BİRİNCİSİ..
Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası’nın (VOB) İstanbul’da Esma Sultan Yalısı’nda verdiği beşinci yıl kuruluş yıldönümü resepsiyonu çok başarılıydı. Ortam mükemmeldi.
Ekonomik Koordinasyon Kurulu’nun katılımı oldukça yüksekti; milletvekilleri, İzmir’in metropol belediye başkanları, sivil toplum örgütlerinin temsilcileri VOB’un gecesindeydi.
İstanbul’da yaşayan İzmirliler de oradaydı. 350 kişinin davetli olduğu akşamda 500’den fazla kişi vardı.
İzmirlilerin göstermiş olduğu bu dayanışma; bölgeyi ilgilendiren diğer gelişmeler için de örnek olsun.
VOB’un Başkanı Işınsu Kestelli’nin verdiği mesajlar da yerindeydi.
“Türkiye’de birlikte çalışma kültürünün artık yerleşmesi lazım. ‘Küçük olsun, benim olsun’ diye özetlenebilecek şark zihniyetini bırakıp, ‘Büyük olsun, bizim olsun’ noktasına gelmek zorundayız. Çünkü bu ülkeyi sevmek bunu gerektirir” sözleri anlamlıydı.
İKİNCİSİ...
Tartışmalar yaşanırken bazı detaylar atlanıyor, kavramlar karışıyor.
İMKB, hisse senedine dayalı vadeli işlem sözleşmeleri için bastırıyor. Bu işlemlerin adresinin İMKB olması gerektiğini söylüyor.
Yoksa, “VOB İzmir’den İstanbul’a taşınmasın” demiyor.
ÜÇÜNCÜSÜ...
VOB’un beş yıl içinde bu kadar performans göstereceğini, başlangıçtaki bir yıllık işlem hacmini bugün bir günde yapacağını kimse tahmin edemedi.
Aslında İzmirliler de bu borsanın farkına çok sonradan farkına vardı. Pasta büyüyünce ve giderek büyüyeceği belli olunca da nerede olacağı değil, gelirin nasıl paylaşılacağı konusunda bir tartışma çıktı.
Her ne kadar karar verici Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) gibi gözükse de son karar hükümetindir, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ındır.
Doğrudur; SPK Başkanı’nın değişmiş olması hisse senedine dayalı vadeli işlem sözleşmeleriyle ilgili kararı geciktirmiştir ama asıl geciken Ankara’nın kararıdır.
* * *
Gelelim diğer ayrıntılara...
Her ne kadar İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Başkanı Hüseyin Erkan, “Doğrudan hiç kimseyle hisse alımı satımı konusunda bir görüşmemiz olmadı. SPK’nın çözüm arayışları kapsamında ortaya atılan bir alternatif olabilir” dese de konu yeni değildir.
İki ay önce TOBB’da yapılan bir toplantıda SPK Başkanı Prof. Dr. Vedat Akgiray, konuyu masaya getirmiş ve nabız yoklamıştır.
İMKB Başkanı Erkan’ın tezi şu...
“İMKB bir kamu kuruluşudur. VOB ise bir özel sektör yatırımıdır. Hisse senedi de İMKB’nin ürünüdür ve borsa kendi enstrümanından elde edilecek bir kazancı bedelsiz transfer edemez...”
Erkan, bu yüzden İMKB’nin ortaklık payının artırılmasını istiyor.
SPK Başkanı da, İMKB’nin yüzde 18 olan payının bankalardan, İzmir Ticaret Borsası’ndan ve TOBB’dan alınacak paylarla yüzde 26’ya çıkarılmasını ardından da gelir paylaşımında uzlaşılmasını istiyor.
Ortaklık değişimiyle ilgili son izni verecek olan SPK ama bu dağılımın değişmesi için bankaların, İzmir Ticaret Borsası’nın ve TOBB’un bu işe gönüllü olması gerekir.
SPK Başkanı’nı zorlayan ayrıntı da budur.
Çünkü hiçbir kurum payını vermeye, satmaya yanaşmamaktadır.
İlk girişim, dediğim gibi iki ay önce yaşandı ve o günkü toplantıda kimse bu öneriye sıcak bakmadı.
* * *
VOB’un beşinci kuruluş yıldönümü öncesinde de bir adım atılmak istendi. İzmir Ticaret Borsası’nın kararı önemliydi. Kestelli, borsayı olağanüstü topladı ve kararı aynı gün Akgiray’a bildirdi. Pozitif bir adım atılmış olsaydı; SPK Başkanı’nın kuruluş yıldönümündeki konuşması da farklı olacaktı. Aslında VOB’a ortak olan bankalar, halka açık şirketler... Kısa sürede bir karara varmaları mümkün değil ve konunun genel kurullarda tartışılması gerekir.
Ancak aldığımız bilgiler, konuştuğumuz kişiler bankaların da hisse satışına olumlu bakmadıklarını gösteriyor.
Hatta bu bilginin sözlü olarak SPK Başkanı’na iletildiğini yönünde...
Şimdi ne olacak?
Dediğim gibi İMKB’nin “VOB taşınsın” diye bir derdi yok.
Israr ettiği konu hisse senedine dayalı vadeli işlem sözleşmelerinin İMKB’de işlem görmesi...
Ki bunun olması zor gözüküyor.
O zaman VOB’un ortaklık yapısının zorlanması, diğer hissedarların oluşturduğu ortak platformdan adil gelir paylaşımı istemek... Ve bu payı artırmak...
