Doğramacı Holding

Sibel Kahraman - Cem Kaçmaz


       Akademi dünyasının en tartışılan isimlerinden birisi olan Prof. Dr. İhsan Doğramacı, şimdi de iş dünyasında yaptığı yatırımlarla adından söz ettiriyor. Karşımıza en son Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'le birlikte Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali'nin açılışında kurdela keserek çıkan Prof. Dr. İhsan Doğramacı, eğitim dünyasındaki hızlı yükselişini "iş" dünyasında da sürdürüyor. Hacettepe Üniversitesi ve Bilkent Üniversitesi'ni kuran Doğramacı, üniversitelere maddi destek sağlamak için kurduğu şirketlerle de adından söz ettiriyor.
       Prof. Dr. İhsan Doğramacı, önce Hacettepe Üniversitesi'nin kuruluşuyla gündeme geldi. 12 Eylül'ün ardından kurulan YÖK'ün ilk başkanı olan Doğramacı üniversitelerde bomba etkisi yarattı. Bilkent Üniversitesi'yle de vakıf üniversitelerinin öncüsü oldu.

       Bilkent Üniversitesi'ni kuran İhsan Doğramacı'nın vakıf şirketleri diğer üniversitelere de iş yaparak büyüdü. Bunlar inşaattan, matbaacılığa, pazarlamadan bilgisayara kadar çeşitli alanlarda hemen hemen bütün üniversitelerden ihale aldılar. Cumhurbaşkanlığı Köşkü, Hacettepe Üniversitesi Rektörlüğü Köşkü, Sheraton, İntercortinental, Büyük Samsun ve Maçka otelleri'nin düzenlemeleri yine bu şirketler tarafından gerçekleştirildi.
       YÖK Başkanlığı sırasında YÖK adına devlete yaptırdığı bir otel, iki büyük yurt, aralarında villaların da bulunduğu 100'ü aşkın lojman ve sayıları açıklanmayan çok sayıda binayı Mütevelli Heyeti başkanı bulunduğu Bilkent Üniversitesi'ne aktardığı anlaşıldı. YÖK'e ait gayrimenkuller Bilkent Üniversitesi'ne çok ucuz fiyatlarla uzun süreliğine kiralandı.

       Hacettepe Üniversitesi'ni oluştururken, eğitime biran önce başlanabilmesi için pek çok vakıf şirketi kuran Doğramacı, önce inşaat şirketiyle başladı ardından mobilya geldi. Bilkent üniversitesi fikri de böyle oluştu. Hacettepe Üniversitesi'nde kurulan şirketler Bilkent'e aktarıldı. 1986 yılında Bilkent'in katkısıyla yeni bir şirketleşmeye gidildi. Tepe Grubu, Meteksan Grubu, Dilek Grubu, Bilimtur Grubu ve yeni kurulan Enerji Grubu olarak faaliyet gösteren şirketler Bilkent Holdingi oluşturuyor. Şu anda 101 şirket bulunuyor ve şirketlerin yıllara göre 10 ile 20 milyon Amerikan Doları arasında değişen reel karları Bilkent Üniversitesi'ne aktarılıyor.
       Bilkent Üniversitesi'nin en büyük gelir kaynağı olan Tepe Grubu, savunma sanayinden inşaatına, mobilyadan sinema işletmeciliğine birçok farklı sektörde faaliyet gösteriyor.

Mobilyayla başladı

       Tepe Grubu, iş dünyasına Tepe Mobilya ile girdi. Daha sonra ise pazarın her noktasını yakalamak için birçok alana yayıldı, ilklere imza attı. Tepe Savunma ve Güvenlik Sistemleri A.Ş. Bünyesinde Uluslararası Taktik Güvenlik Araştırma Enstitüsü kuruldu. Tepe Yapı Sanayi A.Ş. Körfez Savaşı'ndan sonra dünyada açılan ihaleyi kazanarak mülteciler için 5 bin konut yaptı. Dünyanın çeşitli bölgelerinde ise mülteciler için toplam 12 bin konut yapıldı.
       Türk Silahlı Kuvvetleri için doğu ve güneydoğuda bin 300 mobil bina yapıldı. Pek çok üniversitenin yurt ve bina inşaatlarını üstlendi. İlk kapı fabrikası, ilk seri üretim yapan ahşap pencere fabrikası, çimentolu yonga levha, betepon, alçıpanı kurdu. Bilkent'e alışveriş merkezi, spor salonları, çocuk yuvaları, konser salonu ve daha pek çok bölümden oluşan şehir inşaa etti.
       Beykoz Konakları, İş Bankası Genel Müdürlüğü'nde Tepe Grubunun imzası bulunuyor.
       Hizmet sektöründe pek çok ortakları bulunuyor. Avrupanın en büyük satış organizasyonu olan Metro Grossmarket Grubu, Praktiker, Alman Cinemaxx firmasıyla ortaklık kuruldu. Tepe Cinemaxx alışveriş merkezleri içinde sinemalar kuruyor ve projeye göre her merkezde 6 ile 9 arasında değişen sayılarda salonlar oluşturuyor.
       Özellikle sınav dönemlerinde adını sık duyduğumuz Meteksan'da Bilkent Üniversitesine ait bir şirket. Meteksan başta üniversite olmak üzere daha pek çok sınavın organizasyosununu yapıyor. Yıllardır ÖSYM ihalelerinde, YÖK'ün her türlü kırtasiye ve basım işlemlerinde Meteksan tek isim olarak geçiyor. Milli Eğitim Bakanlığı'nın açtığı milyar dolarlık ihalelerin baş aktörlerinde biri de yine onun şirketleriydi.

Nereden nereye

       Ankara'da Çocuk Sağlığı Derneği'nin kurulmasıyla başlayıp Hacettepe Üniversitesiyle süren girişimler bugün büyük projelere imza atıyor.
       Doğramacı, 1955 yılında Ankara Çocuk Sağlığı Derneği'ni kurarak başlıyor girişimlerine. Dernek Hacettepe hastanelerinin, Diş Hekimliği Fakültesi'nin ve araştırma görevlileri lojmanlarının bulunduğu arsaları satın alıyor. İlk olarak iç ve dış yardımlarla çocuk hastanesinin bina ve tesisleri yapılıyor. Sonradan bu girişim Hacettepe Tıp merkezi tesisine dönüşüyor. 1963 yılında Hacettepe tıp ve Sağlık Bilimleri Fakültesi kuruluyor.
       1967'de Hacettepe Üniversitesi ayrı bir statü kazanıyor. Ancak bu üniversite 1973'te 1750 sayılı yasa kapsamına alınarak özel olmaktan çıkıyor. Bu tarihten sonra da devlet bütçesinden ödenek alarak ve İhsan Doğramacı Vakfı tarafından desteklenerek varlığını sürdürüyor.
       Ankara Çocuk Sağlığı Derneği ise, vakıflar kurarak gelişmesine devam ediyor. Hacettepe Çocuk Sağlığı Enstitüsü Vakfı, Hacettepe Tıp Merkezi Vakfı, Hacettepe Üniversitesi Vakfı kuruluyor. Bunlar, çeşitli sanayi ve ticari kuruluşlara ortaklıklarıyla bugünkü Bilkent Üniversitesi'nin finansman kaynaklarını oluşturuyor.