Fed’den temkinli çıkış sinyalleri

Çarşamba günü toplanan ABD Merkez Bankası Fed, faiz indirimlerine bir adım daha yaklaşıldığının sinyallerini verdi. Aylık tahvil alımlarını 10 milyar dolar daha azaltan Fed, ilk defa enflasyon oranının artmaya başladığına dikkat çekerek faiz artırımlarının yaklaşmakta olduğuna işaret etti. Mayıs itibariyle yüzde 1.8 seviyesine çıkan enflasyon oranı Fed’in yüzde 2’lik hedefinin hâlâ altında. Bununla birlikte, yaklaşık iki yıl süren bir düşüş trendinden sonra enflasyon oranının son üç ayda üst üste artış göstermesi yeni bir yükseliş trendine işaret edebilir.

Enflasyondaki bu kıpırdanmaya rağmen Fed faiz artırım takvimini pek öne alacağa benzemiyor. Bunun nedeni ise iş piyasasındaki zayıf durum. İşsizlik oranı yüzde 6.1’e gerilemiş olmasına rağmen iş gücü katılım oranındaki düşük seviye nedeniyle Fed bu duruma çok fazla sevinemiyor.

Yukarıdaki şekilde mavi çizgi işgücü katılım oranını (sol eksen), kırmızı çizgi ise işsizlik oranını gösteriyor (sağ eksen). Fed’i endişelendiren unsur işgücü katılım oranının da işsizlik oranına paralel düşmesi. Yani işsiz sayısı azalırken iş arayan sayısı azaldığından Fed işsizlikteki düşüşe sevinemiyor. İşgücüne katılımdaki azalma ise uzun süren durağanlığın ardından iş aramaktan vazgeçenlerle bağlantılı. Marifet işgücü katılım oranı yüksekken işsizlik oranını düşürmekten geçiyor. İşgücü katılım oranı düşerken işsizlik oranındaki düşüşe sevinmek ise işin hilesine kaçmaktan başka bir şey değil. Fed bu hatayı yapmıyor. Bazı politikacıların, “Kadınlar evde oturursa işsizlik düşer” tipi demeçlerini bu açıdan da değerlendirmeli.

Avrupa nasıl gözüküyor?

Haziran toplantısında bankaların merkez bankasında tuttukları mevduatlara negatif faiz uygulamasını başlatan Avrupa Merkez Bankası (ECB) önümüzdeki hafta tekrar toplanacak. ECB’den yeni bir karar beklenmiyor. Şekilde Euro Bölgesi bankalar arası gecelik faizi olan Eonia’nın son üç ayda izlediği trend (mavi çizgi, sol eksen) ve bankaların zorunlu karşılıklar üzerinde ECM’de tuttukları rezerv fazlası (kırmızı çizgi, sağ eksen) görülüyor. Haziran toplantısında amaç politika faizini ve alt bandı düşürmek suretiyle Eonia’yi düşürmekti. ECB’nin bu amaçta başarılı olduğunu söylemek mümkün. Öte yandan, rezerv fazlalarında negatif faize rağmen kayda değer bir düşüş henüz başlamamış. Böyle bir düşüş başlarsa Eonia üzerindeki yukarı yönlü baskılar tekrar artabilir.