Yurt dışı seçmenlerin oy kullanma işlemi tamamlandı, yurt içi oylamaya da beş gün kaldı ama hala 1 Kasım seçimi konusunda kafalar net değil. Özellikle de en hassas halka sandık güvenliği konusunda. Çünkü bıçak sırtı dengeler nedeniyle tek bir oy bile çok kıymetli ve ufacık bir hata ya da olası manipülasyonda farklı tablolar oraya çıkabilir. Örneğin kılpayı tek başına iktidar ya da koalisyon seçenekleri gibi. Bu nedenle seçmen iradesinin sandığa girdiği gibi yansıması, yani oyların sayımı ve sandık sonuç tutanaklarına hile hurda karışmaması çok önemli. Bunu sağlamanın tek yolu ise sandığa, oylara sahip çıkmak ve gerekli itirazları zamanında yapmak. Yoksa iş işten geçtikten sonra şöyleydi, böyleydi demenin hiçbir anlamı yok...
Peki bu nasıl olacak? Öncelikle oylar sayılırken başında bulunmakla çünkü seçimde hile karışabilecek tek yumuşak nokta burası ve sandık başında olunmadığında o tutanakların istenildiği gibi tanzim edilebilmesi olası...Bundan sonrası ise her parti adına dikkat ve sabır işi. Şöyle ki; 1 Kasım’da seçime giren partilerin büyük çoğunluğu Seçim Bilişim Sistemi(SEÇSİS)’ne internet üzerinden senkronize biçimde bağlı. Bu şu demek; 1 Kasım saat 17.00’de yani sandıklar kapandıktan sonra bu partiler SPP denilen siyasi parti portalı üzerinden YSK’na girecek olan tüm verileri anında görmeye başlayacaklar. Bunun içinde sistem şöyle işleyecek:
Oy tasnif işlemleri bittiğinde hazırlanan sandık sonuç tutanağının ıslak imzalı birer sureti siyasi partilerin müşahitlerine verilecek. Onlar bunu partilerinin ilçe teşkilatlarına iletecek. Sandık kurulundaki asıl nüsha ise iki siyasi partili üyenin eşliğinde (talep fazla olursa kura çekilecek) sandık kurulu başkanı tarafından İlçe seçim kuruluna teslim edilecek. Burada önce tutanaktaki veriler sisteme girecek, ardından da tutanak taranarak fotoğraf olarak yüklenecek. Anında da tüm siyasi partiler bunları görüp, ellerindeki ıslak imzalı suretle çapraz karşılaştırmasını yapacak.
Bu arada sandık sonuç tutanağının yanı sıra “çetele” denilen sandık oy sayım cetveli ve birleştirme tutanakları da taranarak sisteme konulacak. Böylece de siyasi partiler sayımda, sandık seçim tutanağında ya da veri girişlerinde hata olup olmadığını bir kez de çetele ile karşılaştırarak (parti hanelerindeki çizikleri tek tek sayarak) sağlama yapacaklar.
Özetle partilerin sistemdeki olası manipülasyonları bir kaç yöntemle kontrol etmeleri, yakalamaları mümkün. Tabi oy sayımları ve sandık sonuç tutanaklarının doğru düzenlenmiş olmaları kaydıyla. İşte bundan emin olmak içinde yukarıda vurguladığımız ya da Oy ve Ötesi veya Temiz Seçim Platformu’nun dediği gibi öncelikle “Oy’lara ve sandığa sahip çıkmak” şart...
‘Teröre karşı tek ilaç istikrar’
Özay Şendir
Avrupa, Filistin devletini tanımaya hazırlanıyor…
10 Mayıs 2024
Güneri Cıvaoğlu
Gizli anlaşma
10 Mayıs 2024
Cem Kılıç
İşçi suç işlerse neler olur?
10 Mayıs 2024
Didem Özel Tümer
Bakan Yardımcısı Gürgen: ‘Alenen cinayettir’
10 Mayıs 2024
Abbas Güçlü
Eğitimde kim haklı kim haksız?
10 Mayıs 2024