Yarış, Ak Parti ile MHP arasında

Doğu Anadolu Bölgesi’nin en büyük ili olan Erzurum, sanayisini geliştiremeyince, hayvancılık ve tarıma dayalı bir ekonomiyle kendini var etmeye çalışıyor. Türkiye’nin diğer illerinde olduğu gibi Erzurumlu’nun da ilk sorunu işsizlik, geçim sıkıntısı. Erzurum’daki caddeler ve ara sokaklarda ardı ardına sıralı sayısız çay ocakları dikkat çekiyor. Hatırı sayılır doluluk oranını yakalayan bu çayhaneler işsizliğin, gençlerin çaresizliğinin de bir göstergesi. Faruk Akkuş (23) adlı tarih bölümünde eğitim gören üniversite öğrencisi gelecek kaygısını, “Okul bitince ne olacak belli değil. İş yok, güç yok. Bizde de para yok ki başka işle uğraşalım. Durum böyle olunca daha büyük şehirlere göç kaçınılmaz” diyerek gençliğin sorunlarını özetliyor.

Akkuş, “Millet yardımlara alıştı, tembelleşti, artık öyle asgari ücretle çalışmak da istemiyor. Ekmek elde su gölden, niye Ak Parti’den vazgeçilsin ki” sözleriyle iktidarın sosyal yardımlarla nasıl bir başarıya ulaştığını ortaya koyuyor.
Kent meydanında sohbet ettiğimiz Veysel Batıbey, Hilmi Yanık, Yavuz Selim Kabanoğlu, otomotiv ve turizm otelcilik bölümlerinde okuyan pırıl pırıl gençler. Hayalleri var, ama nasıl gerçekleştirecekleri konusunda umutları yok. Hepsinin ortak şikâyeti “İş yok. Hangi hayalin peşinden koşalım abi?” şeklinde oluyor.
Uzun yol şoförlüğü yapan 43 yaşındaki Kadir Işık, MHP’li olduğunu bütün yolsuzluk ve israf iddialarına rağmen Ak Parti’ye oy vereceğini belirtiyor. Işık, bu tercihinin gerekçesini “Korkumdan Ak Parti’ye veriyorum. Koalisyon, istikrarsızlık bu ülkeyi batırır. Geçmişte bunun acısını çektim. AKP’nin yanlışı var, ama düzelir diye ümit ediyorum. Çalmışlarsa Allah sorar. Geçen seçimde tam verdik ancak bu seçimde evimdeki 6 oyu böleceğiz, 3’ünü MHP’ye vereceğiz” sözleriyle açıklıyor.
46 yaşındaki Adil Can ise HDP’nin Erzurum’da varlık göstermesine dikkat çekerek, “Barajı geçerlerse 1 vekil olur” diyor.
HDP sürprizi
Erzurum’da seçim yarışı Ak Parti ile MHP arasında geçiyor. Ancak yerel seçimde dört belediye kazanan HDP de artık siyasi denkleme girmiş durumda. HDP Erzurum’a uygun İslami kimliğiyle ön planda olan, daha önce Mazlumder Diyarbakır şubesinin başkanlığını yapmış başörtülü Seher Akçınar Baha ile mücadele veriyor. 2011 seçiminde Ak Parti 282 bin 750, MHP 54 bin 500 ve HDP ise bağımsız adayla 33 bin 300 oy almıştı. Erzurum’da nüfusun yaklaşık yüzde 30’u (240 bin) Kürt kökenli vatandaşlardan oluşuyor ve Kürt kökenli yaklaşık 140 bin seçmen bulunuyor. Bugüne kadar genel seçimde 35 bin bandını geçemeyen HDP, 4 ilçe belediyesini kazanmanın verdiği güvenle gözünü Ak Parti’ye giden Kürt oylarına çevirmiş durumda. 2015 seçiminde Ak Parti’ye giden Kürt oylarından 20 binini almak isteyen HDP, Kürtlerin yaşadığı güney ilçelerinin yanı sıra kent merkezinde yaşayan ve Ak Parti’ye oy atan Kürtlerin de oyunu alacak bir propaganda yürütüyor. Erzurum’da ilk kez vekil çıkarmak için gerekli olan 55 bin oyun üzerine çıkarak 1 vekil sandalyesini almayı arzulayan HDP, her şeyin Türkiye genelinde yüzde 10 barajını geçmeye bağlı olduğunu da unutmuyor.

Dağılım ne olur?

6 vekili bulunan Erzurum’da Ak Parti’nin 3 ve MHP’nin bir vekilliği garanti. Geriye kalan 2 vekil için de farklı ihtimaller söz konusu. 2011 milletvekili seçiminde 285 bin oy alan Ak Parti, 2014 yerel seçiminde 50 bin oy kaybetti. Bu kayıp Gülen cemaatine bağlandı. MHP ise 2011’de 55 bin olan oyunu 2014’te ikiye katlayarak 116 bine çıkardı. MHP’nin yerel seçimde oyunu koruması ve HDP’nin de barajı geçememesi halinde Ak Parti 4, MHP 2 vekil çıkarıyor. Ancak, MHP’nin yerel seçim oylarını koruyamayarak 100 bin oy civarında kalması ve HDP’nin barajı geçemediği düşünülürse tablo Ak Parti 5, MHP 1 olarak şekilleniyor. Kısacası, Ak Parti için 5 vekilin sırrı en az ‘250 Bin oy’ da gizli. Ak Parti 250 bin oya ulaştığında, MHP zaten 100 bin sayısına ulaşamamış ve sadece yine 1 vekili Meclis’e gönderebilmiş olacak.
Ak Parti yetkililerinin “imkânsız” dediği ancak rakamlara bakıldığında güçlü ihtimal olarak gözüken dağılım Ak Parti 3, MHP 2 ve barajı geçmesi halinde HDP 1 şeklinde kendini gösteriyor. Milliyetçi yönüyle bilinen Erzurumlular da bu olasılığı güçlü bir ihtimal olarak görüyor.

Lokomotif Efkan Ala

Ak Parti’de ise seçim propagandasının lokomotifi eski İçişleri Bakanı Efkan Ala. Ak Parti listesinde bir ülkücü isme de yer vererek milliyetçi oylara göz kırparken, Kürt kökenli vatandaşları kazanabilmek için son iki sıraya Şeyh Said’in torunu Abdurrahim Fırat ile Zafer Tarıkdaroğlu’nu aday gösterip dengeleri korumayı hedefliyor. Ancak adaylar arasında KCK avukatlığını yapan bir isme yer verilmesi tabandaki milliyetçi kesimi rahatsız etmiş gözüküyor.
MHP ise 2014 belediye seçimlerinde 2011’deki oylarını 2’ye katlayan Prof. Dr. Kamil Aydın ve Erzurum’un tanınan işadamı Ertürk Çimen’i ilk iki sıraya koyarak 2 milletvekili hedefini tutturmayı istiyor. Seçim propagandasını çözüm süreci, terör ve işsizlik üzerine oturtuyor.
CHP’de avukat Gonca Aytaş partisinin politikalarını anlatırken, partinin ilk günlerde kullandığı “güzel aday” sloganı muhafazakâr kesimde rahatsızlık yaratmış gözüküyor.