Yaman Törüner

Yaman Törüner

yaman.toruner@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Bu konuda, Unakıtan haklı. "Borsa" adını kullanmak ve yumurta alım satımı yaparken fiyat belirlemek için izin gerekmiyor. Bu işin bir haksız rekabet yarattığı da doğru değil. Üstelik, bir işe "borsa" adını vermekle de internet ortamında mal alım satımı yapmakla da "teşkilatlanmış borsa" olunmuyor. Her gün müzayedelerde, mezatlarda binlerce mal satılıyor. Her hafta, antika eser ve tablo müzayedesi var. TMSF açık artırmayla binalar, şirketler, şaraplar satıyor. Merkez Bankası nezdinde, hiçbir izin alınmadan oluşturulmuş "piyasalar" var. Gazetelerdeki "seri ilanlar", aslında otomobil ve emlak borsasının ta kendisi. Otomobil borsasını oluşturmaya çalışan dergiler bile var. Hatta, elektronik konusunda çıkarılan dergiler, aslında bilgisayar, fotoğraf makinesi, televizyon, ev aletleri gibi konularda gerçek bir piyasa oluşturuyor. Her hafta, "kariyer" konusunda verilen gazete ekleri "işgücü borsası"nın ta kendisi. Koleksiyonu yapılan her şeyin dünya çapında bir borsası var. Semt pazarları, şehir halleri bile birer mal piyasası niteliğinde. İnternette faaliyet gösteren yüzlerce "borsa sitesi" var. "Amazon.com", "e-bay" gibi dünya çapında mal ve hizmet piyasası oluşturan kuruluşlar gelişmiş durumda. Türkiye'de de buna benzer onlarca internet sitesi var.Bunların hiçbiri "teşkilatlanmış borsa" niteliğinde değil. Bu nedenle, bunların kurulması için hiçbir kurum veya kuruluştan izin gerekmiyor. Bu iş, bizde de böyle. Dünyada da. Ülkemizde "teşkilatlanmış borsalar" ile ilgili iki yerde düzenleme var. Bunlardan biri, 2499 sayılı ve 28.7.1981 tarihli Sermaye Piyasası Kanunu. Diğeri ise, 5174 sayılı ve 18.5.2004 tarihli T.O.B.B. ile Odalar ve Borsalar Kanunu. Resmi olarak fiyat tescil ve ilan etmeye yetkili kılınmayan hiçbir kuruluş, bu yasalara tabi "borsa" olma hüviyetinde değildir. Diğer bir bakış açısıyla, "borsa" olarak kurulup resmi bir teşkilatlanmaya gitmemiş bir kuruluşun, adının "borsa", "piyasa", "pazar", "müzayede kuruluşu", "mezat yeri", "amazon.com" veya "gittigidiyor.com" olması, bu kuruluşun "borsa" olduğunu göstermez. Zaten, resmi olarak fiyat tescil ve ilan etme yetkisi almamış olan kuruluşlara, teşkilatlanmış borsalara tanınan "vergi muafiyeti" de tanınmaz. Bu nedenle de, bir kuruluşun adının "borsa" olması, "haksız rekabet" yaratmaz. Sermaye Piyasası Kanunu, o kanuna göre kurulmuş borsalar ve teşkilatlanmış diğer piyasalardaki sermaye piyasası araçlarının alım satımını düzenler. Sermaye piyasası araçlarının alımı ve satımının yapılmadığı veya yapılsa bile o konuda Sermaye Piyasası Kurulu tarafından bir düzenleme yapılmamış olduğu durumlarda, Sermaye Piyasası Kurulu'nun müdahale veya iznini gerektiren bir durum yoktur. "Ticaret Borsaları"na ilişkin hükümler de benzerdir. Zaten, aksi takdirde, ülkelerde piyasalaşma gelişemez. Hatırlayalım ki, ilk piyasaların çoğu kahvehane köşelerinde kurulmuş, sonradan teşkilatlı piyasaya dönüşmüşlerdi. Bu açıdan, Unakıtan'ın kurmaya çalıştığı sistem, ekonomiye faydalı bir girişimdir ve engellenmesi değil, teşviki gerekir. CHP'nin bakış seviyesinden ekonomiye bakarsak, Borsa Lokantası'nı da Piyasa Caddesi'ni de yasadışı ilan etmek lazım. ytoruner@milliyet.com.tr Medya ve CHP şimdi de Unakıtan'ın Yumurta Borsası'nı gündemine aldı. Unakıtan, internette de faaliyet gösteren "yumurta borsası" adı ile bir ticarethane kurmuş. CHP de, Sanayi Bakanlığı'ndan izin almadan "borsa" kurulamayacağını söyleyerek soru önergesi vermiş.