da “Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğindeki AK Parti’nin dünkü yerel seçimleri tahmin edildiği gibi kazandığını, ancak Temmuz 2007 seçimlerine oranla oy kaybettiğini” bildirdi. CNN’in internet sitesinde yer alan İstanbul çıkışlı haberde, “AK Parti’nin bazı oylarının muhalefet partilerine kaydığı” ifade edildi. CNN, “seçimler sırasında meydana gelen şiddet olaylarında en az 5 kişinin hayatını kaybettiğini, çok sayıda kişinin yaralandığını” belirtti. Amerika’nin Sesi radyosunun haberinde de şiddet olaylarında ölenler olduğuna dikkati çekildi.

YUNAN BASINI
Yerel seçimin sonuçlarına geniş şekilde yer veren Yunan basını da “AK Parti’nin gücünü yitirmesine rağmen yarışı önde bitirdiğinin görüldüğünü” duyurdu ve “sonuçların Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ı kabinesinde değişiklik yapmaya zorlayacağı” yorumunu yaptı.
Atina’da yayımlanan tüm gazeteler, “seçimler sırasında özellikle Güneydoğu Anadolu’da yaşanan olaylarda 6 kişinin yaşamını yitirdiğini, yaklaşık 100 kişinin yaralandığını” duyurdular.
Elefteros Tipos gazetesi, “Başbakan Erdoğan’ın hem AB sürecinde gerekli reformları yapması hem de kabinesinde geniş çapta bir değişikliğe gitmesi için halktan talimat aldığı” değerlendirmesini yaptı.
“Başta Kemalist muhalefet olmak üzere seçime giren 18 partiden hiçbirisinin ikna edici bir alternatif sunmadığı” görüşünü dile getiren Elefteros Tipos, “bu durumun seçmenin ekonomik krizin getirdiği işsizlik için tepkisini göstermesini engellediğini” yazdı.
“Erdoğan için zafer sandığı” başlığını kullanan Ethnos gazetesi,
“ekonomik krizin ve yüzde 13 oranındaki işsizliğin AK Parti’ye darbe vurmadığını” belirtti.
“Başbakan Erdoğan’ın 2007 seçimlerine göre az bir kayıpla gücünü koruduğunu” kaydeden Ethnos, “bu olumlu sonucun AB sürecindeki reformlar için hükümetin elini rahatlattığını” ifade etti.
Ethnos, “seçimden güçlü çıkan Başbakan Erdoğan’ın önce G-20 zirvesine katılacağını sonra da ABD Başkanı Barack Obama’yı ağırlayacağını” kaydetti. “Erdoğan için acı zafer başlığını kullanan Ta Nea gazetesi ise “işbaşına geldiğinden beri devamlı oyları yükselen AK Parti’nin ilk kez bu seçimde gerilediğini” yazdı.
“Başbakan Erdoğan’ın en yakın müttefikleri tarafından bile reformlar ve yönetim biçimi nedeniyle eleştirildiğini” kaydeden Ta Nea, “ayrıca seçimlerde yaşanan kanlı olaylar ve bazı bölgelerde türbanlı seçim görevlilerinin sorun yarattığı” görüşüne yer verdi.
“Ekonomik krizin Türkiye’de iktidar partisine seçimlerde büyük kayba mal olduğu” yorumunu yapan Elefterotipia gazetesi ise “son alınan sonuçların AK Parti’nin birinci parti olmakla birlikte hedefine ulaşamadığı için başarısız olduğunu gösterdiği” değerlendirmesinde bulundu. “AK Parti’nin oy kaybının temel nedeninin ekonomik kriz olduğu” tespitini yapan Elefterotipia, “Saadet Partisi’nin de oy kazandığına” dikkati çekerek, “Başbakan Erdoğan’ın bundan böyle daha uzlaşmacı bir tavır sergilemesinin beklendiğini” savundu.

“BAŞBAKAN ERDOĞAN UMDUĞUNU BULAMADI”
Fransa’da yayımlanan Le Figaro gazetesi ise “Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın umduğunu bulamadığı” yorumunu yaptı. Başbakan Erdoğan’ın dün geceki basın toplantısındaki açıklamalarına yer veren gazete, “seçim sonuçlarının Erdoğan’ı tatmin etmediğini” yazdı. “Erdoğan’ın daha önceki açıklamalarında 2007 yılındaki seçimlerde elde edilen yüzde 47 oranındaki başarısını hedef aldığını” kaydeden gazete, “AK Parti’nin yüzde 39.5 oranında bir sonuç elde ettiğini2 bildirdi. Gazete, “seçimi kazanamamakla birlikte CHP’nin İstanbul ve Ankara’da oylarını artırdığına” dikkati çekti.
Le Figaro, “yerel seçimin, ekonomik kriz ortamında, AK Parti için bir sınav olarak da yorumlandığını” belirtti.