Kadıköy’ü Kadıköy yapan şeyler

Her semtin değeri, ağırlığı, havası-suyu, alametifarikası ayrı. Geçen hafta biber gazı İstanbul’daki yolculuğuna Kadıköy’de devam edince gündeme gelen mahalleyi ve muhabbetini şöyle bir derleyip toplamak farz oldu

Metrobüs adama şiir yazdırmaz, hayatını gözden geçirtmez, kafanı açmaz, ciğerlerine temiz hava pompalamaz. Kadıköy metrobüsten çok vapur demek.

Gaz Kadıköy’e de uğrayınca Kadıköylüler sağa sola şöyle yazdı ya, “Direniş ayağımıza geldi, gece gece karşıya geçmek zorunda değiliz”. “Kadıköy kafası” diye bir şey varsa eğer bu cümle güzel anlatıyor.
Bunun alt metni şu aslında; Kadıköy’de biraz her şeyden uzaktasın. Kendi halinde, kendi doğal sınırları olan, mahalleleri birbirine sahilden bağlı bir kasabada yaşıyorsun. Gün boyu
ne yaparsan yap akşam eve, mahalleye dönüp kendi hayatına, komşularına, esnafına kavuşuyorsun. Vapurdan inip karaya adım attığın anda her şeyi geride bırakıyor, başka bir kıtaya ayak basıyorsun. Kadıköy’e körler ülkesi denirmiş rivayete göre, “buraya yerleşenler kördü herhalde, Avrupa tarafı varken burada ne bulmuşlar” anlamında. Tarihi bir yanılgıyı düzeltip ilk Kadıköylülere iade-i itibar öneriyorum. Buradan bakınca karşısı daha güzel görünüyor. Gün batımı şahane, bir yanın deniz, bir yanın Boğaz, karşında adalar... Aksine gayet iyi görüyormuş bence ilk Kadıköylüler.
Sahillerde denize girecek yer bulabilirsiniz
Çarşı, Kadıköy’ün alametifarikalarından biri. Enteresan dükkanları,
kadın görevlilerin kullandığı minyatür çöp arabalarının dolandığı dar sokaklarında rengarenk baharatçıları, mezecileri, şarküterileri, balıkçıları hâlâ var.
Yılmazlar kasabından et almak, Kadınimet’te tezgahtan seçtiğin balığı yaptırıp yanında bir kadeh rakıyla gelen geçene bakarak yemek, eve Petek fırınından çıtır ekmek almak, balıkçılarda ayıklattığın palamutların yanına taze roka, turp, limon koyup eve yollanmak Kadıköylü klasiklerinden. Olmadı Halil var, lahmacunda tek geçerim. Benusen var, müdavim lokantası tadında. Çiya var, yöresele yelken açmak için, Yanyalı Fehmi lokantası var,
Akmar Pasajı eskiden şahaneydi. Kadıköy’deki alternatif kültürün merkeziydi. Şimdi orada
kalan bir-iki dükkandan
biri Zihni’ninki. Müzik ihtiyacınız orada karşılanır.
Olmadı Bahariye’ye doğru Kaybedenler Kulübü muhabbetinin merkezi Vintage var. Kadıköy-Bahariye arası didik didik edilesi bir yer. Muhtelif eskiciler, pikapçılar, antikacılar, saatçiler...
Kadıköy biraz da Bahariye’deki barlar sokağı demek. Eski toprak rock’çılar Karga’ya, depresif britler Trip’e, hipster’lar, indie’ler Arka Oda’ya... Kadıköy’ün yeni barlar sokağı aslında Moda Caddesi’nin Migros tarafı Zeplin’deki envai çeşit bira mahalleliyi olduğu kadar “karşı”yı da çekiyor. Yanında açılan mekanlarla burası hayli hareketli ve Kadıköy’ün yeni hip bölgesi olma yolunda.
Kadıköy elbette sadece Kadıköy değil. Cadde’den bahsediyorum, Bağdat Caddesi de Kadıköy, Caddebostan da, Suadiye de, Şaşkınbakkal da... Kadıköy’ün Avrupa Yakası’ndaki herhangi bir yerden en büyük farkı kamusal alanların bulunması. Kumsalı olan kaç ilçe var İstanbul’da? Sahillerde dolaşacak, oturacak, denize girecek yer bulabilirsiniz. İlla
bir yerlerde hesap ödemeniz gerekmez. Avrupa Yakası’nın yabancı olduğu bir his.

İnsanlar birbirini tanır, selam verir
Kadıköy demek esnaf demek ve mahalleli demek. İstanbul’da artık pek rastlanmayan bir şey olarak Kadıköy’de “mahalleli” var. Mahalle sakinleri var. Buradaki mekanlara, buradaki restoran ve lokantalara buradaki insanlar gider. Bir yerden çıkıp eve yürüme mesafesinde dönersin. O yüzden insanlar birbirlerini tanır, selam verir.
Flamingo’da döner yersiniz, Jumbo’da hamburger, Barış Büfe’de tost, Beyaz Fırın’da poğaça ya da İl Padrino’da pizza, illa ki tanıdık birilerini görürsünüz.
Vapur İstanbul’un birçok yerinde var ama Kadıköylü için vapur hayatın parçası. Sadece kendi değil iskeleleri de öyle. Beşiktaş iskelesi, Haydarpaşa... Silüetleri yeter.

Caddebostan sahili özellikle yaz aylarında cıvıl cıvıl olur.

SADECE KADIKÖY’DE VAR

* Ali Usta dondurması: Biliyorum çok klasik. Ama başka yerde yok.
* Kemal Usta waffle’ı: Waffle çılgınlığı Kadıköy klasiği. Gece yarısından sonra sokakları çikolata kokan bir semt başka nerede var?
* Boğa: Kadıköy’de bir yerler tarif edilecekse referans Boğa’dır. Fenerbahçe’nin maskotu kanarya değil Boğa olsa olur.
* Fenerbahçe: Kurbağalıdere ve Yoğurtçu Parkı’nı da katıyorum işin içine. O bölge özellikle maç günleri piknik alanı /panayır arası bir yer. Fenerbahçe takımı ve Fenerbahçe muhabbeti Kadıköy klasiği değilse nedir?
* Caddebostan sahili: Kadıköy’de sahil Avrupa Yakası’nın ve Boğaz’ın tersine vatandaşın. Özellikle Caddebostan’da dilediğin gibi yürü, yat, koş, piknik yap, yayıl.
* Bağdat Caddesi: Bu kadar geniş caddeler, bahçeler, ağaçlar, sokaklardan oluşan bu dev sosyalleşme, yeme içme, yürüyüş ve alışveriş alanının benzeri başka yerde yok.
* Koço: Eski Türk filminde sevgililerin gittiği yer atmosferini yaşatan ender restoranlardan. Balığı, rakısı bir yana, psikolojisi yeter.
* Moda çay bahçeleri: İstanbul’un tereddütsüz en yavaş servisi ve en kötü çayı burada. Ama manzarası güzel. Üstelik yaz boyu şehrin en serin bir iki yerinden biri.

YENİ ŞEYLER

* Sokak müzisyenleri: Hem Bağdat Caddesi’nde hem de Kadıköy’de eskiden beri var sokak müzisyenleri ama şimdi her zamankinden daha fazlalar. İçlerinden hayli yetenekli olanlar var.
* Hipster’lar: Hipster’ların en sevdiği mahalle son yıllarda Kadıköy. Farklı
bir renk kattıkları kesin.
* Turistler: Gün geçmiyor ki Kadıköy’ün muhtelif mahallelerinin sokaklarında ellerinde kitaplar ve haritalarla turistler belirmesin.
* Cihangir, Teşvikiye ve muhtelif Avrupa Yakası bıkkınları: Kadıköy’e taşınanların sayısı şu anda Kadıköy’den taşınanlardan çok. Yani İstanbul içinden göç alan bir yer Kadıköy.
* Bisiklet yolları: Bisiklet yolları yapıldığından bu yana bisikletliler de arttı. En acayibi şu üzerindeki müzik sisteminden müzik yayını yapan “chopper” bisikletler.
* Metrobüs: Kadıköylüler bayılıyor metrobüse. Dolmuş üzeri metrobüs formülü vapuru zorluyor.