Yaman Törüner

Yaman Törüner

yaman.toruner@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları

Her saniye çapı 72 kilometre daha büyüyen kâinatımızın, oluşmaya başladığı “büyük patlama” 13.7 milyar yıl önce meydana geldi. İnsan ırkının 7 milyon yıl önce ortaya çıkmaya başladığı, atalarımız sayılan, “homo sapiens”lerin ise 300 bin yıl önce Afrika’da ortaya çıktığı fosiller üzerinde yapılan incelemelerle hesaplanıyor.

Dünya’mızın yer aldığı Samanyolu Galaksisi, kâinatta bulunan yaklaşık 125 milyar galaksiden biri. Kâinatı gözleyen teleskoplardan Hubble dışındakiler, tamir edilemiyor. Şimdiye kadar 5 kez astronotlarca tamir edilen ve infrared, ultraviyole, optik enerjileri toplayabilen Hubble, dünyamızdan 560 kilometre uzakta görev yapıyor.

Haberin Devamı

Güneşimiz, 4.6 milyar yıldan beri Dünya’mıza enerji ve ışık veriyor. Güneş’in 5 milyar yıl daha bu durumunu koruyacağı hesaplanıyor. Güneş’imizin ışığı Dünya’mıza 8 dakika 50 saniyede ulaşabiliyor. Kâinatımızda, 109 dünyanın içine sığacağı hesaplanan Güneş’imizden 1000 misli daha büyük olan 1000’den fazla gök cismi var. Dünyadan görülen, Güneş’ten sonraki en parlak iki yıldız, Sirius ve Canopus.

Uzay teknolojisi

1957 yılından beri, uzaya 7000’den fazla uydu ve uzay aracı gönderildi. Bunlardan 8 tanesi diğer gezegenleri araştırmak üzere görevlendirildi. Bir roketin Dünya’mızın yerçekiminden kurtulabilmesi için, saniyede 11.3 kilometrelik bir sürate ulaşması gerekiyor. ABD her yıl uzay projeleri için, 257 milyar dolar harcıyor. Ay’a insan götüren Saturn 5 roketi 30 katlı bir bina yüksekliğinde ve 2.200 otomobil ağırlığındaydı.

Uzay bölgesi, Dünya’mız yüzeyinden 100 kilometre sonra başlıyor ve bu yükseklikte, Dünya’mızın etki ve yoğunluğunun % 99,999997’si ortadan kalkıyor.

1969 ile 1972 yılları arasında, 6 Apollo araçı ile Ay’a gönderilen astronotlardan 12’si Ay üzerinde toplam 300 saat kaldı ve 80 saat Ay sathında yürüdü. 1972’den beri Ay’a insan gönderilmiyor. Şimdiye kadar, ABD, Rusya ve Çin uzaya astronot gönderebildi.

Her biri 25 milyon dolar veren 7 turist astronot, Rus Soyuz uzay aracı vasıtasıyla uzaya gönderildi; bir hafta misafir edildi ve geri getirildi.

Haberin Devamı

Uydu aracılığıyla yapılan ilk canlı televizyon yayını, Muhammed Ali ile Joe Frazier arasında Manila’da yapılan boks karşılaşması oldu.

Bir yıldıza isim vermek

Halen en kolay keşfedilebilecek uzay cisimleri kuyruklu yıldızlar. Gelişmiş ülkelerde, birçok astronomi öğrencisi üniversitelerin olanaklarını kullanarak yeni bir kuyruklu yıldız keşfediyor ve bu yıldıza kendi soyadlarını veriyorlar.

Astronom Carl Sagan, 1997 yılında, kâinatımızda bir milyondan fazla haberleşebilecek kapasitede canlı olabileceğini ileri sürdü. Ancak, bunların en yakını 300 ışık yılı uzaklıkta bulunuyor.

Bilim adamları, yaşamın başlayabilmesi için, asgari şartların 20 derece sıcaklığında su ile karbon, hidrojen, oksijen, nitrojen, sülfür, fosfor elementleri olduğunu ileri sürüyorlar.

***

Dünyanın en çok satan 7 gazetesi Japonya’da basılıyor. Çin’de 93.5 milyon, ABD’de 48.3 milyon, Almanya’da 22.1 milyon ve Türkiye’de yaklaşık 5 milyon kişi doğrudan satın almamış olsa bile gazete okuyor.

Ne de olsa, günlük yaşantımız uzaydan çok “haber” üzerine kurulu. İşte, bu yüzden gazete sahipliliği, uzaya adam göndermek kadar önemli.