Hem dünyada hem de ülkemizde şişmanlık ciddi bir sorun olarak hızla yayılıyor. İşin daha ürkütücü boyutu ise artık çocuklarda da sıklıkla görülüyor olması. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre 2016 yılında, 5-19 yaş aralığında, 340 milyondan fazla; şişman ya da fazla kilolu çocuk ve ergen var. Veriler bu sayının artacağına işaret ediyor. Dünya Obezite Federasyonu raporu 11-17 yaş arası her 5 gençten 4’ünün yeterli fiziksel aktivite yapmadığını ortaya koyuyor. Peki ortada duran bu karamsar tablo karşısında ne yapacağız? Geçtiğimiz hafta İrlanda, Dublin’de katıldığım 13. Avrupa Beslenme Konferansı’nda bu soruya cevap buldum. Çünkü konferansta Türkiye’de yürütülen Yemekte Denge Eğitim Projesi “Örnek uygulama” olarak sunuldu.
1901 öğrenci araştırıldı
Çocukluk çağında giderek artan fazla kilolar ve azalan fiziksel aktiviteye karşı başlatılan Yemekte Denge Eğitim Projesi, 2011 eğitim öğretim döneminde, 4 ilde seçilen 40 pilot okulda başlamıştı. Sabri Ülker Vakfı’nın Milli Eğitim Bakanlığı’nın desteğiyle gerçekleştirdiği proje bugün Türkiye’nin 20 ilinde 800 okulda yürütülüyor. Konferanstaki oturuma ise ilk kez orada açıklanan araştırma sonuçları damgasını vurdu. 1901 öğrencinin katılımıyla gerçekleştirilen “Yemekte Denge Besin Tüketim Sıklığı ve Miktarı Araştırması-II” sonuçlarına göre; beslenme ve aktif yaşam eğitimi alan her 100 şişman çocuktan 12’si ideal kilosuna yaklaştı.
Kahvaltı edenler arttı
Marmara, Akdeniz ve SANKO Üniversiteleri Beslenme ve Diyetetik bölümleri tarafından yapılan araştırmanın sonuçları eğitimin kahvaltı alışkanlığını da etkilediğini gösteriyor. Eğitim öncesi öğrencilerin yüzde 16’sı güne kahvaltı etmeden başlarken eğitim sonrası öğrencilerin yüzde 94’ü kahvaltı etmeye başladı. Araştırma sonuçlarını paylaşan Doğu Akdeniz Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Tanju Besler eğitim ile egzersiz süresinin 19.8 dakikadan 24.3 dakikaya yükseldiğini; spor süresinin ise 30.3 dakikadan 35.3 dakikaya çıktığını bildirdi.
Proje sonrası değişimler
- Eğitim sonrasında İstanbul’da çocukların egzersiz süresi günde yaklaşık yüzde 40 artarak 25 dakikaya çıktı.
- Öğrencilerin projeden önce günlük oyun, egzersiz ve spor için ayırdığı vakit 182 dakika iken eğitim sonrasında bu süre 192 dakikaya yükseldi.
- 32 haftalık eğitim projesi ile 7-12 yaş arası şişman sınıfına giren çocukların ideal kilosuna yaklaştığı tespit edildi.
“Aktif Yaşıyoruz” modülü
Sabri Ülker Vakfı Genel Müdürü Begüm Mutuş, uluslararası arenada alanında çok iyi bir uygulama örneği olarak gösterilen Yemekte Denge Eğitim Projesi’nin 2017-2018 eğitim döneminde Hayat Bilgisi dersi kapsamında müfredata dahil edildiğini söyledi. Mutuş projenin ihtiyaçlar doğrultusunda güncellendiğini de sözlerine ekledi. Örneğin 2018-2019 eğitim-öğretim döneminde fiziksel aktiviteye teşvik için projeye “Aktif Yaşıyoruz” modülü eklenmiş. Çocuklara fiziksel aktivite alışkanlığı kazandırmak amacıyla hayata geçirilen Aktif Yaşıyoruz modülü her gün sınıf içinde uygulanacak 10 dakikalık aktivitelerden oluşuyor.
