ÖCALAN olayı ile yakından ilgili bir yetkili dün bize şöyle diyordu: "Sabah kalkınca terörist başı İtalya'dan ayrıldı, falan ülkeye gitti diye bir haber alacağım diye ödüm kopuyor... Bilgimiz dışında böyle bir şey olmaması gerekir. Ama olur mu, olur. İtalya bunu yapabilir"...
Ankara'da bu konuda duyulan kuşkunun - ve güvensizliğin - nedeni açık: Apo'nun Roma'ya gittiği günden beri, İtalya tutarsız davrandı, birbirleriyle çelişen kararlar aldı, şaşırtıcı mesajlar verdi. Başbakan D'Alema'nın dedikleri ile Dışişleri Bakanı Dini'nin söyledikleri, Adalet Bakanlığı'nın açıklamaları ile Başsavcılığın beyanları birbirini tutmadı. İstihbarat birimlerinin tavrı da bir garip. Gizli servisin işin başından beri aciz duruma düştüğü anlaşılıyor. Apo olayı, İtalya'da iktidarla muhalefeti olduğu gibi devlet kurumlarını da birbirine düşürmüş bulunuyor.
Bu durumda sabah kalkınca, "kötü bir sürpriz" ile karşılaşmamak işten değil doğrusu!
* * *
İTALYA'nın son günlerde Öcalan'ı kendi sınırları dışına çıkarmanın yollarını zorladığı biliniyor.
İtalyanlar (bugün kutlanmakta olan) Noel'i Apo'suz, yani dertsiz geçirmek istediklerini açıkça söylediler. Bunun için de akla gelebilecek herkesle yoğun temaslar yaptılar.
Bunu yakından izleyen Türkiye, kötü bir sürprizle karşılaşmamak için gereken mesajları sözlü ve yazılı olarak tüm ilgililere iletti. Roma'ya, kendi bilgisi dışında Öcalan'ın başka yere postalanmasının ilişkileri daha da kötüleştireceği uyrısında bulundu. Avrupa Konseyi üyelerinden Apo'nun kendi topraklarına girmeye teşebbüs etmesi halinde buna kesinlikle engel olmalarını istedi. Tüm dünya ülkelerine İnterpol'e daha önce verilen kırmızı bültenin geçerli olduğu ve dolayısı ile PKK'nın başını "iade amacı ile tutuklamaları" gerektiğini hatırlattı...
* * *
APO olayındaki seçenekler ve olasılıklar dün (bu satırların yazıldığı saatlerde) şöyle görünüyordu:
* Türkiye'ye iadesi: Şimdiye kadar İtalya'nın resmi tutumu, Türkiye'de idam cezasının hala yasalarında yer alması nedeni ile, PKK liderinin iadesinin mümkün olmadığı merkezinde idi. İdam konusundaki argüman ne yazık ki, Türkiye'de hükümet de, Meclis de bu konuda bir şey yapmadığı için hala geçerli. Bununla beraber İtalya, Türkiye'nin iade talebini içeren dosyaları inceliyor. Yani hukuki prosedür devam ediyor. Bu arada Başsavcı Giovanni Malerba önemli bir açıklama yaptı ve Türk makamlarınca çıkartılan 6 tutuklama emrinin, idam cezası gerektirmeyen suçlarla ilgili olduğunu (uyuşturucu ticareti, haraç, soygun, vs.) belirtti. Eğer bu argüman kabul edilirse, İtalya'nın Apo'yu Türkiye'ye iadesi söz konusu olabilir. Şimdilik zayıf bir olasılık, ama imkan dışı değil.
* İtalya'da sığınma hakkı: Bu da çok zayıf bir olasılık. Doğrusu İtalyanlar Apo'ya siyasal mülteci statüsünün verilmesinin, başlarına büyük dert açacağını biliyorlar. Ancak bunu isteyen ve Roma'da karar mercilerini baskı altında tutan bazı İtalyan ve Avrupalı 'aktivist" çevreler var.
* İtalya'da yargılanması: Bu hiç olası görülmüyor. Gerçi bunu savunanlar var, ama Roma'nın (gerek hukuki, gerekse pratik gerekçelerle) eğilimi, Öcalan'ı İtalyan adaletinin önüne çıkarmamak, bu nazik işi başkalarına devretmektir.
* Uluslararası mahkeme: D'Alema yönetimi başta buna meylediyordu. Hatta bir ara bu amaçla Avrupa'da özel bir mahkemenin kurulması da söz konusu oldu. Ama şimdi bunun da pek olamayacağı anlaşılıyor.
* "Postalama": Bu iki şekilde olabilir: 1) İtalya'nın onu hudut dışı etmesi ile. 2) Apo'nun kendi rızası ile İtalya'dan ayrılması suretiyle... Son günlerde bu ikinci şık üzerinde epey çaba harcandı. Yani pazarlık daha çok İtalya ile Öcalan arasında cereyan etti. PKK'nın başı 'bavulum hazır' demekle beraber, işi ağırdan alıyor ve kendisine en uygun ülkeyi 'ayarlamaya' çalışıyor.
Bu hangi ülke olabilir? Kuzey Kore'den Güney Afrika'ya kadar bir dizi ülkenin adı geçiyor.
Türkiye açısından bu seçenek "en az kötüsü" sayılıyor. Bir diplomatın deyişi ile, "adam ne kadar uzaklara gitse, o kadar iyi!..
Şu anda en olası görünen seçenek de budur...
Yazara E-Posta: s.kohen@milliyet.com.tr
