Sami Kohen

Sami Kohen

skohen@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Aslında bu beklentileri de yüksek tutmamak lazım. Gül Türk - ABD ilişkilerinde üst üste çıkan iki krizin (tezkere olayı ile Süleymaniye skandalının) yol açtığı kritik bir aşamada bu ziyaretini gerçekleştiriyor. Amaç, ilişkilerdeki hasarı onarmak, karşılıklı çıkarları ve de stratejileri yeniden ayarlamaya çalışmaktır.Şu da bir gerçek ki, ilişkiler bir günde, bir olay yüzünden bozulabilir; ama bir günde ve bir ziyaretle tam olarak eski haline dönmez. Bunun gerçekleşmesi için her şeyden önce iki tarafın da bunu içtenlikle istemesi ve bu yönde kararlılık göstermesi şart.Halen gerek Türk gerekse Amerikan yetkilileri, "geçmişi bırakıp geleceğe bakmak" ve "çatışma yerine işbirliği sağlamak" anlayışı ile böyle bir kararlılık gösteriyorlar. Gülün Washington gezisini (daha önce ABD Dışişleri Bakanı Collin Powellın ve son olarak iki Amerikalı komutanın Ankara ziyareti gibi) bu çerçevede değerlendirmek gerek.***TÜRK - ABD ilişkilerinin zedelenmesine Irakla ilgili sürtüşmeler sebep olduğuna göre, "hasarın tamiri" amacına yönelik Washingtondaki görüşmelerde ele alınacak başlıca konu da, Irak olacaktır.Bu bağlamda Türk tarafının beklentisi, Kuzey Iraka hakim olan ABDnin, terörist listesinde de yer alan PKKyı tamamen tasfiye etmesidir. Bu konuda artık Washingtondan net ve kesin bir angajman bekleniyor... Türkiyenin diğer bir isteği de, ABDnin kurduğu yeni yönetimde, Türkmenlere daha geniş ve etkin temsil hakkını vermesidir. Oysa son kurulan Irak yönetimi, bu bakımdan Ankarada düş kırıklığı yaratmıştır. Türk tarafı ABDnin Türkmenler konusunda daha anlayışlı davranması gerektiği görüşündedir... Bir diğer beklenti de, ABDnin Türkiyenin Irakın siyasal ve ekonomik yapılanmasında ve özellikle ticari projelerde daha geniş pay almasını sağlamasıdır...ABDnin Irakla ilgili beklentileri de şöyle özetlenebilir: Washington PKKya karşı istenilen tavrı almaya hazır. Ancak Kuzey Iraktaki Türk askeri varlığının özellikle Türkmenler konusunda ABD ile eşgüdümlü hareket etmesini ve yasadışı faaliyetlere bulaşmamasını istiyor. Amerikalılar görüşmelerde bu konuda Türk tarafını bağlayan bir mutabakata varılmasını bekliyor... ABDnin diğer bir beklentisi de Türkiyenin Iraka asker göndermesi ile ilgili. Ankara ilke olarak buna yatkın, ama bu konuda Amerikalılar detayları daha sonra askeri düzeyde görüşülmek üzere, şimdiden Gülün görüşlerini almak istiyor.Birinci sırada yer alan Irak dışında, Washington görüşmelerinde, Ortadoğu Yol Haritası, Kıbrıs, Ermenistanla ilişkiler gibi konular da ele alınacak. Ancak bunlar daha çok, "görüş alışverişi" niteliğinde olacak.***YUKARIDA belirttiğimiz gibi, Gülün bu ziyaretinden çok şey beklememek lazım. Ancak özellikle Irak ile ilgili geleceğe yönelik politikalarda bir ayar sağlanabilirse, bu iyi bir sonuç sayılacaktır.Tabii önemli olan, ilişkilerin yeniden rayına oturması için masada gösterilecek yeni anlayışın ve iyi niyetin pratikte de sürdürülmesi ve yeni yol kazalarına mahal bırakılmamasıdır. skohen@milliyet.com.tr DIŞİŞLERİ Bakanı Abdullah Gül Washingtona "gitmeli miydi, gitmemeli miydi" tartışmasını sürdürmenin artık bir yararı yok. Gül bugün gidiyor. Dolayısı ile, tartışmalarda kullanılan lehteki ve aleyhteki argümanları bir yana bırakıp, bu gezinin ne ölçüde beklentileri karşılayacağına bakmak daha doğru olur.