Demirel ve Gorbaçov bir arada ama Carl Sagan eksik!

Zülfü Livaneli

CUMHURBAŞKANI Süleyman Demirel ve "yüzyılın adamı" unvanını kazanan Mihail Gorbaçov, Kırgızistan'da Isık Göl kıyılarında bir araya gelecekler.
Bu ilginç toplantı Alvin Toffler'den, UNESCO Genel Direktörü Federico Mayor'a kadar birçok ilginç kişiliği yanyana getiriyor.
Türki cumhuriyetlerin cumhurbaşkanları da toplantıda hazır bulunacak.
Çünkü 11 yıl önce büyük emeklerle kurulan Isık Göl forumunun bu yılki toplantısı, tekrar Isık Göl'de yapılıyor.
Yani Sıcak göl anlamına gelen kutsal Türk gölünde.
* * *
ASLINDA, yıllar içinde dallanıp budaklanan ve dünyaya yayılan bu organizasyon 1986 yılında ünlü Kırgız romancısı, sevgili dost Cengiz Aytmatov'un kafasında biçimlenmişti.
Mihail Gorbaçov'un baştacı ettiği ve düşüncelerine büyük önem verdiği Aytmatov, dünyadan 12 aydını Kırgızistan'a davet etmiş ve orada yeni bir forumun temellerini atmayı denemişti.
Türkiye'den Yaşar Kemal'le benim katıldığım toplantı, Arthur Miller, Alvin Toffler, Peter Ustinov, Federico Mayor gibi önemli isimlerle bir dünya forumu halini almıştı.
Isık Göl kıyılarında toplantılar yapmış ve "Yeni Düşünce Biçimi"nin temellerini atmıştık.
21 Ekim 1986 günü, dönemin kudretli adamı Mihail Gorbaçov bizi Kremlin'e davet etmiş ve foruma tam destek vermişti.
Ertesi yıl Peter Ustinov'un davetiyle İsviçre'de Vengen'de buluştuk.
Bu toplantımıza Friedrich Durenmatt'ın katılması sevincimizi ve foruma duyduğumuz güveni artırmıştı.
Bir sonraki yıl İspanya'da Granada'da toplandık.
Elhamra Sarayı'nın Endülüs gizemini yansıtan görkemli atmosferinde ilginç toplantılar yaptık.
Daha sonra sıra Meksika'daydı. Devlet Başkanı Salinas Gortari'nin ev sahipliğinde bir araya geldik ve en büyük kazancımız Gabriel Garcia Marguez gibi çağın en büyük romancılarından birisini foruma katmak oldu.
Şimdi de yıllar sonra forumun doğduğu yere Isık Göl'e gidiyoruz.
Bu toplantıya Süleyman Demirel'i de davet ettik.
Mihail Gorbaçov, Federico Mayor ve Cengiz Aytmatov tarafından imzalanan davet mektubunu, forumun hazırlık komitesi üyesi ve UNESCO büyükelçisi sıfatıyla Çankaya Köşkü'ne götürdüğümde Demirel'in konuya sempatiyle yaklaştığını gördüm.
Cumhurbaşkanı'nın bu daveti kabul etmesi forumun kurucu üyesi olan arkadaşlarımızda sevinç yarattı.
* * *
15 - 19 Temmuz tarihleri arasında Bişkek ve Isık Göl'de olacağız.
Önemli şeyler konuşulacak.
Isık Göl Forumu, Avrupa Bilimler Akademisi, UNESCO ve Roma Kulübü'yle ilişkili olarak çalışıyor.
Toplantı sonunda yayınlanacak olan kitap; çeşitli dillerde dünya insanlarına ulaşacak.
Dört günlük programda benim de iki konuşma yapmam ve üç toplantıyı yönetmem öngörülmüş.
Daha sonra sonuç bildirgesini de Alvin Toffler, ben ve Augusto Forti'nin hazırlaması karara bağlanmış.
Elimizden geleni yapmaya çalışacağız.
* * *
BUNCA emek verdiğimiz forumun başarıya ulaştığını görmek çok güzel.
Ame gene de içimde bir burukluk var.
İki yıl önce San Fransisco'da Fairmont Otel'de "Dünyanın Durumu" toplantısı yapıldı.
Bu forum sırasında, Fairmont Otel'in Mihail Gorbaçov'a tahsis edilmiş bölümünde bir toplantı yaptık ve Carl Sagan ile John Neisbitt'i forum üyesi olmaya çağırdık.
Sevinçle kabul ettiler.
Carl Sagan o sırada "Pale, blue dot!" (Soluk mavi nokta) adlı bir kitap yayınlamıştı. Dünyamızı anlatıyordu.
Ben de ona "Issık Göl de aynen sizin dediğiniz gibi soluk, mavi bir göl" diyordum.
Carl Sagan bu toplantıyı büyük bir heyecanla bekliyordu.
Ne yazık ki ömrü yetmedi.
Şimdi onun adı verilen araç Mars'ta harıl harıl yeni soluk mavi noktalar keşfetmekle meşgul.
Sanırım biz de Isık Göl'de bu büyük adamı anmak için bir şeyler yapacağız.

Yazara Email livaneli@milliyet.com.tr