Bir davul öğrencisiyle hocası arasındaki ilişkiye odaklanan Oscar adayı “Whiplash” çok beğenildi ve yorumlandı. Film eleştirmeni değilim ama bu filmin müziğe bakışında problem var
ir defa şunu ifade edelim, hepimiz ergen olduk. “Whiplash”i ergenliğimizi hatırlamadan değerlendirmek çok büyük yanlış olur. Ergen takıntısı, ergen inadı, ergen nefreti, ergen isyankarlığı, ergen aptallığı, ergen cahilliği, ergen aceleciliği, ergen saflığı... Bu filmde hepsi var.
Bu filmi tutku nedir, onu hatırlamadan değerlendirmek de yanlış olur. Belki unutanlar vardır diye hatırlatıyorum. Tutku: İrade ve yargıları aşan güçlü bir coşku, ihtiras. Güçlü istek ve eğilimin yöneldiği amaç. Aşırı düşkünlük.
Beklediğimi bulamadım
Bir ergeni alın. Senaryonuzda onu tutkuyla bir şeye yönlendirin, başına onun bu tutkusunu kendi yöntemleriyle kullanmaya tutkuyla niyetlenmiş bir de yetişkin koyun ve seyredin. “Whiplash” kendine tutku alanı olarak davulu seçmiş. İşin içine müzik girince “tutku” lafı daha bir seksi oluyor ama müzik tutkusu böyle bir şey değil. Bir defa filmde sevgi yok. Müzik sevgisi yok.
Bu filmde müziğe gerçekçi bir bakış açısı bulunup bulunmadığını merak ediyordum. İyi ya da kötü, müzikle ilgili bir şey bekliyordum ben bu filmden. Ama beklediğimi bulamadım. Tek bulduğum kuru kuruya hırs ve kibir oldu.
Bu filmde hırslı, kibirli insanlar var. Müziği seven kimse yok. Parmakların kanayıncaya kadar davul çalışıyorsun ama neden?
En iyi olmak için. Peki müzik? Arada kaynıyor. Müzik sevgisi, tutkusu en iyi olmak için değildir.
Hoca neden öğrenciye bu kadar baskı yapıyor? Onun en iyi olmasını sağlamak için. Ama bu mücadeleyi anlatırken müzik sevgisini anlayabiliyor, görebiliyor muyuz?
Charlie Parker hikayesi de doğru bir örnek değil. Parker’ın ilk sahne deneyimi berbattı ve o çalarken davulun zili havada uçmuştur,
bu onu çok etkilemiştir. Bu doğru. Ama Parker yetenekli, duyarlı, yaratıcı ve bunlarla birlikte kırılgan olduğu için, hayatta kendini bunlarla ifade edebildiği için, başka türlü yapamayacağı için Charlie Parker oldu. Başka seçeneği yoktu ki.
Bu film müzisyenliğe ilgi duyanların düştüğü en büyük hatayı yüceltiyor. Müzisyen değil, “enstrümancı” olmak. Yaratıcılığı, bakış açısını ve duyguyu kaybetmek.
Çaldın, en iyi sen çaldın, en hızlı sen çaldın. E ne oldu? Müzisyenlik bir yetenek yarışması değil ki... Pek çok farklı donanım gerektiren kompleks bir durum.
Kibre ve hırsa endeksli
Dünyada sayısız değerli icracı var ama iyi icranın birinci kuralı kibirden arınmak, mükemmelliğe duygularını katmaktır. Aksi takdirde anlamını bilmediği şiiri okuyan ilkokul çocuğundan farkın kalmaz. İyi icracılar ve üstatlar bunun böyle olduğunu bilir.
İcrada “swing” diye bir şey vardır. Bunun yarısı teknikse yarısı da tecrübe ve duygudur. İyi müzik bunların birleşimidir. Film iyi müzisyenliği ve bu alandaki başarıyı kuru kuruya hırsa ve kibre endekslemiş, müzisyenliğin özünü ıskalamış. Diyeceğim budur.
Rock’ın yeni “büyük” grubu
Şu anda küçükler. İsimleri Drenge. Ama gelecekte Glastonbury Festivali’nin flaş gruplarından olacaklarına dair bir inanç var. İşçi Partisi milletvekili Tom Watson partisinden 2013’te istifa ettiğinde blog’una koyduğu mektubun Drenge eşliğinde okunmasını istemişti. İşçi Partisi lideri Ed Milliband’e “Bak bizim de gerçek hayatla bağlarımızın devam etmesi lazım. Glastonbury’ye falan gitmeliyiz arada. Yeni gruplardan Drenge’i de tavsiye ederim” diye yazdı Watson. “Siyasetçi çıldırması”nın böylesi az bulunur.
Biri gitar diğer davul çalan iki İngiliz kardeşin (Eoin ve Rory Loveless; soyadları şahane) müziği White Stripes, Arctic Monkeys arası bir yerlerde. Tavsiye ederim.
CD
MASA ÜSTÜNDEN NOTLAR
FOOD - KELIS
90’ların sonunda tanıştığımız afro saçlı “feminist” rap’çi şimdilerde televizyonda yemek pişiriyor. Bir yandan da “Food” isimli yeni albümünün uzatmalı promosyon turlarında. Kelis bir dönem Calvin Harris, David Guetta gibi isimlerle yaptığı dans single’larıyla gündeme geldi. Burada ise özüne dönüş var.
B-SIDAS - NADA SURF
Nada Surf 2012’den bu yana yeni albüm yapmıyor. “B-Sides”, adı üzerinde daha önce yayımlanmış albüm ve single’larda yer alan kıyıda köşede kalmış şarkıları bir araya getiriyor. Yeni albüm bu yıl içinde gelecek. Muhtemelen bir hatırlatma yaptılar kendilerince.
