İSPANYA'daki "11 Mart" faciası, ABD'deki "11 Eylül" felaketi gibi, bir "milat" sayılıyor. Hem İspanya için, hem de Avrupa için...
İki dehşet verici olayın ortak yanı, "yeni dünya"nın da, "yaşlı kıt'a"nın da, El Kaide'nin sahiplendiği uluslararası terörizmin hedefi olmasıdır.
ABD yönetimi, New York'taki ikiz kulelere karşı saldırıdan sonra, politikasında köklü değişikliklere girişti. Başkan Bush terörizme karşı mücadele uğruna dünyanın çeşitli yerlerinde (Afganistan'dan Irak'a kadar) tek yanlı müdahalelere girişme hakkını kendinde gördü...
Madrid'deki tren istasyonlarına karşı girişilen saldırı da İspanya kadar Avrupa'yı derinden sarstı. Avrupalılar da şimdi bu tehdit karşısında ortak bir cephe kurmak ihtiyacını duyuyorlar. Nitekim AB Dışişleri bakanları bu amaçla cuma günü olağanüstü bir toplantı yapacaklar...
* * *
İSPANYA'da 11 Mart olayının ilk ve en önemli etkisi, ülkenin dış politikasına yeni bir yön verecek olan bir iktidar değişikliğine yol açması oldu.
Daha seçime birkaç gün kala, Jose Maria Aznar'ın Halkçı Parti'nin bir dönem daha iktidarda kalacağına ilişkin net işaretler varken, "El Kaide"nin giriştiği saldırı ülkedeki siyasi dengeleri sarstı. Sonuçta, Afganistan ve Irak politikalarında ABD'den yana tavır alan Aznar'ın partisi iktidardan uzaklaştırıldı ve bu politikaya karşı çıkan ve daha "Avrupacı" sayılan sosyalist lider Jose Luis Zapatero işbaşına getirildi.
Bu, İngiltere Başbakanı Tony Blair'den sonra, ABD'ye en hararetli desteği sağlayan Avrupa liderinin saf dışı kalması, Madrid'in de şimdi Paris - Berlin eksenine kayması anlamını taşıyor.
* * *
İSPANYA'daki gelişmelerin dalgaları, ABD sahillerine kadar da uzanıyor. Nitekim Washington'da Madrid'deki rota değişikliği kaygı yaratıyor. Bush yönetimi, bunun "Transatlantik İttifakı"nı daha da sarsacağından korkuyor.
ABD'deki bu seçim yılında bu gelişme, Bush'un politikalarını yerden yere vurmaya başlayan Demokrat rakibi John Kerry'nin lehinde bir trend yaratabilir. ABC'nin son anketine göre, halkın yüzde 57'sinin ABD'nin şimdiki politikaları değiştirecek bir başkan istemesi ve Bush'un Irak siyasetini destekleyenlerin yüzde 46'ya düşmesi, bunun işaretini veriyor...
* * *
AVRUPA'nın 11 Mart olayının bir sonucu olarak şimdi terörizmden Irak'a kadar çeşitli güvenlik ve dış politika konularında, "Avrupa kimliğini" daha öne çıkartan "ayarlamalar" yapması bekleniyor.
Ancak "Washington Post" yazarı Robert Kagan'ın belirttiği gibi bunun sırf bir "Avrupa içi dayanışma"ya dönüşmesi ve ABD'yi tamamen dışlaması, Batı ittifakını daha da böler ve sonuçta "terörizme karşı küresel savunma"yı zayıflatır. Kagan'a göre "Madrid'deki saldırının sonucunda, Avrupa ülkeleri ABD'den uzaklaşmayı kendi açılarından daha güvenli görmeye kalkışırlarsa bundan El Kaide kazançlı çıkacaktır. ABD bu mücadeleyi Avrupa'nın desteği olmadan tek başına nasıl götüremezse, Avrupa da, bu işi ABD'siz yürütemez...
