Güneri CİVAOĞLU
Kremlin Sarayı'ndan birkaç adım ötedeki
Metropol Oteli, Boyarsky restoranındayız.
Ortadoks, salonun kilise mimarisini andıran yüksek gubbesi ile duvarların kesiştiği incecik balkonda,
4 kemanın eşliğinde, bir gece önce izlediğimiz operanın sopranolarından biri
"siyah gözleri (o çi çornia)" söylüyor.
Ortam romantik.
Kristal adlı dünyanın en kaliteli votkasında limitler - neredeyse - aşılmış.
Rus havyarının cinsleri üzerine ilginç bilgiler alıyoruz.
B>Hazar Denizi'nde yaşayan
Asitrina adlı, bir metre boyundaki balıktan en iyi havyarlar alınırmış.
Cinsleri varmış.
Normali
Asitrina adını taşırmış. Yani, balığın kendi adı.
Daha iyisi, gene aynı balığın
Sevrugi adını taşıyan cinsinden alınan balık yumurtalarıymış.
En iyisi,
Belugia adını taşıyan cinsiymiş. Gri / yeşil renkli, iri taneli ve son derece hafif.
Amerika ve
Uzakdoğu'daki
Asitrina'lardan alınan havyarlar ise en düşük kalitelisiymiş.
Kaliga adını taşıyormuş.
Astrina dışındakilerden çıkan kötüleri ise, markasız... Zeytin ezmesine benzeyen, siyah bulamaçlar...
Güneş Taner, silahın yanısıra püro, içki ve havyar uzmanı.
O, bir de
"beyaz havyar" olduğunu söyledi.
"En pahalı ve en lezzetlisi bu beyaz havyarlardır" dedi.
Masada bulunan bizler, bunu görmemiş ve yememiştik.
Böyle damak lezzeti üzerine konuşmalar sürerken,
Güneş Taner, votka kadehleriyle uçuşa geçen ayakları yere bastıran hatta bir anda gerçek dünyaya döndüren haberi verdi:
(bilmeyenlere not: Bu satırların yazarının içkiyle arası pek yoktur. O gece de maden suyu içiyordu)
"Şimdi söyleyeceklerim, pazartesi gününe kadar ambargoludur. Masadaki gazeteci arkadaşlarımdan pazartesiye kadar yazmamalarını, iş adamlarından da bu masada kalmasını rica ediyorum.
Pazartesi günü, akaryakıt ve yan ürünlerine yüzde 9 zam yapacağız. Ondan sonra 6 ay zam yok. Gerekirse, bu kararı diğer kamu ürün ve hizmetlerinde de uygulayacağız."
Nedenini sorduk. Anlattı:
"Akaryakıt ve yan ürünlerine yüzde 1 zam, yansımalarıyla birlikte toptan fiat endekslerini yüzde 2 arttırıyor. 6 ayda yüzde 12 eder.
Aslında, 3 yıllık plana göre 98 sonunda TEFE'nin (Toptan Eşya Fiatları Endeksi) yüzde 51'e çekilmesi planlanıyordu.
Bu yeni önlemle yüzde 12 puanlık düşüş, enflasyonu da yüzde 40'ın altına indirebilir."
Taner, açıklamalarını şöyle sürdürdü:
"Eğer elektrik, telefon, şeker gibi kamu ürün ve hizmetlerinde de fiyatlar dondurulursa ve özel kesim şirketlerinin yarısı da bu uygulamaya katılırsa, enflasyon Haziran sonunda yüzde 46'ya, yıl sonunda ise yüzde 15'e kadar iner."
Doğrusu...
Anlattıklarını
"ihtiyatla" dinlemiştik.
Kristal votka, şişedeki gibi durmuyor olabilirdi.
O ortamda, tartışma da olmazdı.
Ancak...
Şu satırlar yazılırken,
Başbakan Mesut Yılmaz, Bakanlar Kurulu'nun
"sadece akaryakıt ve türevleri değil diğer kamu ürünlerinin ve hizmetlerinin de fiyatlarının dondurulacağını" açıkladı.
Böylece...
Güneş Taner'in sözünü ettiği program,
"bir ölçüde" uygulanabilir.
Çünkü...
Taner, işçi ücretlerinin zaten enflasyona endekslendiğini, memura da bu uygulamanın yapılacağını öngörüyor.
Ankara'nın mihenk taşında bu sözler, ölçülmüş ve gerçekçi bulunmuş görünüyor.
Ancak, özel kesimin tavrı hala kuşkuludur.
Rahmi Koç'un başını çektiği eğilim,
"hükümetin hedef aldığı enflasyon oranını aşmayan zam politikasıdır. Ancak, hükümet bu hedefe sadık kalmazsa, özel kesim de elbette maliyetlerini izleyerek fiyatlarını arttırmayı sürdürecektir."
O geceki yemekte,
Koç Holding İcra Kurulu Başkanı İnan Kıraç da bu görüşü vurgulamıştı.
Ne var ki...
Özel kesimin tamamı, o disiplini benimsiyor değil.
Konuştuğum özel kesim büyükleri şöyle bir yaklaşım izliyorlar:
"İki çeşit yaklaşım var. Birincisi Ortadoks yaklaşımdır. Kamu açıklarının kapatılmasını öngörür. İkinci yaklaşım, Heterodoks'tur. Ücret ve fiyat dondurmayı öngörür.
Hükümetin tavrı, öyle görünüyor ki Heteredoks yaklaşımı benimsemektir. Kökleri kurutmuyor, dalları, yani, sonuçlarını buduyor.
Oysa...
Fiyatları arttıran asıl nedenleri, örneğin kamu açıklarını indirmiyor.
Mesela...
Bütçe açığının yüzde 30'u Sosyal Güvenlik açıklarıdır. Gerisi faizlerdir, personel giderleridir. Vergi gelirlerinin yetersizliğidir.
Bu Ortadoks önlemler alınmazsa, kökler kurutulmazsa sonuçları olan dalları budamak, geçici ferahlık sağlar.
Sanayi üretimi yüzde 15 dolaylarında artmış. Kapasite yüksek, talep yüksek. Bu durum sürdükçe, özel kesim fiyat artışlarını zor frenler.
Hükümetin diğerlerinden çok farklı ve kararlı tutumlarını destekliyoruz.
Ama...
Sonuç almak için, Heteredoks budamaların yeterli olmadığı kanısındayız."
Bu sözler, kilise çağrışımları yaptırıyor.
Bu bağlamda, soruyoruz:
"Çanlar kimin için çalıyor?"
Yazara Email G.Civaoglu@milliyet.com.tr
