Prof. Dr. Ekrem Sezik ve Prof. Dr. Erdem Yeşilada şifa veriyor gerekçesiyle bitkilerin sömürüldüğünü, aktarlarda ve bazı internet sitelerinde doğal denilerek kimyasal ürünlerin satılıp halk sağlığının tehdit edildiğini söylüyor
Kanserden başlayarak ciddi kalp hastalıklarına kadar her türlü hastalığa, kilo ve uykusuzluk gibi her türlü sağlık sorununa kesin ve hızlı çözüm vaat eden “bitkisel bazlı” ürünlerle her geçen gün daha çok karşılaşır olduk. Hepsi “doğal ve zararsız” diye pazarlanıyor.
Bitkilerin alternatif ve tamamlayıcı tedavilerdeki etkinliği bilimsel birçok çalışma ile kanıtlanmıştı. Ancak aktarlarda ve kimi internet sitelerinde satılan bitkisel bazlı bazı ürünlerde kimyasal maddelerin kullanıldığı ve bunların ölüme bile yol açabilecek kadar insan sağlığına zarar olduğu da iddia ediliyor. Tüm bunları Türk Fitoterapi Derneği Başkanı Prof. Dr. Ekrem Sezik ve Yeditepe Üniversitesi Fitoterapi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Erdem Yeşilada ile konuştuk.
“Kontrol mekanizmaları yok denecek kadar az”
Prof. Dr. Ekrem Sezik
(Türk Fitoterapi Derneği Başkanı)
* Aktarlar çeşitli kanser türlerinden kalp hastalıklarına, felçlere kadar tüm ciddi hastalıkları, kilo ve uykusuzluk gibi aklınıza gelebilecek her türlü sağlık sorununu tedavi ettiklerini söylüyor. Bir de kendine “herbalist” unvanını vermiş kişilere ait internet siteleri var. Çoğunun sağlık konusunda eğitimi yok. Ama anlattıklarına bakılırsa bitkisel karışımlarıyla tedavi edemeyecekleri bir hastalık yok!
* Tedavi amacıyla kullandıkları karışımların içeriğini ise açıklamıyorlar. Bu mecralardan alınan haplar, karışımlar ciddi sağlık riskleri taşıyor. Bu ürünlerde insanın ölümüne sebep olabilecek maddeler bile bulunuyor.
* Özellikle zayıflamak için kullanılanlara, “bitkisel” ve “doğal” diye satılmalarına rağmen sibutramin gibi kimyasal maddeler konuluyor. Yüksek miktardaki sibutramin ve türevleri karaciğer zehirlenmesine yol açarak insanların ölümüne sebep oluyor. Bu ürünlerin satışına yasak getirilmesine rağmen hâlâ internet üzerinden alınabiliyor.
“Hiçbir bitki her derde deva olamaz”
* Kontrol mekanizmaları yok denecek kadar az. Bitkisel ürünler ilaç yerine, hemen her hastalığa karşı veya koruyucu etkileri abartılarak tavsiye ediliyor. Hiçbir bitki her derde deva olamaz.
* Halkın duygularını ve parasını sömüren
bu kişilere ceza verilmediği için sayıları her geçen gün hızla artıyor. Acilen tüm bunları önleyecek bir mevzuat çıkarılmalı. Halkın sağlığıyla oynanmasına, halkın zehirlenmesine son verilmeli.
* Bitkiler hekim, eczacı, hasta zinciri içinde kullanıldıkları zaman hayat kurtarıcı, sağlığa kavuşturucu ürünlerdir. Ama Avrupa Birliği ülkelerindeki gibi bu işin bilimsel eğitimini almış uzmanların tavsiye ettiği şekilde kullanılmalı.
“Doğal diye satılan cinsel uyarıcılar kimyasal çıktı”
Prof. Dr. Erdem Yeşilada
(Yeditepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Fitoterapi Anabilim Dalı Başkanı)
* Bu sene piyasadaki doğal cinsel uyarıcılarından yedi tanesini aldık ve laboratuvarda inceledik. Doğal diye satılan bu ilaçların tamamı kimyasal çıktı. Üstelik bu kimyasalları yüksek miktarlarda koyuyorlar. Ürün etkili olabiliyor ama öldürücü de oluyor.
* Sağlıklı olmak için alınan ballara ise şeker katıldığı için kişiler sağlıklarından oluyor. İnternette ve aktarda satılan ürünlere yönelik hiçbir kontrol mekanizması yok, dolayısıyla herhangi bir yaptırım da yok. Halk sağlığını hiçe sayan fırsatçılar da bu mecrada at koşturuyor.
* Buralarda satılan bitkisel ürünlerde tarım ilacı, veteriner ilacı var mı, yok mu? Kimyasal atıkları olan bir fabrikadan ve otoban kenarından uzakta mı yetiştirildi? Hastalık yapıcı mikroorganizmalar açısından temiz mi?
Etkili bileşenlerin ortaya çıktığı mevsimde
toplandı mı? Bunların hepsinin analiz edilmesi gerekiyor.
“Aktarlardaki papatyalar gerçek papatya değil”
* Bebeklerde bile kullanılan, en güvenilir bitkilerden biri mayıs papatyası. Papatyanın şişkinlik ve gaz şikayetlerini giderici, sindirime yardımcı etkileri de kanıtlanmış. Ama aktarlardan alınanın hiçbiri gerçek papatya (bilimsel adı Matricaria recutita) çıkmadı. İstenilen etken madde apigenin hiçbirinde yoktu. Hastalar papatyayı kullanıyor ama yarar görmüyor çünkü o gerçek papatya değil.
* Bitkisel ürünler bilgi alınmadan kullanılacak ürünler değildir. Etkileşimleri var, kullanmaması gereken kişiler var. Önerilen miktarlardan fazla alındıklarında yan etkiler ortaya çıkabilir. Bitkisel ürünler bir yarar için kullanılıyorsa içeriğinde kimyasal bulunmadığı ve etkili maddelerin yeterli oranda olduğunu gösteren analizleri yapılmış olmalı. Bir uzman gözetiminde kullanılmalı.
