Partilerin eğilimleri

       Yerel ve genel seçimlerin birlikte yapılması zorunluluğu, 18 Nisan'da sandık başına gidecek 35 milyon seçmen için sorun oldu. Siyasi parti sayısının artması da seçmenlerin oy tercihleri konusunda ilk kez zorlanmalarına neden olacak.
       Seçmenleri daha şimdiden "mühürü, önüme konulan pusuladan hangi parti ambleminin üzerine vuracağım" düşüncesi sardı. Seçimlere uzun bir süre olmasına karşın siyasi partiler seçmenlerin oy kullanma konusunda eski becerilerini gösteremeyecekleri konusunda il ve ilçe örgütlerini uyardı. 1995 erken genel seçimlerine 12 parti katılırken, 18 Nisan seçimlerinde 21 parti yarışacak. Milletvekilleri dışında, yerel yöneticilerin de seçileceği seçimde seçmenler, 8 ayrı oy pusulası arasından kendi istedikleri parti ve adayları işaretlemeye çalışacak. Seçimlerde 35.1 milyon seçmen 84 seçim çevresinde 760 bini aşkın sandıkta oy kullanacak.

       18 Nisan'da yarışacak partilerin sayısının çok olması, merkez sağ ve solda yıllarca beklenen birleşmenin sağlanamaması, önümüzdeki seçimler sonrasında hiçbir partinin tek başına iktidar olmak için yeterli çoğunluğu sağlayamayacağının işaretini veriyor.
       Seçim Kanunu'nda oy oranları düşük siyasi partilerin lehine olabilecek gerekli değişiklikler yapılmadığı için birçok partinin birbirlerinin oylarını bölerek, yüzde 10'luk barajın altında kalması da gündeme gelebilecek.
       YSK'nın teşkilatlanmalarını tamamlayarak 18 Nisan seçimlerine girmesine izin verdiği siyasi partilerden bazılarının Ankara'daki genel merkezleri küçük çapta işyeri koşullarını taşıyan apartman dairelerinden oluşuyor. Bazı partilerin telefon numaraları ise "bilinmeyen numaralar servisi 118'de" bile kayıtlı bulunmuyor.

       Seçimlere katılacak siyasi partilerin sayısının bir önceki erken genel seçimlerine göre hissedilir bir artış göstermesinin beklenen olası sonuçları ise şöyle sıralanıyor:
       * Kazanan matbaacılar olacak: Partilerin seçimler için yürüteceği propaganda araçlarının temelini oluşturan basılı afiş, döviz, bayrak, flama ve basılı tanıtım kitaplarıyla kitapçıklarının artması bu işi yapan matbaacılarla reklam ajansları için büyük iş hacmi oluşturacak.
       * Kararsızlar: Seçim öncesinde birbirinin söylem ve politikalarına yakın olan siyasi partilerin, yakın rakiplerinin "oylarının peşine düşmesi"nin kararsızları bir taraftan artırması beklenirken, bir başka görüş ise her düşüncenin "pusulaya" yansımasının kararsızları azaltacağı yönünde.
       * Geçersiz oy: Pusulaların çok farklı ve parti sayısının çok fazla olmasının özellikle eğitim düzeyi düşük olan seçim bölgelerinde geçersiz oy sayısını artırması bekleniyor.

* Anavatan Partisi (ANAP): Merkez sağdaki parti, 12 Eylül sonrasında, Turgut Özal tarafından 26 Mayıs 1983'te kuruldu. Partinin genel başkanlığını Mesut Yılmaz yapıyor.
       * Barış Partisi (BP): Alevilerin partisi kanısının hakim olduğu sol bir parti. Ancak partinin kurucusu Ali Haydar Veziroğlu, amaçlarını "Türkiye milliyetçiliği" olarak tanımlıyor". Partinin genel başkanlığını Abidin Özgünay yürütüyor.
       * Büyük Birlik Partisi (BBP): MHP'den İslam'a verilen ağırlık konusundaki farklılık nedeniyle kopan Muhsin Yazıcıoğlu'nun başkanlığında 29 Ocak 1993'te kurulan partiyi Meclis'e son seçimde ANAP taşıdı.
       * Cumhuriyet Halk Partisi (CHP): Atatürk'ün kurucusu olduğu parti 12 Eylül sürecinde kapatıldı. Kapatılan partilerin isimlerinin kullanılması serbest olunca yeniden kuruldu. SHP de kendini feshederek CHP'ye katıldı. Partinin liderliğini Deniz Baykal üstlendi.
       * Değişen Türkiye Partisi (DEPAR): Genel başkanlığını, DSP'den ihraç edilen Doç. Dr. Gökhan Çapoğlu'nun yaptığı sol eğilimli parti, 24 Şubat 1998'de kuruldu.
       * Demokrat Parti (DP): Çok partili döneme geçişte kurulan parti, merkez sağdaki tüm partilerin kökenini oluşturuyor. Aydın Menderes'in FP çizgisini seçmesinden sonra Korkut Özal'ın genel başkanı olduğu parti siyasi yelpazenin sağında.
       * Demokrasi ve Barış Partisi (DBP): Demokrasi ve Değişim Partisi için Anayasa Mahkemesi'nde kapatma davası açılmasının ardından 11 Mart 1996'da kuruldu. Genel başkanlığını Refik Karakoç yapıyor.
       * DTP: DYP'de Tansu Çiller'e karşı çıkanların oluşturduğu merkez sağdaki parti DTP, 7 Kasım 1997'de kuruldu. Genel Başkanı Hüsamettin Cindoruk.
       * Demokratik Halk Partisi (DEHAP): Yöneticileri hakkında DGM'de dava açıldıktan sonra HADEP'in kapatılma ihtimaline karşılık kuruldu. Genel başkanlığını Mehmet Abasoğlu yapıyor.
       * Demokratik Sol Parti (DSP): Türk siyasi yaşamının en deneyimli siyasetçilerinden Bülent Ecevit'in genel başkanlığını yaptığı DSP, 14 Ocak 1985'te kuruldu.
       * Doğru Yol Partisi (DYP): Merkez sağın diğer büyük partisi olan ve 12 Eylül sürecinde kapatılan Adalet Partisi'nin yerine 1983'te kuruldu. Siyasi yasaklar kalkınca Süleyman Demirel'in başına geçtiği partinin şu anki genel başkanı Tansu Çiller.
       * Emeğin Partisi (EMEP): Emek Partisi'nin (EP) kapatılması için dava açılması üzerine 26 Kasım 1996'da kuruldu. Sosyalist sol eğilimli partinin genel başkanı Levent Tüzel.
       * Fazilet Partisi (FP): RP'nin Anayasa Mahkemesi'nde kapatılması görüşülürken Necmettin Erbakan'ın eski avukatı İsmail Alptekin tarafından 17 Aralık 1997'de kuruldu. Sağdaki partinin genel başkanı halihazırda Recai Kutan.
       * Halkın Demokrasi Partisi (HADEP): Güneydoğu oylarına talip Demokrasi Partisi (DEP) Anayasa Mahkemesi'nce kapatılmadan önce, 11 Mayıs 1994'te bu partinin yöneticileri tarafından kuruldu. HADEP Genel Başkanı, halen tutuklu bulunan Murat Bozlak.
       * İşçi Partisi (İP): Sosyalist Parti'nin kapatılması için Anayasa Mahkemesi'nde dava açılınca bu partinin yöneticileri tarafından 2 Mart 1992'de kuruldu. Genel başkanlığını halen cezaevinde bulunan Doğu Perinçek yapıyor.
       * Liberal Demokrat Parti (LDP): Besim Tibuk'un genel başkanlığındaki parti liberal sağ eğilimli. LDP 28 Temmuz 1994'te kuruldu.
       * Millet Partisi (MP): Tarikat ağırlıklı bir tabana sahip olduğu öne sürülen Islahatçı Demokrasi Partisi ile Birlik ve Barış Partisi, 23 Kasım 1992'de birleşerek MP'yi oluşturdu. Genel başkanlığını Aykut Edibali yürütüyor.
       * Milliyetçi Hareket Partisi (MHP): Milliyetçi sağdaki bu partide, Alparslan Türkeş'in ölümünden sonra genel başkanlık koltuğuna Devlet Bahçeli oturdu.
       * Özgürlük ve Dayanışma Partisi (ÖDP): Sol yelpazeye, "aşkın ve devrimin partisi" olarak girdi. 22 Ocak 1996'da kuruldu. Genel başkanlığını Doç. Dr. Ufuk Uras yapıyor.
       * Sosyalist İktidar Partisi (SİP): Aydemir Güler'in genel başkanı olduğu SİP, 6 Kasım 1992'de kuruldu.
       * Yeniden Doğuş Partisi (YDP): 23 Kasım 1992'de kurulan YDP'nin genel başkanlığını Hasan Celal Güzel yürütüyor. Parti liberal sağ ile İslami görüşe yakın bir çizgide.
       Partilerden parti beğen! Partilerin oy pusulasındaki yerleri, Yüksek Seçim Kurulu tarafından 25 Ocak'ta yapılacak kura çekimi sonucunda belirlenecek. Bu nedenle yukarda örnek olarak hazırlanan pusulada partiler alfabetik sıraya göre yerleştirilmiştir.