THY PiLOTUNUN iSYAN MEKTUBU
Türk Hava Yolları’ndan ayrılan pilot R. T., mesai arkadaşlarına ilginç bir e-posta yolladı. İddiaları, işinden ayrılan personelin kurumuna olan kızgınlığı değilse, bu bir ‘S.O.S çağrısı’ ya da ‘isyan mektubu’dur
İşte R. T.’nin, “Lütfen sıkılmadan okuyun. Benim canım hala yanıyor, bari siz yanmayın” başlıklı e-postası:
“...Sırasıyla sizlerle acı bir tecrübemi paylaşmak istiyorum. Kaptan ve ekibi, görev konusunda karar makamıdır. Diğer unsurlarsa destektir. Kaptan ne kadar mükemmel olsa da destek unsurlarının hatası nedeniyle bu kaza (THY’nin Amsterdam’da düşen uçağı) yaşanmıştır. Ne yazık ki, günümüzde tüm destek unsurları, ‘Kaptan nedir?’ olgusunu yitirmiş ve havacılıktan bihaberdir.”
Arıza, kaptana bildirildi mi?
Teknisyen arkadaşım uçağı kontrole gelip ‘Daily-Check’ ya da ‘Transit-Check’ yaparken sadece defteri imzalayıp gideceğine, ‘Egpws’ testini yapmış olsaydı burada sırasıyla ‘Current False’, ‘System Configuration’, ‘Fault History’, ‘Warning History’ bilgilerine ulaşabilirdi. ‘Fault History’ testindeyse ‘Flight 2 External Fault Radio Altimeter Bus 2 Inop ve Flight 8 External Fault Radio Altimeter Bus 2 Inop’ ikazlarını almış olacaktı. Görevli, kaptana bu bilgiyi iletmiş ve “Kaptanım, uçağımız şu an faal, ama daha önceki ikinci ve sekizinci uçuşta ‘Radio Altimetre’si arızası yapmış, bu uçuşta takip edebilir misiniz?’ demiş olsaydı ne olurdu? Kaptanlara ‘Crew Concept’ eğitimi verildi mi? Sivil Havacılık onaylı sertifikamız var mı? Olsaydı bu ‘Egpws’ testini yapmamız konusunda eğitilmiş olmamız gerekmez miydi? Kaptan, test sonucu uçağının RA hatası yaptığını göremez miydi?
Airbus’ta var, Boeing’te yok
Airbus ise ne yapmış? Uçağın yapmış olduğu son 10 arızayı ECAM’a koymuş, kaptanım görsün diye. Bundan tecrübe alsak, yeni uygulamaların uygulanabilirliğini şirket olarak araştırsak ne olurdu? Bu şirkette yalnız Boeing mi uçuyor? Bu testte aynı zamanda Warning History kısmında geçen son 10 uçuş için alınan ikazlarda görülmektedir.
İlgili makamların görevi, genç meslektaşlarımı çağırıp onlara hakaret edip, ‘Kestim uçuşunu, git eğitime, siz zaten bir halt değilsiniz’ demek midir? Alınan önlem sadece ‘Fasten Belt’ten mi geçiyor?
Bana dokunmayan yılan!
Pas geçmeyi Boeing filosunda acaba kaç kişi doğru olarak biliyor? Ekip Tahsis ya da Planlama hala tehditle-doğru olmayan sözlerle, çıktılarla, kaptanına, “Yalancısın” diyebilecek gücü kendinde görerek limitleri çiğniyor. Hadi günlük görevinizi bir şekilde kurtardınız, öbür dünyayı size bırakmıyorum. Sonuç olarak bize destek vermesi gereken Ekip Tahsis, Ekip Planlama, Harekat, Dispatch, Yolcu Hizmetleri, Kabin Başkanlığı, Teknik, Şirket yöneticileri az da olsa içinizde ‘Keşke’ sorusunun ezikliğini hissediyor musunuz? Yoksa, ’Bana dokunmayan yılan bin yıl yaşasın’ mı? Affınıza sığınarak bir daha soruyorum bu kazayı önleyebilir miydik? Yoksa herkesin kaderini bu şekilde mi yazacaksınız? R. T. Sorumlu Kaptan Pilot.”
Teknik terimler hakkında açıklama
THY pilotunun meslektaşlarına gönderdiği mektubu bana yollayan THY çalışanı, R.T.’nin yazdığı teknik terimleri daha anlamamız için şu bilgileri ilave etmeyi ihmal etmedi: “Airbus uçaklarda, ECAM adlı ekranda son 10 uçuşta meydana gelmiş arızalar, kaptana bilgi vermek amacıyla otomatik olarak gösterilir. Boeingler’deyse böyle bir sistem yoktur. Teknisyen, her sefer öncesinde sadece kendinin girebildiği bir şekilde arızaları kontrol eder ve bilgileri kaptana iletir.”