Soru:
“Trump vazgeçer mi?”
Trump’a dair hiçbir şey şaşırtıcı olmaz.
Ama...
Kararlı görünüyor.
Açıklama “lafta” kalmadı. Sahada uygulamanın işaretleri alınmakta.
Türkiye’yle koordinasyon için planlama birimleri oluşmakta.
...................
Gene de “ihtiyatlı iyimserliği” sürdürmekte fayda var.
Çünkü...
Trump üzerinde baskı yoğun.
- Önce Milli Savunma Bakanı Mattis, bir gün sonra Suriye özel temsilcisi McGurk “Trump’ın ABD’yi Suriye’den çekeceğini açıklaması” üzerine görevlerinden istifa ettiler.
- ABD medyası genellikle “çekilmeye karşı.”
ABD medyası (Amerika’nın başka ülkelerde savaşmasına, asker göndererek bütçeden karşılanan yüksek harcamalar yapmasına genel de karşı olan ABD medyası bu kez -ilginçtir- “çekilme kararı yanlış” havasında. ABD’deki medya ve finans dünyasında Musevi ağırlığı büyüktür. Sanırım karşı tavrın nedeni de İsrail’den esen ters rüzgârlar.)
Senato ve Temsilciler Meclisi’nden de tepki dalgaları kabarmakta.
- İsrail açıkça “Yanlış karar” diyor.
- Avrupa ve özellikle Fransa “ABD’nin çekilmesine” sıcak bakmıyor.
Bu durumda Trump dönüş yapabilir, hiç değilse ayak sürüyerek zamana yayar mı?
.....................
Dönme ihtimaline az çok şans tanıyanlara göre şöyle nedenler var:
1- Geçmişte de ABD başkanları kendi dönemlerinde “ABD’nin başka coğrafyalardaki askerlerini geri çekeceklerini” açıklamışlardır.
ABD seçmenine, medyasına, sivil toplum örgütlerine sıcak gelen vaatlerdir bunlar.
Kimileri sözünü tuttu, kimileri tutamadı.
Örneğin...
ABD askerleri ansızın Vietnam’dan geri çekildi.
Buna karşılık, bütün vaatlere karşın Afganistan’dan, Irak’tan “tam” çekilmedi/çekilemedi.
Yani...
ABD için tek değil, iki tür tecrübe var.
2- Trump içeride zorlanıyor.
Hakkındaki hukuki süreç sebebiyle çok da güçlü sayılmaz.
Onu “çekilmek” kararından vazgeçirmek isteyen lobiler bu yasal süreci mengene gibi sıkıştırmaya geçebilirler.
3- Başta, Amerika’nın medya, finans, sinema, yayın sektörlerinde çok güçlü ve bir bakıma egemen Musevi lobisi, yanına bölgede hâlâ geçmişten kalan etkisini göstermek isteyen Fransa gibi AB ülkelerini, Suudi Arabistan ve Körfez Emirlikleri ile Mısır’ı da yanına alarak Trump’ı baskı altına almaya çalışıyorlar.
4- Trump “çekilme kararını” -neredeyse- yalnız başına almış görünüyor.
Yani...
Devletin Dışişleri, Milli Savunma, komutanlar gibi ilgili kurumları ve kamu aktörleriyle müzakereler yaparak, sistemin çarklarından süzerek oluşturmuş değil bu kararı. Devlet içindeki kamu kurumları yanlarına Senato ve Temsilciler Meclisi’nden önemli isimleri alarak Trump üzerinde ciddi bir baskı kurabilirler.
.........................
Sonuç olarak, Trump’ın açıkladığı “Suriye’den çekiliyoruz, o coğrafyada artık iş Türkiye gibi bölge ülkelerine kalıyor. Erdoğan’ın bu işi yapabileceğine inanıyorum” kararı ve görüşü bizim için bir yeni yıl hediyesi gibi. Ama...
Her yazıda vurguluyorum: İyimserliğimiz “ihtiyatlı” olmalı.
