Evet, Bişkekte dün olanlar, geçen aralıkta Ukraynadaki "Turuncu Devrimi" Kasım 2003te de Gürcistandaki "Kadife Devrimi"ni gözlerin önünde canlandırdı.Kırgızistandaki "devrim"e henüz bir sıfat bulunmadı; ama rengi veya cinsi ne olursa olsun, bu halk hareketinin de, ötekilere benzer yanları var. Ancak bu benzerliklere karşılık, farklı olan özellikler de çok. Örneğin, Kırgızistanda (Gürcistanda ve Ukraynada olduğu gibi) protesto yürüyüşlerini başlatan önemli bir isim veya tek bir lider yok. Kırgızistan Cumhurbaşkanı Aksar Akayev aslında bir diktatör değil, liberal eğilimli bir bilim adamı... Ayrıca Kırgızistandaki gösteriler ülkenin güney bölgesinde başladı, orada yayıldıktan sonra başkent Bişkeke ulaştı...* * *KIRGIZİSTANdaki olayların diğerlerinden esas farkı, nedenleriyle ilgili.Ankaradaki Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi (ASAM)ın Orta Asya uzmanlarından Gökçen Ekicinin deyişiyle Kırgızistanda Akayev karşıtı hareketin bu boyutlara ulaşmasında "halkın demokrasi talebinden önce, yaşanan ekonomik ve sosyal sıkıntıların büyük payı var." Bunda bu 5 milyon nüfuslu ülkede yoksulluğun, sosyo-ekonomik dengesizliklerin, yolsuzlukların güney-kuzey uçurumunun etkisi de büyüktür.Aslında Gökçen Ekicinin de belirttiği gibi Kırgızistandaki Orta Asya ülkeleri arasında nispeten en demokratik rejime sahip olanıdır. Kırgızistanda muhalefet partilerinin yanı sıra son zamanlarda (sayısı 400ü bulan ve Sorosun "Açık Toplum" hareketince de desteklenen) sivil toplum kuruluşları faaliyettedir...Kırgızistanın komşuları (örneğin Türkmenistan, Özbekistan, Kazakistan) arasında siyasal yapısı ve kültürü, bu kadar "ileri" olan yoktur. Ama bir bakıma değişimin faturası, 61 yaşındaki Akayeve çıkmıştır!* * *KIRGIZİSTANda, Gürcistanda Saakaşvili, Ukraynada Yuşçenko gibi bu hareketi yönlendiren tek, güçlü, karizmatik bir lider (şimdiye kadar) öne çıkmamıştır. Hareketin başarıya ulaması ve Akayevin saf dışı edilmesi, böyle bir lidere ihtiyacı hissettirecektir. Aksi halde istikrarın sağlanması zorlaşacaktır...Bişkekte durumun kaypaklığı nedeniyle şu anda olayların nasıl sonuçlanacağını tahmin etmek zor. Ankarada olayları yakından izleyen bir Türk diplomatının belirttiği gibi, "temenni edilecek şey, değişim ve demokrasi rüzgârının bu ülkeye istikrarsızlık ve huzursuzluk getirmemesidir".Kırgızistanın siyasi, etnik, coğrafi ve ekonomik yapısı, sivil devrimlere sahne olan Gürcistanın veya Ukraynanınkinden farklı olmakla beraber, umarız Bişkekte daha iyi bir geleceğe "yumuşak geçiş", Tiflis ve Kievdeki gibi olur... skohen@milliyet.com.tr DÜN Kırgızistan başkenti Bişkekten TV ekranlarına yansıyan görüntüler, son olarak Kievdeki, daha önce de Tiflisteki manzaraları anımsattı: Halk sokaklara dökülüyor, rejime karşı sloganlar atıyor, devlet başkanının istifasını istiyor, hükümet binalarını işgal ediyor... Öte yandan yöneticiler fazla direnemiyor, polis ve ordu müdahale etmekten çekiniyor...
