Erdoğan-Putin başkanlar zirvesi Moskova’da ılımlı söylemlerle başladı.
Kapılar kapanıp iki lider baş başa kalmadan önce Putin, TV kameralarına, geçen perşembe 33 şehit verdiğimiz saldırı bağlamında “TSK’nın orada olduğunu biz bilmiyorduk rejim de bilmiyordu kimse bilmiyordu. Türkiye’nin kayıpları için üzgünüz” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan da “biliyordunuz, bile bile vurdunuz” diye üstüne gitmedi.İyi dileklerde bulundu.
Eskiler bu gibi durumlara “tecahül-ü arifhaneden gelmek” derlerdi.
Yani “bilgece cehalet” gösterek “mış gibi yapmak...”Halk diline “bilmezlikten gelmek” ve “yüzlememek.”
Yoksa...
İki taraf da “gerçeğin ne olduğunu” bilerek dün bir araya geldiler.
....................
Ve...
Kapılar kapandı.
Şu satırlar yazılırken iki lider, baş başa görüşüyordu.
Ardından heyetler arası görüşmeye geçildi.
Başlangıç “umut vericiydi.”
2 saat 40 dakika süren ikili görüşme ise çetin sorunlar olmasına karşın taraflardan birinin kendini mutsuz hissetmeyeceği çözümler arandığının işareti.
Yoksa...
Böyle zirveler öncesi heyetler uzun görüşmeler yaparlar.
Ortak noktalar saptanır.
Görüşmenin kalın çizgisi ve liderlerin alacağı kararın çerçevesi çizilmiş olur.Liderler son rötuşları yaparlar.
.....................
Bu kez de aynı diplomatik ritüel gerçekleşti.
Ama...
Anlaşılan “son rötuşlar” değil heyetlerin bir türlü ortak çözümlere ulaşamadığı tıkanmaları açmak “iki lidere bırakılmış.”Erdoğan ve Putin de görüşmenin başlanmasından önceki söylemleri ve “hal dilleriyle” buna istekli olduklarını gösterdiler.
Özellikle 33 şehidimiz bağlamında Putin’in “Türklerin orada olduğunu biz de, rejim de bilmiyorduk” söylemi, Erdoğan’ın bu acı olaydan sonra Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın “koordinatlarımızı Rusya’ya bildirmiştik” açıklamasını tekrarlamaması “iki ülke arasındaki iyi ve derin ilişkilerin sürdürülmesi” dileğini vurgulaması beyaz sayfa açmak iradesiydi.
Yazının başlarında belirttim ya “tecahül-ü arifhane” durumları.
.......................
Altı saate yakın süreden sonra nihayet açıklamalar yapıldı.
Her madde önemli ama en önemlisi bugün 00.01’den itibaren ateşkes kararıydı... Yani yeni şehitler, sivillerden yeni ölümler, yeni göç dalgaları olmayacak...
Mehmetçik’in canı, kadın, erkek, çocuk sivillerin kıyımdan kurtarılması, insanların yerlerinden bir kez daha dalga dalga sürülmesi dramının önlenmesi az şey mi?
Ayrıca Türkiye ve Rusya arasında ipler çok gerilmişti...
Aklıselim galip geldi.
Ortak açıklamanın diğer maddeleri de elbette çok önemli ayrıca yorumlamayı gerektiriyor...
Öte yandan bu öyle görünüyor ki “kalıcı” değil, ne kadar sürebileceği belirsiz “geçici” bir ateşkes. “Dayanıklı” olacağı izlenimini vermiyor.
Ancak yine de derin bir soluk aldırttı...
